Indeks CRB – jeden z popularnych benchmarków rynku surowców [Poradnik]

Surowce mogą być ciekawym pomysłem w przypadku budowy portfela inwestycyjnego. Warto wspomnieć, że Ray Dalio rekomenduje w swoim All-Weather Portfolio posiadanie ponad 10% aktywów w surowce. W artykule dowiesz się także, w jaki sposób można inwestować w rozwiązania oparte o indeks CRB. Indeks CRB, czyli indeks FTSE/CoreCommodity CRB jest świetnym benchmarkiem dla rynku surowców. Z tego względu warto dokładnie przeanalizować skład indeksu oraz jego wady i zalety.

Dlaczego warto inwestować w surowce?

Surowce są szerokim pojęciem, ponieważ w ich skład wchodzą zarówno towary rolne, które są wykorzystywane głównie przez przemysł spożywczy, jak i metale przemysłowe potrzebne np. w budownictwie. Nie można zapomnieć także o metalach ziem rzadkich, które są kluczowe w produkcji smartfonów czy chipów. Jak widać, spektrum zastosowań surowców jest naprawdę duże. Warto pamiętać, że niektóre surowce są barometrem gospodarczym. Świetnym przykładem jest miedź, którą często nazywa się “Dr. Copper”. Wynika to z tego, że miedź często może służyć jako wskaźnik koniunktury w gospodarce. Miedź jest wykorzystywana w różnych sektorach gospodarki. Jeśli koniunktura np. w budownictwie jest słabsza, to spada popyt na ten towar. Z racji tego, że podaż surowców jest mało elastyczna w krótkim czasie, to spadek popytu odbije się na cenie rynkowej. Dlatego wzrost cen miedzi (przy braku czynników ograniczających produkcję) może oznaczać poprawę koniunktury w globalnej gospodarce. Natomiast spadek cen może zwiastować, że koniunktura gospodarcza ochładza się i niedługo spadną dochody firm w wielu branżach. W skrajnych przypadkach ochłodzenie koniunktury może przerodzić się w recesję, co może odbić się na rynku akcji.

Surowce są także mniej skorelowanie z szerokim rynkiem akcji. Dzięki temu inwestor ma szansę na stworzenie portfela inwestycyjnego bardziej odpornego na bessę. Towary to także interesujący pomysł w przypadki pojawienia się długiej i dużej inflacji. Takie otoczenie może spowodować gwałtowny wzrost cen surowców, co może zagwarantować wysokie zyski posiadaczom ETF-ów, ETN-ów, ETC czy instrumentów pochodnych opartych o zmianę ceny surowców.

Ceny surowców potrafią być zmienne

Warto pamiętać, że podaż surowców również może zostać zaburzona przez czynniki zewnętrzne. Wśród nich można wymienić np. wojnę, spory polityczne między krajami czy czynniki pogodowe. Rozważmy każdy z powyższych powodów.

Przykładowo, wojna na Ukrainie spowodowała wzrost cen zbóż w 2022 roku, ponieważ zmniejszyła się podaż ukraińskich zbóż na rynku. Powody spadku podaży były różne. Wśród nich było zaminowywanie pól, czy blokada ukraińskich portów przez Flotę Czarnomorską. W styczniu 2022 roku, czyli miesiąc przed wojną cena za buszel pszenicy wynosiła około 7,6$, w maju 2022 roku cena pszenicy zbliżyła się do 12$ za buszel.

Cena pszenicy. Źródło: stooq.pl

Czynniki polityczne to np. embargo na eksport ropy naftowej do krajów “Zachodu”, jakie przeprowadził w latach 70-tych kartel OPEC. Powodem było wspieranie przez USA i ich sojuszników państwa Izrael, co nie podobało się niektórym krajom arabskim. Ograniczenie podaży tego surowca na rynku w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej spowodowały drastyczny wzrost cen chemikaliów, czy paliw. Doprowadziło to do tak zwanego “szoku paliwowego”. Z czasem doprowadziło to do zmiany zachowań klientów oraz zmianach w branży samochodowej (coraz popularniejsze stały się modele o mniejszym zużyciu paliwa).

Również pogoda ma duży wpływ na zmiany cen surowców, zwłaszcza rolnych. Świetnym przykładem jest kakao, którego cena między majem 2023 a kwietniem 2024 roku wzrosła o kilkaset procent. Powodem była niekorzystna pogoda oraz choroby kakaowców. Wspomniane czynniki doprowadziły do spadku podaży surowca, co odbiło się niekorzystnie na jej cenie. Jak widać po poniższych przykładach, ceny surowców potrafią się zmieniać się bardzo mocno. Zatem często surowce potrafią poruszać się przeciwnie do rynku akcji.

Wykres ceny kakao. Źródło: stooq.pl

Dlaczego bezpośrednie inwestowanie w surowce jest ciężkie?

Jeśli chciałbyś zainwestować w surowce na rynku spotowym, to czeka Cię wiele problemów. Wśród nich można wymienić:

• utrudniony dostęp do rynku spot oraz tak zwany knowledge gap,
• konieczność składowania towaru,
• problemy z późniejszą sprzedażą.

Jeśli chcesz handlować np. uranem to konieczne zezwolenia, jakie trzeba spełnić są naprawdę sporę, zatem krótka spekulacja na rynku spot nie wchodzi w grę. Nawet jeśli dostęp do handlu kukurydzą czy pszenicą jest mniej wymagający prawnie to również i tutaj trzeba się po prostu znać. W przypadku np. kakao trzeba poznać specyfikę rynku, umieć odróżniać dobre ziarno od słabego oraz polecieć do Afryki lub Ameryki Południowej, aby zdobyć relacje z producentami. Jest to czasochłonne i bez dużego kapitału jest to zwyczajnie nieopłacalne.

Nawet jeśli kupisz dany towar, to będziesz musiał rozwiązać spore problemy logistyczne. Po pierwsze musisz mieć gdzie składować dany towar. Każdy surowiec czy płód rolny ma inną charakterystykę i wymaga innych warunków przechowywania. To pociąga za sobą konieczność budowy wyspecjalizowanych magazynów, albo wynajęcie takich miejsc po cenie rynkowej. Oprócz tego trzeba zapewnić sprawny transport takiego surowca, albo samemu (zakup środków transportu, zatrudnienie kierowców), albo skorzystanie z usług firm transportowych. Zatem składowanie towaru jest kosztowne i trudne logistycznie.

Kolejnym problemem jest znalezienie kupca na zakupiony towar. Czasami wymaga to zdobycia relacji z potencjalnymi odbiorcami, co jest czasochłonne. Wiele surowców ma wysokie koszty magazynowania, co powoduje, że trzeba nimi obracać bardzo szybko. Jeśli nie uda nam się sprzedać składowanych towarów, może się okazać, że nie spełnią rynkowych wymagań i konieczna będzie akceptacja straty na inwestycji.

O wiele prościej jest zainwestować w surowce za pośrednictwem instrumentów finansowych, wśród których można wymienić: kontrakty terminowe, opcje, CFD czy ETF-y. Jednym z najbardziej popularnych indeksów będących benchmarkiem dla wielu produktów finansowych jest Indeks CRB.

Czym jest indeks CRB?

W pierwszej połowie XX wieku amerykański rynek kapitałowy cierpiał na słabość raportów analitycznych. Inwestorom brakowało narzędzi, dzięki którym mogliby w prosty sposób śledzić zachowania cen surowców. Niszę zauważył Milton Jiler, który założył Commodity Research Bureau. Po wielu miesiącach pracy i konsultacji został opracowany indeks CRB, który w prosty sposób miał wyliczać, jak zmieniają się  ceny na rynku surowców. Po latach okazało się, że CRB stał się jednym z kluczowych benchmarków dla inwestujących na rynku surowcowym.

Wnukiem pierwotnego indeksu CRB jest FTSE/CoreCommodity CRB. Sam indeks powstał w 1957 roku i został opracowany przez Commodity Research Bureau. Na początku w skład indeksu wchodziło 28 towarów. Wśród nich były m.in. towary rolne (jęczmień, pszenica, kukurydza, cebula, żyto, soja), produkty przetworzone (m.in. olej sojowy, olej z nasion bawełny). Oprócz tego były popularne surowce jak bawełna, miedź, cynk, kakao. Powodem takiego doboru surowców było to, że miały one szerokie zastosowanie w przemyśle, miały duży stopień standaryzacji oraz łatwo było zebrać jednolite ceny. Początkowo nie znajdowały się w nim produkty o wysokim stopniu przetworzenia jak np. benzyna. Nieprzetworzone produkty szybciej reagowały na zmiany popytu i podaży na rynku, niż miało to miejsce w przypadku produktów wysoko przetworzonych (gdzie w cena produktów wynikała też z kosztów obrobienia surowców i wdrożenia procesu produkcyjnego). Jednak po pewnym czasie zaczęto dołączać do indeksu także produkty przetworzone.

Jednak wraz z rozwojem gospodarczym nastąpiła zmiana proporcji wykorzystywania surowców. W efekcie często następowały rewizji indeksu. Na początku indeks CRB został zaprojektowany, aby w syntetyczny sposób odzwierciedlać zmiany cen surowców kluczowych dla gospodarki z połowy XX wieku. Wraz z transformacją gospodarki zmieniała się także struktura konsumpcji surowców. Coraz większe znaczenie zaczęły odgrywać węglowodory (ropa, gaz) oraz produkty na bazie ropy (olej grzewczy, benzyna).

Obecna struktura indeksu CRB. Źródło: FTSE

Jak widać, obecnie największą pozycją jest ropa naftowa typu WTI. Warto zauważyć, jak niewielki udział w indeksie ma pszenica, która jest przecież istotnym surowcem, który jest konsumowany przez miliardy ludzi. Jednocześnie duże udziały mają stosunkowo mało płynne rynki kasowe jak np. kawa czy kakao. Ważną datą w rozwoju indeksu był 1985 rok, kiedy to pojawiły się kontrakty terminowe na wspomniany indeks. Rozpoczął się proces szybkiej finansyzacji surowców. Od tego momentu surowce mogły za pomocą kontraktów terminowych być w portfelu wielu inwestorów.

Zaletą indeksu CRB jest to, że przekrój surowców jest naprawdę duży. Są w nim zarówno płody rolne, produkty hodowlane, surowce przemysłowe jak i energetyczne. Zatem tego typu indeks daje dużą dywersyfikację pod względem rodzaju surowców. Jeśli ktoś szuka produktu, który pokrywa różne rynki surowcowe, to CRB jest ciekawym benchmarkiem.

ETF z ekspozycją na indeks CRB

Europejscy inwestorzy mogą inwestować w ETF-y z ekspozycją na indeks CRB. Niestety wybór nie jest zbyt szeroki dla europejskiego inwestora.

Lyxor Commodities Refinitiv/CoreCommodity CRB EX-Energy TR UCITS ETF – Acc

Wspomniany ETF daje ekspozycję na surowce zaliczane do indeksu CRB, ale z wyjątkiem tych energetycznych. Oznacza to, że nie uzyskamy ekspozycji m.in. na ropę, benzynę czy gaz. Zatem ten produkt umożliwia inwestowanie w surowce przemysłowe i płody rolne. Jak widać na wykresie poniżej struktura benchmarku (a zatem i ETF-u) jest nieco inna. Warto zauważyc, że udział metali szlachetnych w tym ETF-ie wynosi ponad 11%, natomiast prawie 10% udział mają m.in. soja, kukurydza, miedź, aluminium czy bydło.

Źródło: FTSE

Sam ETF jest dosyć drogi, ponieważ jego roczna opłata (TER) wynosi 0,35%. Są to spore wartości, jednak należy pamiętać, że ten ETF odzwierciedla indeks w syntetyczny sposób. Syntetyczna replikacja powoduje, że pojawia się ryzyko kontrpartnera (który może nie wywiązać się ze swoich zobowiązań w ramach umowy swapowej). Sam produkt nie zdobył oszałamiającej popularności, ponieważ jego aktywa wynoszą około 100 mln€. ETF w ciągu ostatnich 5 lat zyskał na wartości ponad 50%. Jest to przyzwoity wynik, jednak pamiętać należy, że większość zwrotu została wygenerowana w 2021 i 2022 roku.

Brokerzy oferujący ETF, akcje i towary

Jak inwestować w towary? Oczywiście najprostszą opcją jest zakup kontraktów na konkretny towar – czy to CFD czy też droższych kontraktów terminowych. Inną opcją to zakup akcji spółek z danej branży (np. wydobywczych), ale dla osób, które chcą dobrze zdywersyfikować i zbilansować swój portfel lepszym wyborem będzie inwestowanie całe ETF-y. Coraz większa liczba brokerów forexowych posiada całkiem bogatą ofertę akcyjną, ETF oraz CFD na te instrumenty. Dla przykładu na XTB znajdziemy na dzień dzisiejszy ponad 3500 spółek i 400 ETF-ów, a Saxo Bank aż 19 000 akcji i ok. 3000 ETF-ów.

Broker
Kraj	Polska	Dania	Cypr
Ilość giełd w ofercie	16 giełd	37 giełd	21 giełd
Ilość akcji w ofercie	ok. 3500 – akcje ok. 2000 – CFD na akcje	19 000 – akcje 8 800 – CFD na akcje	3 175 – akcje
Ilość ETF w ofercie	ok. 400 – ETF ok. 170 – CFD na ETF	3000 – ETF 675 – CFD na ETF	323 – ETF
Prowizja	0% prowizji do 100 000 EUR obrotu / miesiąc	wg cennika	0% prowizji*
Min. depozyt	0 zł (zalecane min. 2000 zł lub 500 USD, EUR)	0 zł / 0 EUR /  0 USD	100 USD
Platforma	xStation	SaxoTrader Pro Saxo Trader Go	Platforma eToro
	RECENZJA	RECENZJA	RECENZJA
	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO

*Zerowa prowizja oznacza, że podczas czynności nie została naliczona żadna opłata za pośrednictwo / transakcję. Jednak nadal mogą przynosić ogólne opłaty, takie jak opłaty za przewalutowanie w przypadku wpłat i efektów w walutach innych niż USD, opłaty za opłaty oraz (jeśli dotyczy) opłaty za brak aktywności. Obowiązuje również spread rynkowy, chociaż nie jest to „opłata” pobierana przez eToro.

76% rachunków inwestorów detalicznych traci pieniądze podczas handlu kontraktami CFD z tym dostawcą. Zastanów się, czy możesz sobie pozwolić na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.

Podsumowanie

CRB jest indeksem, który odzwierciedla zachowanie rynku surowców, które mają istotny wpływ na wiele segmentów działalności (np. miedź), jak i zwykłych produktów rolnych. Sam indeks od ponad 30 lat ulega stopniowej finansyzacji. Pojawiają się także ETF-y z ekspozycją na ten rynek. Warto jednak zastanowić się, czy zamiast kupić ETF-a z ekspozycją na indeks może lepiej jest kupić akcje dobrze zarządzanych spółek wydobywczych. Tego typu firmy mogą mocno zyskać na wartości jeśli rozpocznie się wielka surowcowa hossa.