Kontrakty na emisję CO2 – Jak można w nie inwestować?

Świadomość ekologiczna i wrażliwość na wpływ jaki nasze działania mają na klimat stale się zwiększa. Również polityka Unii Europejskiej w tym zakresie staje się coraz ostrzejsza i coraz bardziej zdecydowana. Mimo kryzysu spowodowanego pandemią, cena kontraktów terminowych na uprawnienia do emisji CO2 jest bliska historycznych maksimów. Czy jest sens inwestować w kontrakty na emisję CO2? I jeśli tak – jakie mamy opcje do wyboru? Sprawdzamy.

Wykres – Kontrakty na emisję CO2

Wykres kontraktów na emisję CO2 (EMISS) 02.2012 – 10.2020, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Traktat z Kioto

W 1997 roku w Kioto, w Japonii, został wynegocjowany traktat przygotowany przez ONZ, na mocy którego podpisane kraje zobowiązały się do zmniejszenia swojej emisji gazów cieplarnianych do 2012 roku, przynajmniej o 5,2% w stosunku do roku 1990 r. W 2009 roku 183 kraje zgodziły się przestrzegać postanowień traktatu.

Na mocy postanowień traktatu został stworzony rynek wymiany limitami emisji gazów cieplarnianych. Kraje, które posiadają niewykorzystane limity emisji, mogą je sprzedać krajom, które wykorzystały już swoje limity.

Europejski System Handlu Emisjami (EU ETS)

Europejski System Handlu Emisjami lub po prostu system ETS jest pierwszym na świecie systemem handlu emisjami na świecie. Od 2017 r. pod względem wolumenu większy jest jedynie system handlu emisjami w Chinach.

System ETS oparty jest na krajowym ustawodawstwie wynikającym z prawa Unii Europejskiej. W przyjętym w 2008 roku Pakiecie Energetyczno-Klimatycznym kraje Unii Europejskiej uchwaliły, że wszystkie firmy przemysłu energochłonnego i wytwarzania energii elektrycznej są zobowiązane do zakupu uprawnień do emisji CO2 (EUA) na giełdzie ECX.

System ETS składa się z IV etapów. III etap trwa od 1 stycznia 2013 roku i kończy się 31 grudnia 2020 roku. III etap wprowadził roczny współczynnik redukcji emisji spalin na poziomie 1,74%, co miało doprowadzić do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla o 20% do 2020 roku.

Od 1 stycznia 2021 roku rozpocznie się IV etap ETS i będzie trwał do 31 grudnia 2028 roku. Zgodnie z planem współczynnik redukcji zostanie podniesiony do 2,2%, powodując planowaną redukcję emisji CO2 w latach 2021-2030 o 43% w porównaniu do emisji z roku 2005. Ponadto Komisja Europejska będzie dysponowała mechanizmem rezerwowym MSR, który umożliwi jej utrzymywanie cen kontraktów emisji CO2 na odpowiednio wysokim poziomie przez redukcję puli uprawnień. Odpowiednio wysokie ceny uprawnień do emisji CO2 mają zmotywować wytwórców energii do wyboru spalania gazu ziemnego zamiast węgla.

Na początku 2020 roku były prowadzone rozmowy na temat podwyższenia współczynnika redukcji w IV etapie ETS nawet do 3,7% (zamiast planowanych 2,2%), co wpłynęłoby znacząco na zwiększenie cen kontraktów na emisję spalin.

Europejska Giełda Klimatyczna (ECX)

W skrócie ECX, czyli European Climate Exchange. Siedziba giełdy mieści się w Londynie. Na Europejskiej Giełdzie Klimatycznej ma miejsce handel kontraktami terminowymi na emisję dwutlenku węgla. Przedmiotem obrotu są EUA futures, czyli European Union Allowances futures oraz CER futures, czyli Certified Emissions Allowances futures.

Na giełdzie ECX handlują czołowe korporacje takie jaki Goldman Sachs, Morgan Stanley, Shell, E.ON itd. W 2010 roku giełda została kupiona przez Intercontinental Exchange (ICE).

Rodzaje kontraktów na uprawnienia do emisji CO2

Istnieją dwa rodzaje kontraktów na uprawnienia do emisji CO2 i oba podlegają obrotowi na giełdach. Są to EUA futures oraz CER futures. Jeden kontrakt opiewa na 1000 uprawnień do emisji dwutlenku węgla, co odpowiada uprawnieniom do emisji 1000 ton CO2. Kontrakty są wyceniane w walucie Euro.

EUA futures

Europan Union Allowances (EUA) są to kontrakty na europejskie uprawnienia do emisji spalin. Zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej wszystkie kraje członkowskie mają przyznane pule uprawnień do emisji CO2. Jeśli wykorzystają przyznaną pulę uprawnień, mogą odkupić od innych członków ich prawa do emisji. EUA futures są instrumentami finansowymi opartymi właśnie na niewykorzystanych prawach do emisji spalin.

CER futures

Certified Emission Reductions (CER) to certyfikaty redukcji emisji spalin. Zgodnie z uchwalonym systemem ETS jednostki mogą otrzymać certyfikaty redukcji spalin w zamian za realizację projektów w ramach mechanizmów czystego rozwoju (CDM – Clean Development Mechanism). Chodzi o realizację inwestycji redukujących emisję gazów cieplarnianych dzięki którym podmiot inwestujący zwiększa swój własny limit emisji.

5 największych emitentów CO2 na świecie

Chiny

Nikogo zapewne nie dziwi, że Chiny zajmują pierwsze miejsce w emisji dwutlenku węgla na świecie. “Fabryka świata” jak się mawia o Chinach produkuje blisko 10 miliardów ton tego gazu cieplarnianego rocznie. Większość swojej emisji Chiny zawdzięczają spalaniu paliw kopalnych, głównie węgla. 70% energii elektrycznej zużywanej w Chinach pochodzi wyłącznie ze spalania węgla.

Stany Zjednoczone

Największa gospodarka świata i mega mocarstwo, Stany Zjednoczone, są drugim największym emitentem gazów cieplarnianych, w tym dwutlenku węgla, do atmosfery. USA emitują rocznie około 5,3 miliardów ton dwutlenku węgla. Główne źródła emisji tego gazu pochodzą z produkcji energii, transportu i przemysłu. Gospodarka Stanów Zjednoczonych w dużej mierze opiera się o transport (surowców, towarów oraz ludzi).

Indie

Indie produkują rocznie 2,5 miliarda ton CO2. Indie w 75% opierają swoje zapotrzebowanie na energię elektryczną na węglu kamiennym. Rosnąca urbanizacja i uprzemysłowienie tego kraju generują coraz większe zapotrzebowanie na energię elektryczną. Z powodu bogatych złóż węgla kamiennego i licznych kopalni tego surowca, ślad węglowy Indii będzie raczej się zwiększał w najbliższych latach.

Rosja

Rosja co roku generuje 1,7 miliarda ton dwutlenku węgla. Rosja posiada największe złoża gazu na świecie. To właśnie ze spalania gazu ziemnego i węgla kamiennego pochodzi większość gazów cieplarnianych emitowanych przez ten kraj.

Japonia

Japonia, jako kraj wysoko uprzemysłowiony, generuje co roku 1,2 miliarda ton CO2 do atmosfery ziemskiej. Większość emisji pochodzi ze spalania gazu ziemnego i węgla kamiennego by zasilić zapotrzebowanie ludności i przemysłu na energię elektryczną.

Handel polskimi limitami emisji CO2

Polska rocznie produkuje około 330 mln ton dwutlenku węgla. W porównaniu do roku 2000 utrzymujemy stały poziom emisji i odpowiadamy za niecały 1% światowej emisji tego gazu cieplarnianego do atmosfery. W tym roku Polska sprzedała na Europejskiej Giełdzie Emisji (EEX) ponad 85 milionów uprawnień do emisji CO2, osiągając z tego tytułu przychód w wysokości blisko 2 miliardów euro.

Jak inwestować w kontrakty na emisję CO2

Kontrakty CFD

Niektórzy brokerzy, jak XTB czy Plus500, oferują kontrakty CFD na uprawnienia do emisji CO2. Kontrakty te są lewarowane dźwignią 1:10 (10%).

Broker
Kraj	Polska	Cypr *
Symbol kontraktów CFD na emisję CO2	EMISS	EUA (ECF)
Min. depozyt	0 zł (zalecane min. 2000 zł lub 500 USD, EUR)	500 zł
Min. wartość lota	cena * 5000 USD	–
Prowizja	–	–
Platforma	xStation	platforma Plus500
	RECENZJA	RECENZJA
	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO

* oferta PLUS500 CY

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.

Fundusze ETF

[KRBN] KFA Global Carbon ETF

• • Emitent: CICC
  • Opłaty roczne: 0.79%

Fundusz kupuje European Union Allowances (EUA), California Carbon Allowances (CCA) oraz Regional Greenhouse Gas Initiative (RGGI). Daje za to ekspozycję na globalny, nie tylko europejski rynek uprawnień do emisji CO2. Fundusz kupuje kontrakty wygasające w grudniu kolejnego roku.

[GRN] iPath Series B Carbon ETN

• • Emitent: Barclays Capital Inc.
  • Opłaty roczne: 0.75%

Fundusz kupujący europejskie kontrakty na uprawnienia do emisji CO2. Pomimo posiadania aktywów nominowanych w euro, wartość funduszu jest liczona w dolarach amerykańskich. Fundusz posiada 5 milionów dolarów w zarządzaniu i dzienne spready wynoszą 0.64%.