Ray Dalio – inwestor i jeden z najbogatszych ludzi na świecie

Ray Dalio z pewnością może nosić miano miliarder – celebryta. Bogactwo zdobył dzięki swoim trafnym inwestycjom, a sławę m.in. dzięki karierze pisarskiej. Według Bloomberga jest 79 najbogatszą osobą na świecie (2020) z majątkiem przekraczającym 18,6 miliarda dolarów. Spopularyzował wiele terminów, które do dzisiaj są używane w świecie finansów. Są to m.in. risk parity, currency overlay, portable alpha oraz global inflation-indexed bond management.

Kim jest Ray Dalio

Raymond Thomas Dalio urodził się 8 sierpnia 1949 roku w Nowym Jorku. Był synem muzyka jazzowego Marino Dailio oraz Ann. Od młodości Ray był pracowity. Jako dziecko podejmował się wielu prac dorywczych takich jak koszenie trawy, odśnieżanie czy rozwożeniem gazet. W wieku 12 lat rozpoczął pracę jako pomocnik w The Links Golf Clubb (caddied). Dzięki temu miał styczność z wieloma profesjonalistami z Wall Street: inwestorami, analitykami czy zarządzającymi. Jedną z takich osób był George Leib. Młody Dalio szybko zaprzyjaźnił się z weteranem Wall Street. Dzięki temu był zapraszany do rodzinnego domu Leiba na obiady czy rodzinne wakacje. George Leib dał młodemu Raymondowi Dalio wakacyjną pracę w jego firmie traderskiej. To z kolei zainteresowało Raya rynkiem finansowym i skłoniło do rozpoczęcia kariery inwestycyjnej. Jako nastolatek za 300$ kupił akcje Northeast Airlines, których wartość w niedługim czasie się potroiła na skutek fuzji z inną linią lotniczą – Delta Air Lines.

Zarobione pieniądze reinwestował oraz w kolejnych miesiącach dokładał nowe środki ze swoich oszczędności. Przed rozpoczęciem nauki w szkole średniej dorobił się “małej fortuny” jaką był portfel inwestycyjny o wartości kilku tysięcy dolarów.

Mimo zafascynowania się światem inwestycji, Dalio nie przestał się edukować. Jednak w college nudził się monotonią. Uważał, że uczył się niepraktycznych rzeczy, które nie przydadzą się mu w przyszłości. Mimo to kontynuował naukę. Ukończył finanse na Long Island University oraz w 1973 roku zdobył tytuł MBA na Harvard Business School.

Do świadomości wielu Amerykanów trafił dzięki swoim książkom: Principles: Life & Work oraz filmom edukacyjnym: “How the Economic Machine works”.

Kariera inwestycyjna

W collegu Dalio głównie handlował akcjami, jednak wraz z ciągłym poszerzaniem wiedzy z zakresu finansów odkrył nowy typ instrumentu. Były to kontrakty terminowe na towary. Ray szybko odkrył w tym instrumencie potencjał jakim była dźwignia finansowa. Po ukończeniu collegu Dalio rozpoczął pracę na niskim, biurowym stanowisku na New York Stock Exchange. Wtedy też był naocznym świadkiem skutków jakie wywarła decyzja Nixona “zawieszająca” wymienialność dolara na złoto. W efekcie kursy akcji oraz zagranicznych walut gwałtownie wzrosły. Było to preludium do “straconej dekady”, kiedy to wiele gospodarek zmagało się z wysoką inflacją oraz niskim wzrostem gospodarczym (tzw. stagflacją).

W kolejnym roku założył razem ze swoim znajomym firmę, która zajmowała się inwestowaniem na rynku towarowym. Bardzo szybko nastąpiło zderzenie się z rzeczywistością. Pierwszy projekt inwestycyjny zakończył się porażką. Nie zraziło to Raya Dalio. Nadal wierzył w to, że może stać się bogaty dzięki inwestowaniu na własny rachunek. Potrzebował jednak więcej doświadczenia.

Po pewnym czasie od ukończenia Harvardu Dalio rozpoczął pracę jako trader kontraktów futures na surowce. Miejscem pracy był “parkiet” na New York Stock Exchange. Następnie pracował jako Dyrektor ds. rynku surowców w Dominick & Dominick LLC. Bardzo szybko, bo już w 1974 roku przeniósł się do Shearson Hayden Stone gdzie pracował jako trader oraz konsultant. Zajmował się m.in doradzaniem hodowcom bydła czy producentom zbóż jak zarządzać ryzykiem za pomocą kontraktów fututres. Ray szybko zaczął męczyć się w nowej pracy. Przeszkadzała mu hierarchiczna struktura, w której nie czuł się swobodnie. Jednak to nie z tego powodu odszedł z Shearson Hayden Stone. Powód był znacznie bardziej niecodzienny. Podczas zabawy z Sylwestra 1974 roku pijany Ray Dalio uderzył swojego przełożonego. Powodem była różnica w poglądach.

Założenie Bridgewater Associates

Mimo afery jaką wywołał Dalio, klienci nie odwrócili się od niego. Wielu z klientów Shearson Hayden Stone nadal chcieli aby zarządzał ich kapitałem. W 1975 roku założył Bridgewater Associates, którego siedzibą było… mieszkanie Dalio. Na początku firma działała jako doradca firm w zakresie zarządzania kapitałem i kontrolą ryzyka inwestycyjnego. Głównym obszarem działania firmy był rynek walutowy oraz stóp procentowych. Był to bardzo lukratywny obszar ponieważ odejście od standardu złota spowodowało, że kursy walut stały się bardziej zmienne.

Firma Dalio zaczęła przygotowywać płatne raporty Daily Observations. które wyciągały wnioski z trendów na globalnych rynkach. Jednak nie wszystko szło po myśli Raya. W 1982 roku spodziewał się załamania rynku akcji z powodu kryzysu zadłużeniowego na rynkach rozwijających się. Wcześniejsze sukcesy spowodowały, że stał się arogancki i wziął na siebie zbyt duże ryzyko. Błędna decyzja spowodowała, że fundusz stracił znaczną część kapitału, klientów oraz był zmuszony do drastycznego cięcia zatrudnia.

Po raz kolejny Ray Dalio nie poddał się po porażce. W ciągu kilku lat odbudował swoją reputację oraz zyskał sławę jako jedna z osób, które zarobiły na krachu z 1987 roku. 

Źródło: www.beaconfinancialstrategies.com

Dzięki temu łatwiej było mu pozyskać klientów. Reputacja firmy była na tyle dobra, że Bridgewater pozyskał takich klientów jak McDonald’s czy fundusze emerytalne Banku Światowego (w 1985) i Kodak (1989).

Pure Alpha

W 1991 roku rozpoczął działalność flagowy fundusz “Pure Alpha”, którego filozofia inwestycyjna była oparta o tzw. portable alpha. W dużym uproszczeniu jest to strategia, która polega na tym, że inwestuje się w akcje lub inne aktywa, które nie są skorelowane z rynkiem. Prawdziwy sukces strategia odniosła w latach bessy 2000 – 2003, kiedy stopa zwrotu znacznie przewyższyła czołowe indeksy. Warto dodać, że w 2006 roku fundusz zwrócił część pieniędzy klientom z powodu tego, że aktywa funduszu były zbyt duże. Istniało zatem ryzyko, że fundusz nie będzie w stanie efektywnie reinwestować środków swoich klientów. Bridgewater proponował udział w alternatywnych strategiach takich jak All Weather czy Pure Alpha Major Markets.

All Weather

Fundusz powstał w 1996 roku, który jako pierwszy zastosował risk parity w zarządzaniu portfelem inwestycyjnym. Risk parity była to koncepcja rozważana w teoriach inwestowania w latach 50-tych oraz 60-tych XX wieku. Jednak musiało minąć kilka dekad zanim powstał profesjonalny fundusz wykorzystujący tą koncepcję. Strategia polegała na tym, że zarządzający portfelem skupia się głównie na alokowaniu ryzyka (zdefiniowanego jako zmienności). Dopiero na drugim miejscu liczy się sposób alokacji kapitału. W teorii taki sposób inwestowania ma podnieść tzw. Sharp ratio. Portfel inwestycyjny powinien w teorii lepiej zachowywać się od rynku podczas rynkowej bessy.

Pod koniec XX wieku i na początku XXI Bridgewater Associations było rynkową gwiazdą. W latach 1991 – 2005 osiągnęli tylko trzy razy ujemny zwrot z inwestycji, przy czym największa strata wyniosła 4%. Dla porównania w 2002 roku indeks S&P 500 stracił aż 22%. Sukces funduszy Bridgewater spowodował gwałtowny wzrost aktywów pod zarządzanie. Jeszcze w połowie lat dziewięćdziesiątych fundusz zarządzał około 5 miliardami dolarów. W 2003 roku AUM (aktywa pod zarządzaniem) wyniosły już 33 miliardy dolarów, by w 2007 roku przekroczyć 50 mld$.

Ten który wiedział – kryzys lat 2007 – 2009

Niewielu w 2007 roku zdawało sobie sprawę z problemów jakie mogą czekać gospodarkę światową. Szybkie tempo wzrostu gospodarki, rozgrzany rynek nieruchomości wydawał się potwierdzać “świetlaną przyszłość”. Nieliczni sceptycy byli uciszany sloganem “This time is different”. Jednak nie wszyscy stracili czujność. Jednym z nich był Ray Dalio.  Wiosną 2007 roku pojawił się artykuł w Barron’s, w którym dowodzono, że “nikt nie jest lepiej przygotowany na nadchodzący kryzys finansowy niż klienci Bridgewater i subskrybenci Daily Observations”. W kolejnych miesiącach Dalio w podobnym tonie wypowiadał się w mediach. Analitycy Bridgewater w jednej ze swoich prognoz, oszacowali hipotetyczne straty związane z utratą złych kredytów na 839 mld$. Z gotowym raportem, w grudniu 2007 roku Ray Dalio wybrał się do Departamentu Skarbu. Niestety Ray został zignorowany. W styczniu 2008 roku poinformował swoich klientów, że “jeśli gospodarka się załamie, to nie będzie to typowa recesja”. Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu portfela, fundusz Pure Alpha osiągnął w 2008 roku zwrot na poziomie 9,5%. Kolejny rok był już słabszy, ponieważ fundusz zarobił tylko kilka procent, dla porównania indeks DJIA wzrósł o 19%. Powodem tak słabego zachowania funduszu było to, że Dailo wierzył, że wzrost gospodarczy w 2009 roku będzie słaby. Nie spodziewał się zatem znacznego wzrostu indeksów w pokryzysowym roku.

Kolejne lata

Wzrost rozpoznawalności oraz niezłe wyniki spowodowały dalszy napływ kapitału do funduszy. W 2019 roku fundusze Bridgewater zarządzały ponad 132 miliardami dolarów. W fundusze zainwestował m.in Międzynarodowy Fundusz Walutowy czy państwowy fundusz Singapuru GIC. Zwiększająca się liczba aktywów oraz klientów spowodowała znaczny wzrost zatrudnienia. Między 2003 a 2017 rokiem liczba pracowników Bridgewater Associates wzrosła z 100 do 1500 pracowników.  Jednak w 2017 roku Ray Dalio przestał być zarządzającym Bridgewater Associates.

Filozofia inwestycyjna Ray’a Dalio

Ray Dalio skupia się głównie na inwestowaniu w oparciu o “global macro”. Oznacza to, że decyzje inwestycyjne są podejmowane w oparciu m.in o stopy inflacji, stopy procentowe, wzrost PKB itp. Można zatem powiedzieć, że jest to typ inwestora, który “patrzy z lotu ptaka” na rynek finansowy. Ray Dalio preferuje bardziej alokację ryzyka nad alokację kapitału. Jest zwolennikiem zastosowania risk parity oraz portable alpha przy budowaniu portfela inwestycyjnego. Z reguły Dalio nie zajmuje się indywidualnym doborem spółek. Jest więc innym typem inwestora niż Peter Lynch czy Warren Buffett. Bliżej mu do inwestorów stosujących strategie ilościowe (np. Jim Simons).

Filantropia

Tak jak Bill Gates i Warren Buffett dołączył do Giving Pledge. W efekcie zobowiązał się do przekazania na cele charytatywne ponad połowę swojego majątku. Ray Dalio założył także Dalio Fundation, którego aktywa na koniec 2013 roku przekroczyły 800 mln$. W kolejnych latach rodzina Dalio przekazywała coraz więcej środków. Do 2020 roku do tej organizacji przetransferowano 5 miliardów dolarów. Fundacja angażowała się  w wiele projektów zdrowotnych m.in. dofinansowywała łagodzenie skutków pandemii COVID-19. Dalio współfinansował projekt OceanX, która wspiera i organizuje inicjatywy chroniące oceany.

Publicystyka

W 2011 roku Ray opublikował pierwszą książkę, którą udostępnił online. Jej tytuł to “Principles”. W książce znalazły się przemyślenia autora dotyczących znaczenia zasad w życiu. Książka była pobrana kilka milionów razy. Jednak prawdziwy sukces przyniosła autorowi kolejna książka: „Principles: Life & Work”, która była najlepiej sprzedającą się biznesową książką na Amazonie w 2017 roku.  

W kolejnym roku wydana została trzecia książka, w której Dalio porusza zagadnienia związane z kryzysami zadłużenia. Tytuł książki to „Principles for Navigating Big Debt Crises”. W listopadzie 2021 roku została wydana kolejna książka: The Changing World Order: Why Nations Succeed and Fail.