Sztuczna inteligencja: dobra wiadomość, zła wiadomość i bańka spekulacyjna

W zwykłych cyklach gospodarczych banki centralne podwyższają stopy procentowe w odpowiedzi na wysoką inflację, napięty rynek pracy i luźne warunki finansowe, czyli zasadniczo na otaczającą nas rzeczywistość. Zacieśnianie polityki przez banki centralne ma na celu schłodzenie gospodarki i zapobieganie przegrzaniu, które pogorszyłoby ostateczną recesję. Jednak od czasu światowego kryzysu finansowego z 2008 r. banki centralne niechętnie doprowadzają do recesji i bardzo nerwowo podchodzą do zacieśniania polityki i podwyższania stóp procentowych do poziomu realnie ograniczającego aktywność.

„Recesje to okresy, w których gospodarka przechodzi na dietę” – ekonomista Paul Samuelson.

Rynek uważa, że Rezerwa Federalna zrobiła wystarczająco dużo, podwyższając stopy łącznie o 500 punktów bazowych, jednak w rzeczywistości w przypadku większości cykli gospodarczych fundusze Fed muszą przynajmniej odpowiadać nominalnemu PKB, aby spowolnić aktywność gospodarczą na tyle, by odciążyć zarówno inflację, jak i napięty rynek pracy. Według danych za I kwartał, PKB Stanów Zjednoczonych rosło w nominalnym tempie 720 punktów bazowych rok do roku, co sugeruje, że polityka Fed nie jest restrykcyjna, ale w najlepszym razie neutralna.

Wydaje się, że podwójny mandat stabilności cen i pełnego zatrudnienia został zastąpiony priorytetem numer jeden, jakim jest brak recesji w ogóle lub też – zgodnie z metaforą Samuelsona cytowaną na początku niniejszego artykułu – postulat „Żadnej diety!”.

Miękkie lądowanie to zbyt optymistyczny scenariusz

Po pandemii Covid-19 wiele osób uważa, że gospodarka powraca na normalne tory. Uważają, że niskie stopy procentowe będą nadal wspierać wzrost i że możliwe jest „miękkie lądowanie”. Tego rodzaju myślenie jest jednak naiwne. Gospodarka jest obecnie obciążona nadmiernym długiem, a wyceny aktywów są rekordowo wysokie. „Miękkie lądowanie” w takich warunkach jest bardzo mało prawdopodobne, a jako koncepcja ekonomiczna jest niezwykle rzadkie!

Globalna gospodarka przypomina raczej obecnie rzekę, na której postawiono tamę. Tama reprezentuje różne czynniki, które hamowały wzrost gospodarczy, takie jak pandemia Covid-19, zakłócenia w łańcuchu dostaw czy wojna w Ukrainie.

W miarę zanikania tych czynników tama zacznie pękać, a rzeka zacznie płynąć swobodniej. Doprowadzi to do przedłużenia i ożywienia wzrostu gospodarczego i inflacji, wbrew panującemu konsensusowi o zbliżającej się recesji połączonej z kryzysem kredytowym i mieszkaniowym. Uwolnienie się od przeszkód pozwoli całej gospodarce uniknąć głębokiej, a być może nawet niewielkiej recesji, nawet w ujęciu realnego PKB.

Oznacza to, że Fed i gospodarka uzyskają wyższy, niż oczekiwano wynik mierzony nominalnym PKB. Na poziomie stanowym, na poziomie przedsiębiorstw oraz w ramach IRA (ustawy o redukcji inflacji) oraz CHIPS and Science Act (ustawy o półprzewodnikach i pracach badawczo-rozwojowych) istnieje wystarczające nagromadzenie popytu, aby utrzymać zatrudnienie na stabilnym poziomie.

Niewystarczająco restrykcyjna polityka przyczyniła się do utworzenia potencjalnej bańki spekulacyjnej na rynku akcji. Na wysokość tegorocznej wyceny wpłynęły trzy impulsy: minikryzys związany z Silicon Valley Bank i bankami regionalnymi, problemy z podwyższeniem pułapu zadłużenia oraz superwycena podzbioru akcji spółek o największej i dużej kapitalizacji, kojarzonych przede wszystkich z wprowadzeniem generatywnych aplikacji do czatowania (OpenAI i należąca do Google aplikacja Bard).

Dwa pierwsze czynniki zapewniły zastrzyk płynności w wysokości ponad 1 mld USD. Trzeci spowodował superwykładniczy wzrost cen akcji spółek najczęściej łączonych ze sztuczną inteligencją. Szum wokół sztucznej inteligencji jest główną przyczyną ostatnich silnych wzrostów na giełdzie; AI porównuje się z wprowadzeniem na rynek iPhone’a, a nawet z rozpowszechnieniem Internetu. Nie jest to atak na sztuczną inteligencję, ponieważ doskonale zdajemy sobie sprawę z potencjału generatywnego AI w zakresie zwiększania produktywności w czasie. Jednak rynek zbyt szybko chce wybrać zwycięzców, a obecne wyceny już teraz za bardzo uwzględniają przyszłe zyski w perspektywie długoterminowej.

Powierzchnia tego ekonomicznego morza może wydawać się spokojna, a zmienność jest wyjątkowo niska. Jednak pod linią wody występują silne nurty i prądy wsteczne, które naszym zdaniem zapowiadają trudną drugą połowę 2023 r.

Podsumowanie

Mimo iż nie jesteśmy w stanie przewidzieć, dokąd zmierzają rynki i kiedy to nastąpi, potrafimy rozpoznać tworzącą się bańkę i przypadki, w których dane nie potwierdzają przeważającej narracji. Obecna bańka, podobnie jak wszystkie inne, coraz szybciej rośnie, kiedy fundamenty nie wspierają narracji.

Dobra wiadomość jest taka, że głęboka recesja jest mało prawdopodobna. Zła wiadomość jest taka, że stopy procentowe będą musiały pozostać na wysokim poziomie przez dłuższy czas. Uważamy po prostu, że w przypadku omawiania stanu globalnej gospodarki „dźwięk nie pokrywa się z obrazem”.

O Autorze

Steen Jakobsen, Główny Ekonomista i CIO Saxo Banku. Dołączył do Saxo w 2000 roku. Jako CIO koncentruje się na opracowywaniu strategii alokacji aktywów i analizie ogólnej sytuacji makroekonomicznej i politycznej. Jako szef zespołu SaxoStrats, wewnętrznego zespołu ekspertów Saxo Bank, jest odpowiedzialny za wszystkie badania, w tym prognozy kwartalne, i był założycielem znanych oburzających prognoz Saxo Bank. Przed dołączeniem do Saxo Bank współpracował ze Swiss Bank Corp, Citibank, Chase Manhattan, UBS i był globalnym szefem handlu, walut i opcji w Christiania (obecnie Nordea). Podejście Jakobsena do handlu i inwestowania prowokuje do myślenia i nie boi się przeciwstawić konsensusowi. To często wywołuje debatę wśród globalnej społeczności rynkowej. Na co dzień Jakobsen i jego zespół prowadzą badania w różnych klasach aktywów, obejmujące główne zmiany makroekonomiczne, ruchy rynkowe, wydarzenia polityczne i polityki banku centralnego. Dzięki ponad 30-letniemu doświadczeniu Jakobsen regularnie pojawia się jako gość w CNBC i Bloomberg News.