Morningstar Wide Moat ETF – Jak inwestować w fosę?

Inwestowanie na rynku akcji tylko z zewnątrz wydaje się proste. Szczególnie trudno mają inwestorzy długoterminowi, którzy chcą kupić spółki z myślą o trzymaniu ich w portfelach przez kolejne 5-10 lat. W tym celu muszą wybrać przedsiębiorstwa dla których czas będzie sprzymierzeńcem, a nie wrogiem. Takie przedsiębiorstwa muszą posiadać trwałe przewagi nad konkurencją. To pozwoli takim firmom zwiększyć albo utrzymać swoją marżę operacyjną oraz przynajmniej utrzymać swoje udziały rynkowe. W środowisku inwestycyjnym o firmach, które mają trwałą przewagę rynkową mówi się o tym, że posiadają fosę. Dzisiejszy artykuł pozwoli czytelnikowi na zrozumienie czym są przewagi rynkowe, jak można inwestować w fosę na rynku kapitałowym oraz z czego słynie Morningstar Wide Moat ETF. Zapraszamy do lektury!

Spojrzenie Warrena Buffetta

Termin fosa (ang. moat) wprowadził do słownika inwestycyjnego nie kto inny jak Wyrocznia z Omaha. Warren Buffett wspomniał o fosie po raz pierwszy w 1991 roku w przemowie do studentów MBA. Wtedy powiedział, że najważniejszym w ocenie przedsiębiorstw jest określenie jak silna jest fosa otaczająca biznes firmy. Podczas wykładu Warren Buffett uznał, że inwestorzy powinni szukać firm w których jak „duży kapitał i duża fosa”. Zdaniem wyroczni z Omaha najważniejsza jest sytuacja kiedy firma stale osiąga coraz większą przewagę nad konkurencją. Swoje zdanie na ten temat opisał w liście do inwestorów Berkshire Hathaway z 2005 roku. W jednym z fragmentów Buffett wspomniał o tym, że każdego dnia przedsiębiorstwo może poprawić swoją fosę (tj. przewagę konkurencyjną) albo ją pogorszyć.

Poprawić fosę może dzięki ograniczaniu niepotrzebnych kosztów czy zwiększaniu satysfakcji klienta (np. udoskonalać obsługę posprzedażową klienta). Innym pomysłem na powiększenie swojej przewagi konkurencyjnej jest opracowywanie nowych produktów i usług, które będą bardziej spełniać oczekiwania klientów. Świetnym przykładem jest Apple, które od lat osiemdziesiątych potrafi spełniać oczekiwania swoich klientów. Firma udowodniła swoją innowacyjność poprzez udane wprowadzenie na rynek smartfonów czy iPodów.

Jak można pogorszyć swoją fosę? W bardzo prosty sposób. Wystarczy, że przedsiębiorstwo przestanie kontrolować koszty czy pogorszy obsługę klienta. Oprócz tego pogorszyć swoją fosę mogą firmy, które nie podołają technologicznemu wyścigowi w swojej branży. Jako przykład można podać Nokię, która z największego na świecie producenta telefonów komórkowych bardzo szybko stała się outsiderem. Powodem było przegapienie „smartfonowej rewolucji”. Innym przykładem jest Kodak, który mimo tego, że jako pierwszy opracował aparat cyfrowy to pozostał wierny produktom na bazie kliszy. Spowodowało to, że obecnie Kodak nie liczy się na rynku aparatów fotograficznych.

Czym jest fosa?

W tej części artykułu nie będziemy zajmować się analizą militarnego zastosowania fosy w budynkach obronnych. Skupimy się na fosach, które mogą posiadać przedsiębiorstwa nad swoją konkurencją. Aby inwestować w fosę, należy dokładnie poznać jakie mogą być przewagi i jak długo mogą one zostać utrzymane. Jest kilka dróg za pomocą jakich przedsiębiorstwo może osiągnąć przewagę nad innymi firmami działającymi w tej samej branży. Za chwilę przedstawimy przykłady powstawania fosy.

Przewagi kosztowe

Jest to przewaga wynikające z niższych kosztów produkcji, która jest bardzo trudna do zreplikowana przez konkurencję. Przewaga kosztowa może wynikać z niższych kosztów pracy. Dotyczyć to może zarówno konkurencji krajowej jak i zagranicznej. Przewaga nad klientem krajowym może wynikać z postawienia fabryki w miejscu z wysokim bezrobociem. Dlatego pensja płacona pracownikom będzie niższa niż dla firmy działającej w tej samej branży ale płacącej więcej swoim pracownikom. W przypadku zagranicznych klientów różnice w płacach mogą być bardzo duże. Innym przykładem przewagi kosztowej może być dostęp do tanich i znajdujących się blisko surowców. Dzięki temu firma może produkować taniej niż konkurencja, która musi importować surowce od pośredników. Niższe koszty produkcji pozwalają obniżyć ceny, co powoduje że produkty i usługi przedsiębiorstwa są bardziej konkurencyjne. Przykładem mogły być chińskie firmy sprzed 10-15 lat, które dzięki niższym kosztom produkcji były bardziej konkurencyjne na światowych rynkach.

Ekonomia skali

Jest to sytuacja kiedy firma osiąga fosę dzięki temu, że jest znacznie większa od swojej konkurencji. Z tego powodu może osiągnąć pewne oszczędności kosztowe co pozwala obniżać ceny względem swojej konkurencji. Mogą to być np. optymalizacja linii produkcyjnych co powoduje, że cena jednostkowa produktu spada. Im większe nakłady są konieczne do poniesienia przez przedsiębiorstwo aby zbudować ekonomię skali tym trwalsza jest przewaga konkurencyjna. Przykładem są producenci samochodów, którzy aby produkcja była opłacalna muszą zbudować odpowiednią skalę aby jednostkowa cena produkty była wystarczająco atrakcyjna dla klientów. Nie dziwi więc, że koszty „wejścia” w ten rynek dla nowej firmy są ogromne.

Wysokie koszty zamiany produktu

Warto również szukać firm, które posiadają tak zwane „switching costs”, czyli koszt zamiany albo znalezienia alternatywny dla produktu lub usługi. Dla klienta zmiana swoich przyzwyczajeń jest zbyt silna aby chcieli zmienić dotychczasowy produkt na tańszy zamiennik. Przykładem są klienci Apple, którzy są tak przywiązani do iOS oraz swoich smartfonów, że nie chcą  myśleć o „przejściu” na telefony z oprogramowaniem Androida. Innym przykładem jest terminal inwestycyjny Bloomberga. Większość zarządzających dużych funduszy inwestycyjnych oraz analityków inwestycyjnych korzysta z tych terminali i koszt (czasowy) jaki musieliby ponieść aby nauczyć się nowego terminala jest tak wysoki, że wiele funduszy nie chce korzystać z tańszych alternatyw. Im wyższy jest switching cost tym przedsiębiorstwu jest łatwiej przerzucić rosnące koszty na swoich klientów. Oczywiście jeśli firma nie dba o swoich klientów, to prędzej czy później koszt zamiany będzie coraz mniejszy. W efekcie nastąpi większy churn klientów.

Wartości niematerialne i prawne

Źródło: wikipedia.org

Są to aktywa firmy które nie mają materialnego charakteru ale mają bardzo dużą wartość. Czasami są kluczowym składnikiem przewagi konkurencyjnej. Do oczywistego przykładu należą patenty, które chronią twórców przed bezprawnym kopiowaniem. Szczególnie istotne są patenty w branży farmaceutycznej, ponieważ producenci leków mogą osiągać oszałamiające marże zanim powstanie legalna konkurencja w postaci leków generycznych. Patenty mogą także dotyczyć metod produkcji, kształtu produktu itd. Innym przykładem wartości niematerialnych i prawnych jest wartość marki. Przykładem mogą być Coca-Cola i Pepsi, która posiadają silne portfolio rozpoznawalnych marek. Mniejsi producenci słodkich napojów albo słonych przekąsek nie posiadają tak rozpoznawalnych globalnych marek. Z tego powodu dokonując ekspansji na nowych rynkach muszą przeznaczyć znaczne środki na reklamę. Kolejnym przykładem istotnych wartości niematerialnych i prawnych które dają przewagę nad konkurencją mogą być licencje przyznawane przez rząd (np. na wydobycie surowców). Wspomniane czynniki mogą przyczynić się do poprawy marży przedsiębiorstwa.

Miękka fosa

Jest to szczególnie istotna fosa, która jest trudna do uchwycenia na pierwszy rzut oka. Mimo swojej „niewidzialności” może mieć bardzo realne przełożenie na osiągane przez przedsiębiorstwo przychody i zyski. Przykładem może być kultura korporacyjna, która wspomaga innowacyjny. Kolejną miękką fosą mogą być właściciele i managerowie, którzy potrafią pchnąć organizację na wyższy poziom. Świetnym uosobieniem takich przywódców jest Jeff Bezos cz Steve Jobs.

Network effect

Zjawisko efektu sieci może być bardzo ważną fosą dla przedsiębiorstwa. Network effect powstaje w sytuacji kiedy produkt udoskonala się im więcej dołącza do niego użytkowników. Świetnym przykładem są platformy społecznościowe. Im więcej jest użytkowników, którzy chcą dołączyć do platformy tym obecność na platformie ma większy sens. Wynika to z tego, że pojawia się na platformach coraz więcej treści oraz osób z którymi warto mieć kontakt (przyjaciele, rodzina, znajomi z pracy). Przykładem może być np. Facebook czy TikTok.

Źródło: wikipedia.org

Czasami efekt sieci pozwala na poprawienie jakości usługi. Przykładem może być Uber, który dzięki dużej liczbie potencjalnych klientów zachęca kierowców do dołączenia do platformy. Im więcej jest kierowców tym łatwiej znaleźć klientów ponieważ czas oczekiwania na pojazd jest mniejszy a ceny bardziej przystępne. Wspominając o efekcie sieci nie sposób nie wspomnieć o Visa i Mastercard, które stały się „standardem” w sposobie płacenie za zakupy w krajach Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych, Kanady, Australii, Zjednoczonego Królestwa czy Nowej Zelandii. Oprócz tego wspomniane karty są akceptowane w większości krajów na świecie (z nieco mniejszą dostępnością niż we wcześniej wymienionych krajach).

W jaki sposób można inwestować w fosę?

Inwestować w fosę można na różne sposoby. Może to być zarówno indywidualny wybór spółek do portfela albo powierzenie swoich pieniędzy profesjonalistom, którzy tworzą produkt dopasowany do potrzeb klienta.

• Indywidualny zakup akcji

Indywidualny wybór akcji może wydawać się prostą sprawą, ale wybrać kilka czy kilkanaście „najlepszych pomysłów” do portfela akcji nie jest tak prosto. Wymaga to gruntownego przeanalizowania działalności operacyjnej poszczególnych firm. Następnie zbadać otoczenie rynkowe oraz porównać ze sobą produkty lub usługi firmy oraz konkurencji. To wymaga poświęcenia dużo czasu i dla inwestorów posiadających niewielki kapitał ta droga może być nieoptymalna. Jak już wspomnieliśmy w innym artykule to zwiększanie oszczędności w początkowej fazie budowania niezależności finansowej jest ważniejsze od osiągniętej stopy zwrotu. Dlatego poświęcenie kilkudziesięciu a nawet kilkuset godzin na dogłębne zrozumienie biznesu może odciągnąć inwestora od bardziej produktywnych zajęć takich jak dodatkowa praca czy podniesienie swoich kwalifikacji zawodowych co przełoży się na większe zarobki oraz większą stopę oszczędności.

Własny research ma też swoje plusy. Znacznie poprawia zrozumienie modeli działalności co może pomóc we własnej karierze (zawodowej albo własnej działalności gospodarczej). Kolejnym plusem jest głębsze zrozumienie procesów jakie zachodzą w gospodarce albo wychwycenie nowych trendów, które będą kształtować rzeczywistość w przyszłości (kto wiedział w Polsce co to Netflix w 2012 roku?). Po selekcji spółek inwestor rozpocznie zakupy akcji na rynku. Potem nastanie „nudny” okres monitoringu działalności przedsiębiorstw (przynajmniej raz w roku).

• Wybór spółki i zainwestowanie za pomocą derywatów

Jest to podobna metoda inwestycji, tylko wymaga od inwestora wyboru innych instrumentów, które dają ekspozycję na wyselekcjonowane przedsiębiorstwa. Zamiast „zwykłego” zakupu akcji inwestor może zdecydować się na zakup derywatów dających ekspozycję na spółki. Jest to rozwiązanie, które może pozwolić na skorzystanie z dźwigni finansowej albo zbudować strategie inwestycyjne (spread byka albo long call na LEAPS-ach) , które pozwolą zarobić na trafnym wyborze spółek do portfela. Wadą skorzystania np. z kontraktów futures jest możliwość narażenia się na ryzyko dźwigni finansowej. W takim wypadku może się zdarzyć, że strata z pozycji będzie większa niż kapitał inwestora. Z tego powodu inwestowanie za pomocą dźwigni będzie wymagać będzie dobrego zarządzania ryzykiem.

• Nabycie ETF-u z ekspozycją na ten rynek

Jest to jeden z najprostszych sposobów inwestowania w przedsiębiorstwa mające posiadać silną fosę rynkową. Dzięki temu inwestor może oszczędzić sporo czasu, który sam spędziłby na analizowaniu przedsiębiorstw o silnych przewagach konkurencyjnych. Zaletą są także koszty, które są znacznie niższe niż ma to miejsce w przypadku skorzystania z aktywnie zarządzanych funduszy inwestycyjnych. Wadą takiego rozwiązania jest to, że zwykle ETF inwestuje w kilkadziesiąt spółek z „szerokimi fosami” co powoduje, że stopa zwrotu jest niższa niż w przypadku zainwestowania w najbardziej rosnące w całym indeksie. Innym pomysłem na skorzystanie z ETF-a jest początkowy zakup w celu posiadania ekspozycji na spółki z tego sektora by następnie rozpocząć analizę komponentów ETF-a na własną rękę. Po dokonaniu selekcji można sprzedać udziały w ETF-ie by następnie za otrzymane środki zainwestować w swoje „najlepsze pomysły”.

• Kupno jednostek funduszu który będzie inwestować w fosę

Jest to rozwiązanie, które stanowi wybór dla osób, które wolą bardziej wysublimowane strategie inwestycyjne. Najlepsze fundusze skupiające się na inwestowaniu w wartość potrafią osiągać stopę zwrotu znacznie przekraczającą średnią rynkową. Oczywiście wyniki z przeszłości nie są gwarantem osiągnięcia podobnych zysków w przyszłości. Warto również spojrzeć na wysokość opłat i ich strukturę. W najgorszej pozycji są klienci funduszy inwestycyjnych, które pobierają stałą, dużą opłatę za zarządzanie. Oznacza to, że klient każdego roku „płaci” sowite wynagrodzenia zarządzającym bez gwarancji osiągnięcia stóp zwrotu przekraczających wyniki indeksów. O wiele lepiej kiedy fundusz pobiera niską, stałą opłatę za zarządzanie i pobiera dodatkową prowizję od wyników przebijających stopę zwrotu osiągniętą przez benchmark.

• Nabycie akcji Berkshire Hathaway

Inwestować w fosę można również za pomocą spółki należącej do autora tego sformułowania. Jest to pomysł dla osób, które wierzą, że Warren Buffett potrafi wciąż osiągać stopę zwrotu wyższą niż indeks giełdowy. Oczywiście wyniki z przeszłości nie są gwarancją zysków w następnych latach. Jednak powtarzalność z jaką Warren Buffett utrzymuje się na szczycie wśród inwestujących w wartość budzi naprawdę duży szacunek. Nie należy również zapominać o tym, że Berkshire Hathaway (pod wodzą Warrena) osiąga średnioroczną stopę zwrotu przekraczającą 20% rocznie. Sceptycy mogą podnieść argument o zaawansowanym wieku Wyroczni z Omaha, co stawia pod znakiem zapytania jak taka instytucja poradzi sobie bez „człowieka instytucji” jakim jest Buffett.

Przykłady spółek posiadających fosę

Jak już wcześniej wspomnieliśmy inwestować w fosę można np. za pomocą ETF-ów. Jednym z najbardziej znanych ETF-ów, który umożliwia inwestowanie w tego typu spółki jest VanEck Morningstar Wide Moat ETF. Kupując ten ETF inwestor otrzymuje ekspozycję a spółki posiadające dużą przewagę konkurencyjną (tj. fosę).Wspomniany ETF posiada aktywa pod zarządzaniem na poziomie 6,8 mld$ (stan na 2 grudnia). Jest to stosunkowo tani sposób inwestowania, ponieważ roczna opłata za zarządzanie wynosi 0,46%. Zgodnie z danymi umieszczonymi przez VanEck, fundusz posiada 48 spółek w swoim portfelu. Warto zauważyć, że nawet po opłatach wspomniany ETF od chwili swojego założenia (2012 rok) osiągał wyższą stopę zwrotu niż indeks S&P 500. Oto lista 10 największych pozycji we wspomnianym ETF-ie:

• Etsy – 3,68%
• Biogen – 3,45%
• Gilead Sciences – 3,29%
• Mercadolibre – 2,90%
• Boeing – 2,78%
• Emerson Electric – 2,76%
• Zimmer Biomet Holdings – 2,68%
• Blackrock – 2,67%
• Wells Fargo – 2,63%
• Workday – 2,56%

Brokerzy Forex oferujący ETF i akcje

Jak inwestować w fosę? Oczywiście najprostszą opcją jest zakup wspomnianych akcji, ale dla osób, które chcą dobrze zdywersyfikować i zbilansować swój portfel lepszym wyborem będzie inwestowanie w fosę poprzez całe ETF-y. Coraz większa liczba brokerów forexowych posiada całkiem bogatą ofertę akcyjną, ETF oraz CFD na te instrumenty.

Dla przykładu na XTB znajdziemy na dzień dzisiejszy ponad 3500 instrumentów akcyjnych i 400 ETF-ów, a Saxo Bank ponad 19 000 spółek i 3000 funduszy ETF.

Broker
Kraj	Polska	Dania	Cypr *
Ilość giełd w ofercie	16 giełd	37 giełd	24 giełdy
Ilość akcji w ofercie	ok. 3500 - akcje ok. 2000 - CFD na akcje	19 000 - akcje 8 800 - CFD na akcje	ok. 3 000 - CFD na akcje
Ilość ETF w ofercie	ok. 400 - ETF ok. 170 - CFD na ETF	3000 - ETF 675 - CFD na ETF	ok. 100 - CFD na ETF
Prowizja	0% prowizji do 100 000 EUR obrotu / miesiąc	wg cennika	Spread zależny od instrumentu
Min. depozyt	0 zł (zalecane min. 2000 zł lub 500 USD, EUR)	0 zł / 0 EUR / 0 USD	500 zł
Platforma	xStation	SaxoTrader Pro Saxo Trader Go	Platforma Plus500
	RECENZJA	RECENZJA	RECENZJA
	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO

* oferta PLUS500 CY

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.

Podsumowanie

Inwestować w fosę można w różny sposób. Można samemu dokonać selekcji spółek, albo skorzystać z ETF-ów lub funduszy inwestycyjnych dających ekspozycję na ten rynek. Fosa to inaczej trwałe przewagi nad konkurencją. Mogą wynikać z niższych kosztów, ekonomii skali, posiadanych patentów, wysokich kosztów rezygnacji z produktu (tj. switching cost), kultury korporacyjnej czy „network effect”.

Trzeba zaznaczyć, że bardzo trudno jest uchwycić fosę w chwili jej powstawania. Przewagi konkurencyjne widać najlepiej z perspektywy czasu. Z tego powodu większość inwestorów poszukując sposobów jak inwestować w fosę, wybiera już dojrzałe firmy o ugruntowanej pozycji. Dla inwestora najlepiej jest kiedy zakupi rosnącą firmę, która jest w momencie budowania fosy. W takiej sytuacji nabędzie akcje bardzo tanio, ponieważ będzie to jeszcze zanim rynek w pełni unaoczni sobie wszystkie przewagi jakie posiada firma.