Początkujący
Teraz czytasz
Grupa OPEC – kartel producentów ropy naftowej i jego historia
0

Grupa OPEC – kartel producentów ropy naftowej i jego historia

utworzył Forex Club23 lipca 2021

OPEC jest jedną z najbardziej znanych organizacji międzynarodowych. Kojarzy się z organizacją zrzeszającą kraje wydobywające ropę naftową. Jednak jest to tylko część prawdy. Nie wszyscy producenci ropy naftowej są zrzeszeni w OPEC. Prawdą jest natomiast, że organizacja przypomina w swoim działaniu kartel. Dla przypomnienia kartel to porozumienie albo praktyki uzgodnione przez minimum dwóch konkurentów. Porozumienie kartelowe ma na celu takie koordynowanie działań, aby miały one przełożenie na kształtowanie się podaży lub popytu na dane dobro. W przypadku OPEC kartel zajmuje się koordynacją produkcji ropy naftowej.

Czym jest OPEC

opec 1960OPEC to skrót od Organization of the Petroleum Exporting Countries, co w tłumaczeniu oznacza Organizację Krajów Eksportujących Ropę Naftową. OPEC liczy sobie ponad 60 lat. Jego początki sięgają 1960 roku, kiedy w irackim Bagdadzie pięć krajów zawiązało tą organizację. Na początku były to cztery kraje Azji Mniejszej oraz jeden kraj z Ameryki Południowej. Były to: Iran, Irak, Kuwejt, Arabia Saudyjska oraz Wenezuela. Co ciekawe, 4 z 5 krajów założycielskich później prowadziło ze sobą wojnę. W latach 1980 – 1988 trwała wojna Iraku z Iranem, a niedługo potem Irak dokonał inwazji na Kuwejt (1990), co skutkowało reakcją międzynarodową tzw. I wojna w Zatoce Perskiej (w skład wielkiej koalicji wchodziła również Arabia Saudyjska). Jak widać, organizacja OPEC nie była jednolitym blokiem politycznym, ale tylko kartelem pilnującym cen ropy naftowej.

Nie jest zaskoczeniem, że głównym celem organizacji jest koordynowanie poziomu produkcji ropy naftowej przez członków kartelu, aby zapewnić opłacalność jej produkcji. Należy jednak pamiętać, że każdy kraj ma inny interes polityczny, inną strukturę wpływów i wydatków budżetowych. Z tego powodu decyzje OPEC zawsze są większym lub mniejszym kompromisem między członkami kartelu. Z tego powodu spotkania członków OPEC są bardzo ważne dla inwestujących albo spekulujących na rynku ropy naftowej. Większe od oczekiwanych redukcja wydobycia ropy naftowej może spowodować wzrost cen. Z kolei brak porozumienia odnośnie limitów wydobycia może spowodować gwałtowną przecenę tego surowca energetycznego.

Członkowie grupy OPEC

Od 1965 roku siedziba organizacji znajduje się w Wiedniu. Co ciekawe Austria nie jest członkiem OPEC. Wybrano ten kraj m.in. ze względu na jego polityczną neutralność.

OPEC nie był zamkniętym klubem członków – założycieli. Do organizacji na przestrzeni lat dołączali kolejni członkowie. W ciągu pierwszych dwóch lat działania organizacji (1960 – 1962) kartel powiększył się o trzy kolejne kraje: Katar, Indonezję oraz Libię. Okres 1967 – 1975 był kolejną falą rozrostu organizacji. W tym czasie do OPEC dołączyły takie kraje jak: Zjednoczone Emiraty Arabskie (1967), Algieria (1969), Nigeria (1971), Ekwador (1973) oraz Gabon (1975). Kolejne kraje dołączyły do organizacji już w XXI wieku. Były to Angola (2007), Gwinea Równikowa (2017) oraz Kongo (2018).

Jednak wielu członków nie było przez cały czas w organizacji OPEC. Warto przytoczyć kilka przykładów. Jednym z najbardziej niezdecydowany był Ekwador, który zawiesił członkostwo w organizacji w grudniu 1992 roku. Jednak kiedy ceny ropy gwałtownie wzrosły, w październiku 2007 roku kraj ponownie reaktywował członkostwo. Po niecałych 13 latach z dniem 1 stycznia 2020 roku Ekwador wycofał się z członkostwa w organizacji. Również Indonezja wiele razy zmieniała swój status w organizacji. Niskie ceny ropy w 2009 roku skłoniły Indonezję do zawieszenia członkostwa, jednak po 7 latach ponownie dołączyła do OPEC. Czas wewnątrz organizacji nie trwał długo ponieważ już po 10 miesiącach Indonezja zdecydowała się ponownie zawiesić członkostwo w OPEC. W latach 1995 – 2016 w spotkaniach organizacji nie uczestniczył w spotkaniach kartelu. Z kolei Katar zakończył członkostwo 1 stycznia 2019 roku.

Mohammad Barkindo opec

Mohammad Barkindo, Sekretarz Generalny OPEC.

Obecnie organizacja OPEC składa się z trzynastu członków, którymi są:

  • Algieria
  • Angola
  • Arabia Saudyjska (de facto lider organizacji)
  • Gabon
  • Gwinea Równikowa
  • Iran
  • Irak
  • Kuwejt
  • Libia
  • Nigeria
  • Republika Konga
  • Wenezuela
  • Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Organizacja OPEC dzieli swoich uczestników na „członków – założycieli” oraz „pełnoprawnych członków”. Według statusu OPEC każdy kraj, który jest eksporterem netto ropy naftowej mogą być członkami organizacji. Warunkiem jest akceptacja przez ¾ „pełnoprawnych członków” oraz przez wszystkich „członków-założycieli”. Status dopuszcza także dołączenie krajów jako „członków stowarzyszeniowych”, jednak uprawnienia takich członków są znacznie bardziej okrojone.

Organizacja wybiera również swojego Sekretarza Generalnego. Od 2016 roku pełni tę rolę Mohammad Barkindo (w 2019 roku wybrany na kolejną 3-letnią kadencję). Mohammad w latach 1993 – 2008 reprezentował Nigerię w OPEC.

OPEC Fund

OPEC_Fund_LogoJest to kolejna “gałąź” organizacji OPEC. Została założona w 1976 roku. W skład OPEC Fund wchodzi obecnie 12 krajów członkowskich do których zalicza się: Algieria, Ekwador, Gabon, Indonezja, Irak, Iran, Kuwejt, Libia, Nigeria, Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Wenezuela. Celem funduszu jest podnoszenie jakości życia oraz dbanie o zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny. Projekty finansowane przez OPEC Fund dotyczą zarówno infrastruktury jak i podnoszenia jakości kapitału ludzkiego. OPEC Fund stara się wspierać solidarność „krajów południa”, w szczególności najsłabiej rozwinięte kraje na świecie. Fundusz pozyskuje kapitał głównie w wyniku dobrowolnych wpłat “pełnoprawnych członków” oraz inwestycji funduszu (pożyczki, inwestycje kapitałowe). Do końca marca 2020 roku OPEC Fund przeznaczył na rozwój słabiej rozwiniętych krajów łącznie 25 miliardów dolarów. Sfinansowana ponad 4000 projektów. Wartość projektów współfinansowanych przez fundusz przekroczyła 190 miliardów dolarów.

Wpływ OPEC na cenę ropy naftowej

Działania kartelu mogą mieć przełożenie na ceny ropy naftowej. Jeśli państwa OPEC zdecydują się na obniżenie wydobycia ropy naftowej to przy normalnej sytuacji (względnie stabilny popyt) cena ropy powinna pójść w górę. Wynika to z tego, że przy niższej cenie panuje nadwyżka popytu nad podażą, co spowoduje, że cena zaczyna rosnąć. Inwestujący w ropę naftową powinni bardzo uważać na komunikaty OPEC. Jeśli organizacja informuje o wzroście wydobycia, które będzie wyższe niż rynkowe oczekiwania, wtedy może to się przełożyć na spadek cen, ponieważ wzrost podaży wywrze presję na obniżkę cen. Kolejną kwestią jest także popyt na surowiec. Jeśli zapotrzebowanie na popyt maleje, wtedy OPEC dąży do ograniczenia produkcji aby utrzymać cenę na tym samym poziomie.


PORADNIK: JAK INWESTOWAĆ W ROPĘ NAFTOWĄ?


Trzeba pamiętać, że kluczowa jest uczciwość członków kartelu czy chęć do uzyskania kompromisu. Jednak OPEC ma wpływ tylko na poziom podaży, nie ma natomiast wpływu na wielkość popytu. Warto wspomnieć, że kraje OPEC nie kontrolują całej podaży tego surowca. Według danych przedstawionych przez organizację. W 2018 roku kraje zrzeszone w tej organizacji kontrolowały 44% światowej produkcji i miały około 82% potwierdzonych, światowych rezerw tego surowca. Z tego powodu, aby mieć większy wpływ na kształtowanie się cen ropy, OPEC musi czasami „dogadać się” z innymi krajami eksportującymi ropę naftową. Z tego powodu często producenci ropy naftowej odbywają rozmowy z formule OPEC+, który zrzesza również innych producentów ropy naftowej (np. Rosję, Kazachstan czy Norwegię). Ma to pozwolić na lepszą koordynację produkcji surowca, co zwiększa szansę na powodzenie operacji utrzymania cen ropy na odpowiednim poziomie. Przykładem może być komunikat OPEC+ z kwietnia 2020 roku, kiedy komunikat o obniżce wydobycia o 10% przełożyło się na błyskawiczny wzrost cen ropy typu Brent o 2,5%.

Kraje OAPEC

Istnieje również organizacja OAPEC, która jest skrótem od Organization of Arab Petroleum Exporting Countries. Jest więc to Organizację Arabskich Krajów Eksportujących Ropę Naftową. Organizacja powstała w celu ochrony interesu państw arabskich. OAPEC powstał w 1968 roku i jej siedziba mieści się w Kuwejcie. Potocznie nazywana jest “arabskim” OPEC.

Organizacja Arabskich Krajów Eksportujących Ropę Naftową powstała nieco później niż OPEC, bo w 1968 roku. Jej siedziba od samego początku mieści się w Kuwejcie. Część krajów należy zarówno do OPEC, jak i OPAC. Są nimi: Algieria, Arabia Saudyjska, Irak, Kuwejt, Libia i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Wśród pozostałych krajów należących do OAPEC można wymienić: Bahrajn, Egipt, Katar i Syrię.

Największym sukcesem tej organizacji było doprowadzenie do pierwszego kryzysu naftowego. W 1973 roku arabscy członkowie OPEC (będący jeszcze członkami OAPEC) zdecydowali się o zaprzestaniu eksportu ropy naftowej do krajów wspierających Izrael w wojnie Jom Kipur. Uderzyło to w takie kraje jak Stany Zjednoczone, Europa Zachodnia i Japonia. Ograniczenie podaży doprowadziło do gwałtownego wzrostu cen ropy naftowej. Zakończyła erę taniego dostępu do tego surowca.

Podsumowanie

W obecnych czasach, bez ropy naftowej nie może funkcjonować nowoczesna gospodarka. Z tego powodu cena ropy naftowej może mieć przełożenie na koszty produkcji w wielu branżach. Nie dotyczy to tylko branży naftowej (upstream, downstream), ale także wyników branży lotniczej czy logistycznej. Jednocześnie wzrost cen ropy naftowej może być jednym z czynników przyspieszających inflację (wzrastające koszty produkcji, transportu mogą przełożyć się na podwyżkę cen produktów czy usług). Co prawda, obecnie świat stara się odchodzić od zużycia ropy naftowej, ale jest to powolny proces. Nie dziwi więc, że wielu ludzi uważnie przygląda się decyzjom podjętym przez OPEC. To właśnie ta organizacja jest jednym z najbardziej znanych karteli w historii gospodarczej świata. Obecnie zrzesza 13 krajów, które znajdują się w Azji, Afryce oraz Ameryce Południowej. W ramach tej organizacji działa jeszcze OPEC Fund, który stara się wspierać najsłabiej rozwinięte kraje na świecie.

Co o tym sądzisz?
Lubię
0%
Interesujące
100%
Heh...
0%
Szok!
0%
Nie lubię
0%
Szkoda
0%
O Autorze
Forex Club
Forex Club jest jednym z największych i najstarszych polskich portali o tematyce inwestycyjnej - forex i narzędzi wykorzystywanych w tradingu. To autorski projekt zapoczątkowany w 2008 roku i rozpoznawalna marka ukierunkowana na rynek walutowy.