Indeksy
Teraz czytasz
Czeska giełda – Jak inwestować w czeskie spółki? [Poradnik]
0

Czeska giełda – Jak inwestować w czeskie spółki? [Poradnik]

utworzył Forex Club11 sierpnia 2022

Czechy są jedną z najlepiej rozwiniętych gospodarek w regionie Europy Środkowo – Wschodniej. Głęboka integracja z krajami “starej” Unii Europejskiej (głównie Niemcami) oraz stabilna polityka fiskalna i pieniężna spowodowały bardzo szybki wzrost gospodarczy. W 2020 roku Czechy były przed Hiszpanią i Portugalią pod względem PKB na mieszkańca po uwzględnieniu parytetu siły nabywczej (PPP). Korona czeska jest także jedną z najmocniejszych walut regionu. Przez długi czas Bank Centralny Czech musiał prowadzić luźną politykę monetarną aby nie dopuszczać do zbyt mocnego wzrostu kursu walutowego. Bogacące się społeczeństwo spowodowało, że bardzo mocno wzrosły ceny nieruchomości w najbardziej prężnych ośrodkach gospodarczych kraju (głównie Praga). Według danych sporządzonych przez Eurostat, między 2010 a 2021 rokiem ceny mieszkań w Czechach wzrosły o ponad 100%. Był to 6 najwyższy wynik w całej Unii Europejskiej. Dla porównania w Polsce ceny w tym czasie wzrosły o mniej niż 50%. Jednak dynamiczny rozwój gospodarki nie przełożył się na wzrost znaczenia giełdy praskiej, która pozostała małą, regionalną giełdą. Nie oznacza to, że nie można na tym rynku zarobić. Na praskim rynku notowanych jest wiele firm, które mają szansę na wzrost wartości w ciągu kilku kolejnych lat. W dzisiejszym artykule przybliżymy jak inwestować w czeskie spółki. Zapraszamy do lektury.

Czeska giełda – podstawowe informacje

Giełda Praska jest największą i najstarszą giełdą papierów wartościowych w Czechach. Większościowy pakiet akcji giełdy należy do giełdy wiedeńskiej (Wiener Borse AG). Sama giełda praska (PSE) wchodzi w skład PX Group. Częścią PX Group jest Centralny Depozyt Papierów Wartościowych, który pełni podobną rolę do polskiego Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych (KDPW) – czyli zajmuje się rejestrowaniem transakcji odbywających się na giełdzie papierów wartościowych czy pośrednictwie w wypłacie dywidendy od spółek. Oprócz tego PX Group blisko współpracuje z PXE (Power Exchange Central Europe), która jest jednym z największych miejsc obrotu energią elektryczną i gazem ziemnym w Europie Środkowo – Wschodniej. 

Historia giełdy

W 2021 roku Giełda Papierów Wartościowych w Pradze świętowała 150 rocznicę założenia. Ponad wiek temu było to jedno z ważniejszych miejsc obrotu papierami wartościowymi w Monarchii Austro – Węgierskiej. Jednak należy pamiętać ,że prym wiodły w tym czasie giełda wiedeńska i budapesztańska. Giełda praska miała lokalny charakter, ale w tym okresie przeżywała dynamiczny rozwój. Pierwsza sesja handlowa miała miejsce 17 kwietnia 1871 roku między 11:30 a 13:00 na ulicy “Na Příkopě”. Możliwość handlu na giełdzie była wtedy znacznie ograniczona. Handlować w tym czasie nie mogły m.in. kobiety, kryminaliści, czy osoby które w swojej historii zbankrutowały. Najwyższym szacunkiem cieszyli się członkowie giełdy, którzy mieli prawo partycypować w handlu “na parkiecie”. 

Renesans giełdy przypadł na okres Republiki Czechosłowacji. Wtedy to rozwijające się czeskie firmy potrzebowały miejsca gdzie będą mogły pozyskać finansowanie na rozwój. Praga szybko stała się jednym z najważniejszych centrów finansowych Europy Środkowo – Wschodniej. Dynamiczny rozwój giełdy praskiej przerwała agresja III Rzeszy na Czechosłowację. Handel na giełdzie zamarł, by zostać całkowicie zlikwidowany w 1943 roku. Po upadku hitlerowskich Niemiec, entuzjaści rozpoczęli odbudowę struktur giełdy. Jednak wzrost znaczenia partii komunistycznej przekreślił nadzieję na rozwój. Giełda została zamknięta na prawie 50 lat. Dopiero w 1993 roku dzięki pomocy francuskiego rządu i pracowników giełdy w Lyonie, rozpoczął się handel na praskim parkiecie. To właśnie wtedy czeską giełdą zainteresowali się nowozelandzcy bracia, których historię możecie zobaczyć pod tym linkiem.

Jak inwestować w czeskie spółki

Inwestowanie w czeskie spółki nie jest takie proste jak się wydaje. Jest to rynek regionalny, co oznacza, że wielu brokerów nie daje możliwości bezpośredniego inwestowania na tym rynku. Jeśli ktoś jest zainteresowany bezpośrednim handlem na tym rynku powinien poszukać domu maklerskiego, który umożliwia tanie inwestowanie na tym rynku. Innym rozwiązaniem jest handel instrumentami pochodnymi dającymi ekspozycję na ten rynek (np. CFD na główny indeks). Innym wyjściem jest znalezienie ETF-u, który znaczną część aktywów inwestuje w czeskie spółki. Podsumowując można inwestować w czeskie spółki za pomocą:

  • indywidualnego doboru spółek,
  • inwestowaniu za pośrednictwem ETF-ów,
  • skorzystanie z instrumentów pochodnych dających ekspozycję na ten rynek.

PX Indeks – podstawowe informacje 

Najważniejszym benchmarkiem dla czeskich spółek jest indeks PX. Początkowo indeks miał nazwę PX-50 i składał się z 50 komponentów. W 2006 roku nazwę zmieniono na PX. Udziały w indeksie są wyliczane w oparciu o kapitalizację spółek. Oczywiście udziały w indeksie są następnie poddawane korekcie o współczynnik akcji w wolnym obrocie (free float) oraz wielkość spółki. Dzięki temu, udziały największych komponentów nie dominują aż tak mocno w indeksie jak wynika to z ich kapitalizacji.

00 px czeska giełda

Wykres CZKCASH (CFD na indeks PX), interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Na dzień 20 czerwca 2022 roku komponentami indeksu było 10 spółek:

  • CEZ
  • Erste Group
  • Komercni Banka
  • Moneta Money Bank
  • VIG
  • Philip Morris CR
  • Colt Cz
  • Kofola CS

Z tego najważniejsze z punktu widzenia udziałów w indeksie są CEZ, Erste, Komerci Banka. Jak widać indeks jest zdominowany przez spółki energetyczne oraz finansowe. Różnorodność indeksu jest znacznie mniejsza niż ma to miejsce np. w sąsiedniej giełdzie warszawskiej i jej najważniejszym indeksie – WIG 20.

Komponenty indeksu PX

W tej części artykułu przybliżymy kilka wybranych komponentów indeksu PX. Jest to szczególnie istotny fragment artykułu dla osób  chcących samemu uzyskać ekspozycję na czeski rynek akcji. Z racji tego, że ekspozycja indeksu przeważa spółki z branży finansowej, wybraliśmy większość spółek działających w innych branżach (wyjątek to Erste Group).

Colt CZ Group

Historia firmy sięga 1936 roku kiedy powstała jedna z najnowocześniejszych fabryk zbrojeniowych w tej części Europy – Uherský Brod. Po wojnie zakłady zostały znacjonalizowane. W 1992 roku nastąpiło przekształcenie firmy w spółkę akcyjną. Jest to jeden z największych na świecie producentów broni ręcznej, amunicji oraz akcesoriów militarnych. Grupa sprzedaje swoje produkty pod takimi markami jak Ceská zbrojovka, CZ-USA, Dan Wesson, Zbrojovka Brno, Colt i 4M Systems. Wśród klientów można wymienić wojsko, policję czy formacje paramilitarne. W krajach z bardziej liberalnym podejściem do posiadania broni, firma dostarcza swoje produkty również klientom indywidualnym. Warto wspomnieć, że czeska firma (jeszcze działająca pod nazwą Česká zbrojovka Group) przejęła w 2021 roku Colt’s Manufacturing Company. CZG przejęła Colt za 220 mln$ w gotówce oraz akcjach.

mln CZK 2018 2019 2020 2021
przychody 5 339,6 5 958,7 6 819,6 10 688,9
zysk operacyjny 690,5 989,8 1 080,0 973,9
marża operacyjna 12,93% 16,61% 15,84% 9,11%
zysk netto 588,2 743,3 672,9 760,5

Źródło: opracowanie własne

01 Colt

Wykres akcji Colt CZ Group, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Kofola

Jest to firma, która razem ze swoimi spółkami zależnymi prowadzi działalność w Czechach i rynkach zagranicznych (w Europie). Do najważniejszych rynków zagranicznych należą Słowacja, Polska, Słowenia oraz Chorwacja. Początki firmy sięgają 1887 roku kiedy to Gustav Hell, farmaceuta z Opawy opracował recepturę na syrop Colae, który był ekstraktem z nasion cola. Sama firma powstała w 1960 roku w Czechosłowacji. Kofola szybko zdobyła popularność wśród obywateli Czechosłowacji. W latach 70-tych roczna produkcja napoju podobnego w smaku do Coca-Coli i Pepsi sięgała 180 mln litrów. Firma zajmuje się produkcją i sprzedażą gazowanych napojów bezalkoholowych, syropów, soków, napojów na bazie herbaty czy kawy. Do najbardziej znanych marek należących do spółki można wymienić: Kofola, Vinea, Radenska, Studenac, Korunní, Rajec, Ondrásovka, Kalcia, Jupí, Jupík, Semtex, UGO, Leros, RoyalCrown. Oprócz tego Kofola jest także dystrybutorem tak znanych marek jak woda Evian.

mln CZK 2018 2019 2020 2021
przychody 7 118,8 6 409,5 6 171,5 6 636,2
zysk operacyjny 411,7 515,2 387,2 491,5
marża operacyjna 5,78% 8,04% 6,27% 7,41%
zysk netto -88,5 284,4 80,5 248,8

Źródło: opracowanie własne

Philip Morris CR

Jest to spółka zależna Philip Morris. Działalność firmy jest skupiona na rynku czeskim oraz słowackim. Jeden z zakładów produkcyjnych (w Kutna Hora) zatrudnia 800 pracowników, a jego działalność sięga początków XIX wieku (1812 rok). Przed przejęciem w 1992 roku, firma działała pod nazwą Tabak. Inwestycja Philip Morris (wraz z inwestycjami) była warta 420 mln$ co czyniła ją drugą największą inwestycją zagraniczną w Czechach w całych latach 90-tych. Od momentu zakupu Philip Morris zainwestował w Czechach kilka miliardów czeskich koron. Philip Morris CR zajmuje się dystrybucją produktów spod marek HEETS, IQOS, VEEV. Oprócz tego produkuje także papierosy takich marek jak Marlboro, L&M, Philip Morris, Petra Klasik, Sparta czy Chesterfield. Philip Morris jest typową spółką dywidendową, która na przestrzeni ostatnich 20 lat tylko raz zawiesiła wypłatę dywidendy (w 2020 roku).

mln CZK 2018 2019 2020 2021
przychody 14 082 17 092 17 883 18 867
zysk operacyjny 4 797 4 988 4 567 4 342
marża operacyjna 34,06% 29,18% 25,54% 23,01%
zysk netto 3 835 4 020 3 526 3 516

Źródło: opracowanie własne

02 morris

Wykres akcji Philip Morris CR, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Erste Group

Jest to austriacki bank, który swoją działalność koncentruje na rynku CEE (Europy Środkowo – Wschodniej). Początki banku sięgają 1819 roku, kiedy to założono w Leopoldstadt (wtedy przedmieścia Wiednia) Erste österreichische Spar-Casse. Pod koniec lat 90-tych bank rozpoczął ekspansję na rynku krajów Europy Środkowo – Wschodniej. Powodem był duży potencjał na tych rynkach ponieważ w okresie działania ustrojów socjalistycznych w tej części świata poziom bankowości była na bardzo niskim poziomie. W 2000 roku Erste przejęło większościowy udział w największym czeskim banku – Česká spořitelna. Z kolei rok później bank przejął największy bank na Słowacji – Slovenská sporiteľňa. Obecnie Erste Group posiada ponad 15,7 mln klientów oraz posiada ponad 2 040 placówek w 7 krajach. Bank zatrudnia prawie 45 000 pracowników. Erste Group jest notowane na giełdzie w Austrii, Czechach oraz Rumunii.

mln € 2018 2019 2020 2021
przychody 6 909,7 7 256,8 7 158,4 7 599,2
zysk netto 1 716,6 1 378,1 668,5 1 775,6

Źródło: opracowanie własne

03 erste czeska giełda

Wykres akcji Erste Group, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

CEZ

CEZ to skrót od České Energetické Závody. Jest to konglomerat kilkudziesięciu firm które głównie działają w Czechach. Firma zajmuje się produkcją, dystrybucją, handlem oraz sprzedażą energii elektrycznej. Oprócz tego prowadzi działalność ciepłowniczą, wydobywczą (m.in. wydobycie węgla) i inwestycyjną. CEZ to jedna z największych firm w Czechach oraz jedna z największych firm energetycznych w Europie. Swoją działalność spółka skupia w Zachodniej, Centralnej oraz Południowo – Wschodniej Europie. Usługi spółka dostarcza do ponad 3,5 mln konsumentów. CEZ zatrudnia ponad 28 000 pracowników. Akcje spółki są handlowane na giełdzie warszawskiej oraz praskiej. Warto wspomnieć, że największym akcjonariuszem spółki jest czeskie Ministerstwo Finansów, które posiada ponad 68% akcji spółki.

mln CZK 2018 2019 2020 2021
przychody 181 318 201 787 209 522 236 139
zysk operacyjny 21 926 24 534 31 834 47 772
marża operacyjna 12,09% 12,16% 15,19% 20,23%
zysk netto 10 327 14 373 5 438 9 791

Źródło: opracowanie własne

04 CEZ czeska giełda

Wykres akcji CEZ, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

ETF-y na rynek czeski

Inwestować w czeskie spółki można również za pośrednictwem ETF-ów. Należy jednak pamiętać, że praska giełda ma niewielkie obroty i marginalne znaczenie dla globalnych przepływów kapitału. Z tego powodu istnieje niewiele ETF-ów oferujących ekspozycję na spółki notowane na giełdzie w Pradze. Zaledwie 5 ETF-y znajdujące się w bazie fintal posiadają ekspozycję na rynek czeski większą niż 4%. Największe udziały ma VanEck Uranium + Nuclear Energy ETF oraz Cambria Global Value ETF. W tym ostatnim ETF-ie można znaleźć takie spółki jak CEZ, Moneta Money Bank, Komercni banka, Philip Morris CR. Jednak udziały tych spółek nie przekraczają 9% aktywów ETF-a.

Brokerzy oferujący akcje i ETF

Broker xtb 2 saxo bank logo male plus 500 logo
Kraj Polska Dania Cypr *
Akcje w ofercie ok. 2300 – akcje
ok. 1800 – CFD na akcje
16 giełd
19 000 – akcje
8 800 – CFD na akcje
37 giełd
ok. 3 000 – CFD na akcje
23 giełdy
Min. depozyt 0 zł
(zalecane min. 2000 zł)
0 zł / 0 EUR / 0 USD 500 zł
Platforma xStation SaxoTrader Pro
Saxo Trader Go
platforma Plus500

* oferta PLUS500 CY

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.

CFD na czeski indeks

Rozwiązaniem alternatywnym dla ETF lub zakupu wybranych akcji, może być inwestowanie w czeski rynek za pośrednictwem kontraktów na różnice kursowe (CFD) na najważniejszy indeks w Czechach – PX. Oczywiście, przed inwestycją należy dokładnie przeanalizować koszty przetrzymywania pozycji (punkty swap) oraz ew. harmonogram rolowań. Czeski indeks bardzo rzadko występuje w ofertach brokerów Forex ale posiada go w ofercie np. polski Dom Maklerski X-Trade Brokers S.A.. Dźwignia finansowa na tym CFD wynosi 1:10.

Broker xtb 2
Kraj Polska
Symbol PX Index CZKCASH
Min. depozyt 0 zł
(zalecane min. 2000 zł)
Min. wartość lota Cena * 100 USD
Prowizja
Platforma xStation

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.

Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny. Nie stanowi rekomendacji i nie ma na celu nikogo zachęcić do podejmowania jakichkolwiek działań inwestycyjnych. Pamiętaj, że każda inwestycja obarczona jest ryzykiem. Nie inwestuj środków, na których utratę nie możesz sobie pozwolić.
Co o tym sądzisz?
Lubię
0%
Interesujące
100%
Heh...
0%
Szok!
0%
Nie lubię
0%
Szkoda
0%
O Autorze
Forex Club
Forex Club jest jednym z największych i najstarszych polskich portali o tematyce inwestycyjnej - forex i narzędzi wykorzystywanych w tradingu. To autorski projekt zapoczątkowany w 2008 roku i rozpoznawalna marka ukierunkowana na rynek walutowy.