Regulacje
Teraz czytasz
Swiss National Bank – funkcje i misja SNB
0

Swiss National Bank – funkcje i misja SNB

utworzył Forex Club11 października 2021

Szwajcaria jest jednym z najbardziej rozwiniętych gospodarek na świecie. Z kolei frank szwajcarski od wielu dziesięcioleci pełni rolę bezpiecznej przystani. Mimo, że frank w przeciwieństwie do euro czy dolara nie jest „pierwszoligową walutą”, to jest jedną z najważniejszych walut na świecie (pierwsza dziesiątka). Jednak obrót tą walutą jest mniejszy niż w przypadku jena, funta brytyjskiego, czy australijskiego dolara. Wartość franka jest wypadkową siły gospodarki, polityki rządu oraz polityki banku centralnego. To właśnie ten ostatni czynnik miał w ciągu ostatniej dekady bardzo duży wpływ na kształtowanie się kursu franku szwajcarskiego. W artykule przybliżymy historię Szwajcarskiego Banku Centralnego (z ang. Swiss National Bank – SNB).

Bankowość centralna w Szwajcarii

W XIX wieku w Szwajcarii nie było jednego emitenta waluty. W tym czasie w tym kraju emitentami było kilka banków kantonów oraz prywatnych banków. Wraz z coraz większą integracją między europejskimi i światowymi gospodarkami, system finansowy w Szwajcarii wydawał się coraz bardziej przestarzały. Brakowało pożyczkodawcy ostatniej instancji. W wielu czołowych gospodarkach europejskich istniały krajowe banki centralne (Bank Anglii, Bank Francji, Bank Austrii czy niemiecki Reichsbank). Problemy w adekwatnej podaży pieniędzy w kantonach wchodzących w skład Szwajcarii stawały się trudne do rozwiązania. Konieczne były reformy. W 1906 roku uchwalono „Federal Act on the Swiss National Bank”. Powołano szwajcarski bank centralny, który zaczął działać od czerwca 1907 roku. SNB ustabilizował rynek finansowy w Szwajcarii oraz podniósł rangę tego rynku w Europie. W pierwszej połowie XX wieku Szwajcaria była centrum dystrybucji złota. Kiedy prawie cała Europa prowadziła wojnę, Szwajcaria handlowała z dwoma stronami konfliktu. 

01 5 frankow srebro

Srebrne 5 franków szwajcarskich Źródło: en.numista.com

Przez wiele lat frank szwajcarski był oparty na złocie, z tego powodu rolą SNB było regulowanie cyrkulacji pieniędzy oraz zapewnienie możliwości wymiany franka na złoto (na żądanie). Co ciekawe do 1967 roku waluty od 0,5 fraka do 5 fraków były tłoczone ze srebra. Jednak w drugiej połowie lat sześćdziesiątych na skutek wzrostu cen surowców, ich wartość była wyższa niż nominał na monecie. W efekcie zdarzały się przypadki wywozu franków za granicę w celu ich przetopienia. Aby zatrzymać ten proceder zaczęto wybijać monety frankowe z miedzioniklu. 

 

Warto wspomnieć, że Szwajcaria posiada jeden z największych rezerw złota na świecie. SNB w 2020 roku posiadał 1040 ton złota. Dla porównania Narodowy Bank Polski posiada około 230 ton złota. Bank szwajcarski posiada również akcje spółek amerykańskich, których wartość w 2021 roku przekraczała 150 miliardów dolarów. Na koniec I kwartału 2021 roku bank posiadał niespełna 2500 spółek publicznych. Rezerwy walutowe Szwajcarskiego Banku Centralnego przekraczają 900 miliardów franków szwajcarskich.

Usztywnienie kursu franka i kapitulacja SNB

Szwajcarski Bank Centralny jest najbardziej znany z decyzji jaką podjął w 2011 roku. Podczas trwania kryzysu w Strefie Euro (słynne kraje PIIGS, czyli Portugalia, Grecja, Włochy, Irlandia, Hiszpania) nastąpiła ucieczka kapitału do Szwajcarii. Spowodowało to znacznie umocnienie franka szwajcarskiego. Szkodziło to szwajcarskim eksporterom. Wtedy głównym bohaterem stał się SNB (Swiss National Bank). Bank centralny wprowadził rozwiązanie bardzo rzadko spotykaną – stworzył tzw. floor (podłogę). Decyzja z 6 września 2011 roku spowodowała, że kurs euro do franka szwajcarskiego został sztywno ustanowiony na 1,20. Nie była to pierwsza taka decyzja w historii SNB. W 1978 roku kurs franka szwajcarskiego został powiązany z kursem marki zachodnioniemieckiej. Interwencja walutowa powstrzymała umocnienie franka. „Kosztem” strategii był  znaczny wzrost sumy bilansowej banku centralnego. Mimo gwarancji SNB frank nie potrafił się osłabić. Nie pomogła również decyzja o wprowadzenie ujemnego oprocentowania bankowych depozytów (18.12.2014). Bank centralny nie potrafił wygrać z rynkiem. 


Fragment konferencji z 15 stycznia 2015


Dnia 15 stycznia 2015 roku zdarzył się tzw. Francogeddon. SNB ogłosił, że przestaje bronić kursu 1,2 do euro. W wyniku paniki rynkowej, rak umocnił się o 30%. Na koniec dnia frank umocnił się do euro o 23% a  wobec dolara o 21%.W ślad za umocnieniem franka, spadły kursy czołowych szwajcarskich eksporterów, przykładowo The Swatch Group spadł o 15%. Spadek szwajcarskich akcji wynikał z dyskontowania przez rynek prawdopodobieństwa spadku przychodów. Umocnienie franka spowodowały również perturbacje na rynku forex, ponieważ wielu klientów na skutek stosowania zbyt dużej dźwigni mieli ujemne salda. Broker FXCM poinformował, że jego klienci stracili w tym dniu 225 milionów dolarów. Jedocześnie wielu brokerów zaraportowało znaczne straty (m.in. Saxo Bank, Global Brokers NZ, Aplari, FXCM). Umocnienie franka miało także wpływ na budżety domowe wielu gospodarstw domowych w Polsce. Wynikało to z tego, że raty wielu kredytów hipotecznych było uzależnionych od kursu franka szwajcarskiego. 


Przeczytaj koniecznie: Czy można było zarobić na frankowej masakrze?


Akcjonariusze Swiss National Bank

Szwajcarski Bank Centralny jest spółką akcyjną, gdzie akcjonariuszami są kantony, banki kantonów oraz prywatni akcjonariusze. Kapitał SNB dzieli się na 100 000 akcji o wartości nominalnej wynoszącej 250 fraków szwajcarskich. Akcje Schweizerische Nationalbank są notowane na giełdzie szwajcarskiej. Zgodnie z raportem rocznym za 2020 rok w akcjonariacie dominuje 26 kantonów oraz 23 banki kantonów, które reprezentują 76,1% głosów oraz 50% udziałów w kapitale SNB. W 2020 roku dominującym akcjonariuszom udało się kupić 267 akcji SNB. Warto również wspomnieć, że od 1921 roku wielkość dywidendy została usztywniona na 15 franków za akcję. Z tego powodu akcje spółki nie są na radarze instytucji finansowych.

Największymi akcjonariuszami baku centralnego jest:

  • Kanton Berne posiadający 6 630 akcji (6,63% udziału w kapitale),
  • Kanton Zurych posiadający 5200 akcji (5,20%),
  • Theo Siegert mający 5039 akcji (5,04%),
  • Kanton Vaud, który posiada 3401 akcji (3,40%).
Prof. Dr. Theo Siegert neuer Verwaltungsrat der DKSH Gruppe

Theo Siegert

Bardzo ciekawym akcjonariuszem jest Theo Siegert, który jest największym prywatnym akcjonariuszem spółki. Co ciekawe, nie jest on Szwajcarem, ale Niemcem. Mimo posiadania ponad 5% akcji banku centralnego, jego udział w głosach wynosi zaledwie 0,14%. Warto wspomnieć, że w 2009 roku była największym akcjonariuszem SNB. Co interesujące, Siegert nie jest zbyt znaną osobą w Niemczech. Theo Siegert zarządza rodzinnym biznesem Haen-Carstanjen & Söhne, który obecnie działa jako family office, które zajmuje się zarządzaniem inwestycjami.

 

Cele SNB

Głównym celem Swiss National Bank jest zapewnienie stabilności cen. Bank centralny stara się nie doprowadzić ani do zbyt dużej inflacji ani wystąpienia deflacji (spadku) cen w gospodarce. Celem inflacyjnym SNB jest poziom 2%. Oprócz stabilności cen (głównego celu banku) kolejnym celem jest wspieranie wzrostu gospodarczego w Szwajcarii.

Pilnowanie celu inflacyjnego wymaga czasami od SNB zmiany stóp procentowych. Ich podwyżka ma na celu zmniejszenie stopy inflacji, co pośrednio wspiera „siłę” franka. W przypadku spadku stóp procentowych SNB stara się „osłabić” franka oraz pobudzić szwajcarską gospodarkę. SNB ma także za zadanie zapewnienie stabilności sektora finansowego m.in. poprzez stosowanie operacji otwartego rynku (np. transakcje repo czy reverse repo) oraz wprowadzanie regulacji rynkowych.

Poboczną funkcją SNB jest także koordynacja polityki monetarnej z międzynarodowymi instytucjami (w porozumieniu z rządem federacyjnym). Kolejną funkcją jest działalność statystyczna. Poprzez nią SNB zbiera, agreguje i publikuje informacje o szwajcarskim rynku finansowym.

Władze banku

Jako spółka akcyjna SNB organizuje co roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, które z reguły jest w kwietniu. Bardzo ważnym organem Szwajcarskiego Banku Centralnego jest Rada Banku, która składa się z 11 członków. Sześciu członków (również Prezydent i Wiceprezydent) są wybierani przez Radę Federalną. Z kolei pozostali członkowie są wybierani na walnym zgromadzeniu. Rada Banku ma za zadanie sprawowanie kontroli nad działalnością SNB. W 2020 roku Rada Baku spotkała się 8 razy (w styczniu, lutym, kwietniu, czerwcu, wrześniu, październiku oraz grudniu).

Kolejnym organem jest Zarząd Banku, który odpowiada za określanie polityki monetarnej, strategii zarządzania aktywami czy dbaniem o stabilność finansową rynku szwajcarskiego. Obecnie zarząd banku składa się z trzech osób:

  • Prezes – Thomas Jordan,
  • Wiceprezes – Fritz Zurbrugg,
  • Członek zarządu – Andrea M. Maecler.
03 SNB Thomas Jordan

Thomas Jordan źródło: snbchf.com

Thomas Jordan Jest to szwajcarski ekonomista, który ukończył w 1989 roku ekonomię ona Uniwersytecie w Bern. Cztery lata później obronił doktorat. Po doktoracie przez kilka lat pracował jako researcher w Harvard University. W 1998 roku powrócił na Uniwersytet w Bernie jako wykładowca. Swoją karierę w SNB rozpoczął w 1997 roku na stanowisku doradcy ekonomicznego. Od 2004 roku był członkiem rady zarządzającej banku. W 2012 roku zastąpił Philippe Hildebranda w roli prezesa SNB.

Podsumowanie

SNB ma za zadanie pilnować celu inflacyjnego oraz dbać o wzrost szwajcarskiej gospodarki. Frank szwajcarski jest jednym z głównych bezpiecznych przystani na rynku finansowym. Z tego powodu bardzo często podczas rynkowych perturbacji kapitał napływa do Szwajcarii. Powoduje to umocnienie CHF co szkodzi szwajcarskim eksporterom. Z tego powodu SNB przez wiele lat bardzo aktywnie starał się osłabiać walutę, czego efektem była słynna podłoga do euro, która działała między 2011 a 2015 rokiem. Wzrastające rezerwy powodują, że SNB inwestuje także na rynku akcyjnym (posiada udziały w ponad 2500 spółek). 

Co o tym sądzisz?
Lubię
0%
Interesujące
100%
Heh...
0%
Szok!
0%
Nie lubię
0%
Szkoda
0%
O Autorze
Forex Club
Forex Club jest jednym z największych i najstarszych polskich portali o tematyce inwestycyjnej - forex i narzędzi wykorzystywanych w tradingu. To autorski projekt zapoczątkowany w 2008 roku i rozpoznawalna marka ukierunkowana na rynek walutowy.