Czym jest waluta BRICS i czy można ją przyjąć?

Prezydent Brazylii wezwał w środę kraje BRICS do utworzenia wspólnej waluty dla handlu i inwestycji miedzy sobą, aby zmniejszyć ich podatność na wahania kursu dolara amerykańskiego. Luiz Inacio Lula da Silva przedstawił tę propozycję na szczycie BRICS w Johannesburgu. Jednak urzędnicy i ekonomiści zwrócili uwagę na trudności związane z takim projektem, biorąc pod uwagę dysproporcje gospodarcze, polityczne i geograficzne między Brazylią, Rosją, Indiami, Chinami i Republiką Południowej Afryki.

Dlaczego Brazylia chce waluty BRICS?

Prezydent Brazylii nie uważa, że narody, które nie używają dolara, powinny być zmuszane do handlu w tej walucie, opowiadał się także za wspólną walutą w bloku Mercosur składającym się z krajów Ameryki Południowej.

„Waluta BRICS zwiększa nasze możliwości płatnicze i zmniejsza naszą podatność na zagrożenia” – powiedział prezydent Brazylii podczas sesji plenarnej otwierającej szczyt.

Co sądzą inni przywódcy BRICS?

Urzędnicy z Republiki Południowej Afryki powiedzieli, że waluta BRICS nie znajduje się w porządku obrad szczytu. W lipcu minister spraw zagranicznych Indii powiedział:

„Nie ma pomysłu na walutę BRICS”. 

Jej sekretarz spraw zagranicznych powiedział przed przed wyjazdem na szczyt, że omówione zostanie ożywienie handlu walutami krajowymi.

Prezydent Rosji Władimir Putin powiedział na spotkaniu, w którym uczestniczy za pośrednictwem łącza wideo ( ze względu na to, iż ciąży na nim międzynarodowy nakaz aresztowania w związku z domniemanymi zbrodniami wojennymi w Ukrainie) że omówione zostanie przejście w handlu miedzy krajami członkowskimi z dolara na waluty krajowe.

Chiny nie skomentowały tego pomysłu. Prezydent Xi Jinping wypowiadał się na szczycie na temat promowania „reformy międzynarodowego systemu finansowego i walutowego”.

Jakie wyzwania wiążą się z utworzeniem waluty BRICS?

Budowa waluty BRICS byłaby „projektem politycznym” – powiedział w lipcu prezes banku centralnego Republiki Południowej Afryki Lesetja Kganyago.

„Jeśli tego chcecie, będziecie musieli stworzyć unię bankową, będziecie musieli stworzyć unię fiskalną, będziecie musieli osiągnąć konwergencję makroekonomiczną” – powiedział Kganyago.

„Co ważne, potrzebny jest mechanizm dyscyplinujący dla krajów, które go nie przestrzegają… Poza tym będą potrzebować wspólnego banku centralnego… Gdzie go zlokalizować?”

Problemem są także brak równowagi w handlu, napisał na blogu zespół doradców OMFIF (Oficjalne Forum Instytucji Monetarnych i Finansowych to niezależna organizacja typu think tank zajmująca się bankowością centralną, polityką gospodarczą i inwestycjami publicznymi. OMFIF została założona w 2010 roku).

Czy dolar amerykański ma kłopoty?

Przywódcy BRICS oświadczyli, że chcą w większym stopniu używać swoich walut krajowych zamiast dolara, który w zeszłym roku gwałtownie się umocnił, gdy Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych podniosła stopy procentowe, a Rosja najechała Ukrainę, powodując wzrost długu dolarowego i wielu towarów importowanych.

Nałożone sankcje i wygnanie Rosji z globalnych systemów finansowych w zeszłym roku również podsyciło spekulacje, że sojusznicy spoza Zachodu odwrócą się od dolara.

„Obiektywny, nieodwracalny proces dedolaryzacji naszych powiązań gospodarczych nabiera tempa” – powiedział Putin na wtorkowym zebraniu szczytu krajów BRICS.

Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego udział dolara w oficjalnych rezerwach walutowych spadł do najniższego od 20 lat poziomu 58% w ostatnim kwartale 2022 roku i 47% po uwzględnianiu zmian kursów walut. Jednak dolar nadal dominuje w światowym handlu. Według Bank of International Settlements Data znajduje się on po jednej stronie prawie 90% globalnych transakcji forex.

De-dolaryzacja wymagałaby, aby niezliczeni eksporterzy i importerzy, a także pożyczkobiorcy, pożyczkodawcy i handlowcy walutowi na całym świecie niezależnie decydowali się na korzystanie z innych walut.