Meksyk – jedna z największych gospodarek Ameryki Łacińskiej [cz. I]
Dla wielu ludzi z Europy Meksyk jest krajem który kojarzy się z tortilli, tequili oraz karteli narkotykowych. Miłośnicy historii wymienią jeszcze cywilizacje prekolumbijskie takie jak Olmekowie, Aztekowie i Majowie.
Jednak Meksyk jest drugim największym rynkiem Ameryki Łacińskiej i Karaibów (liderem jest Brazylia). Jest to także jedna z największych gospodarek na świecie. Meksyk jest także jedną z najlepiej rozwiniętych gospodarek Ameryki Łacińskiej (pod względem PKB per capita po uwzględnieniu siły nabywczej). Od 1994 do 2020 roku Meksyk znajdował się razem ze Stanami Zjednoczonymi oraz Kanadą w NAFTA (North American Free Trade Agreement). Od połowy 2020 roku nastąpiła renegocjacja traktatu. W efekcie stworzono nową umowę CUSMA (Canada – United States – Mexico Agreement).
Sprawdź: Spółki australijskie – ciekawy pomysł na dywersyfikację portfela
Wskaźniki rozwoju kraju
Meksyk mimo bliskości gospodarki amerykańskiej nadal zaliczany jest do krajów rozwijających się. Widać to także we wskaźniku HDI (Human Developmet Index). Wskaźnik ocenia kraje pod względem: oczekiwanej jakości życia, jakości edukacji oraz dochodu narodowego na osobę. W 2019 roku Meksyk znalazł się na 74 miejscu (na równi z Ukrainą). W efekcie Meksyk znajduje się niżej m.in. od Rumunii (49), Rosji (52), Urugwaju (55) oraz Polski (35).
Meksyk nie najlepiej wypada w rankingu Corruption Perceptions Index (Indeks Percepcji Korupcji) tworzonym przez Transparency International. Gospodarka Meksyku w 2020 roku uzyskała wynik 31 pkt., co uplasowało kraj na 124 miejscu, na równi z Kirgistanem, Pakistanem czy Boliwią. Meksyk znalazł się za Brazylią (94 miejsce), Chile (25) czy Argentyną (78).
W przypadku indeksu konkurencyjności Global Competitiveness Index Meksyk wypada już lepiej od CPI. Na koniec 2019 roku kraj zajmował 48 pozycję. Słabymi stronami są instytucje (98 miejsce) oraz rynek pracy (96 miejsce). Dosyć dobrze wypada Meksyk pod względem wielkości rynku (11 miejsce), co jest zasługą m.in. ogromnej populacji.
Ogólny wskaźnik konkurencyjności klasyfikuje Meksyk za Chile (33) ale przed Urugwajem (54), Kolumbią (57) czy Brazylią (71).
Warto również pamiętać, że Meksyk jest krajem wysokich nierówności. Dobrze to widać po wskaźniku Giniego, który określa nierówności dochodowe. Przybiera wartości od 0 do 1. Im wyższy wskaźnik, tym większe rozwarstwienie w społeczeństwie. W przypadku Meksyku współczynnik Giniego wyniósł według Banku Światowego 0,454 w 2018 roku. Znacznie więcej niż w przypadku Polski (0,297), ale mniej niż w Brazylii (0,539). Najbogatszym Meksykaninem jest Carlos Slim, którego majątek netto w październiku 2020 roku był szacowany na 53,7 mld$
Peso meksykańskie (MXN)
Peso meksykańskie jest walutą zaliczaną do głównych walut rozwijających się. Obecne peso wprowadzono w 1993 roku jako „nowe peso” w stosunku 1:1000 starych peso. Przed wprowadzeniem reformy walutowej meksykańskie peso miało skrót MXP. Polityka monetarna jest prowadzona przez Bank de Mexico.
Stopy procentowe – polityka pieniężna
Od 2016 do 2019 roku bank centralny podnosił stopy procentowe, aby kontrolować inflację. Na początku 2019 roku stopa wynosiła ponad 8%. Spowolnienie gospodarcze zmusiło Bank de Mexico do obniżki stopy procentowej. Obecnie wynosi ona 4,25%.
Meksyk w porównaniu do wielu krajów latynoamerykańskich nie ma problemów z utrzymania inflacji w ryzach. W ciągu ostatnich 10 lat inflacja oscylowała z reguły między 2,5% – 4%, z nielicznymi wyskokami w okolice 5%.
Rozwój gospodarczy na przestrzeni lat
Meksyk ma jedną z największych gospodarek na świecie. Według danych Banku Światowego w 2019 roku meksykańska gospodarka była piętnastą na świecie pod względem wytwarzanego PKB (1 258 mld$). Oznaczało to niespełna 1,43% udziału w światowym PKB. Uwzględniając parytet siły nabywczej Meksyk zajął 12 miejsce na świecie, między Włochami (11 miejsce), a Turcją (13).
Przeczytaj koniecznie: Wskaźniki makroekonomiczne: PKB, Inflacja CPI
Na przestrzeni ostatnich 28 lat wzrost gospodarczy Australii był bardzo wysoki. Między 1991, a 2019 rokiem wzrost PKB w parytecie siły nabywczej wzrósł o 4,66% rocznie. Świat rósł w nieco szybszym tempie. Spowodowało to lekki spadek udziału gospodarki meksykańskiej w światowym PKB.
Połowa lat 90-tych była bardzo ciężka dla gospodarki meksykańskiej. Kryzys tequila mocno odbił się na gospodarce kraju. W 1995 roku PKB spadło o 7%, natomiast realne wynagrodzenie spadło o ponad 13,5%. Jednocześnie bezrobocie wzrosło z 4% do 3,7%. Po problemach Meksyku nastąpił tzw. Efekt Tequila, który doprowadził do mniejszego zaufania u inwestorów do wielu krajów Ameryki Łacińskiej (np. Argentyny).
Poniżej zestawienie Banku Światowego.
PKB (PPP) |
1991 |
2005 |
2010 |
2019 |
Meksyk |
732 mld$ |
1 342 mld$ |
1 741 mld$ |
2 626 mld$ |
Świat |
30 876 mld$ |
66 129 mld$ |
89 276 mld$ |
135 615 mld$ |
% udział w PKB świata |
2,37% |
2,02% |
1,95% |
1,93% |
W poniższej tabeli widać, że lata 1991-2019 nie należały do „złotego wieku”. Meksykowi nie udało się nadrobić dystansu do Stanów Zjednoczonych. O tym, że można „biec szybciej” niech świadczy przykład Polski, która dogoniła, by potem przegonić, Meksyk pod względem PKB (PPP) na osobę. Poniżej zestawienie Banku Światowego:
PKB (PPP) na osobę |
1991 |
2005 |
2010 |
2019 |
Meksyk |
8 560$ |
12 658$ |
15 261$ |
20 582$ |
USA |
24 342$ |
44 114$ |
48 467$ |
65 118$ |
Polska |
5 914$ |
13 897$ |
21 087$ |
34 431$ |
Brazylia |
6 910$ |
10 989$ |
14 300$ |
15 300$ |
Świat |
5 751$ |
10 155$ |
12 897$ |
17 673$ |
% USA |
35,17% |
28,69% |
31,49% |
31,61% |
% Brazylii |
123,88% |
115,19% |
106,72% |
134,52% |
% Polska |
144,74% |
91,08% |
72,37% |
59,78% |
W przypadku Meksyku większości gospodarki oparta jest na usługach, gdzie wytwarza się ponad 64% PKB. Przemysł odpowiada za około 32% Produktu Krajowego Brutto. W Meksyku rozwinięte są m.in takie sektory jak samochodowy, AGD, spożywczy, tytoniowy, petrochemiczny, tekstylny oraz stalowy.
Stopa bezrobocia
Meksyk nie ma problemu z wysokim bezrobociem. Stopa bezrobocia na przestrzeni ostatnich 15 lat wahała się w przedziale 3%-6%. Ostatni wzrost do 5,3% wynikał z wpływu COVID-19 na gospodarkę.
Należy jednak zwrócić uwagę, że między 2005, a 2020 rokiem liczba osób zatrudnionych wzrosła z 43 mln do 57,3 mln. Oznaczało to, że meksykańskiej gospodarce udało się stworzyć nowe miejsca pracy i utrzymać podobną stopę bezrobocia na przestrzeni lat. Net participation rate utrzymywało się na poziomie 60,3% (dla populacji powyżej 15 lat).
Zadłużenie do PKB
Meksyk na tle krajów Ameryki Łacińskiej uchodzi za kraj prowadzący konserwatywną politykę fiskalną rządu. W efekcie zadłużenie do PKB utrzymuje się na umiarkowanym poziomie.
Z racji stabilnej sytuacji makroekonomicznej oraz umiarkowanego zadłużenia Meksyk cieszy się niezłymi ratingami. Agencja S&P ustaliła rating dla długu rządowego na poziomie BBB, natomiast Fitch BBB -.
Meksyk posiada także deficyt na rachunku obrotów bieżących co świadczy o tym, że kraj jest importerem kapitału. Im wyższy deficyt obrotów bieżących tym mniejsza odporność gospodarki na szoki zewnętrzne (np. odpływ kapitału).
Prognozy gospodarcze 2050
Według raportu PwC z 2017 roku, meksykańska gospodarka wzrośnie z 11 na 7 miejsce pod względem wielkości PKB po uwzględnieniu parytetu siły nabywczej. W efekcie Meksyk ma prześcignąć pod względem wielkości gospodarkę Niemiec, Japonii oraz Francji.
Sektor bankowy
W meksykańskim sektorze bankowym dominuje „wielka czwórka” do której należą: BBVA Bancomer, Santander Mexico, Banorte oraz CitiBanamex. Według danych przygotowanych przez Bank de Mexico „wielka czwórka” miała około 65% aktywów zgromadzonych przez wszystkie banki działające w Meksyku (dane za 2017 rok).
Światowy handel
Meksykańska gospodarka jest znacznie bardziej nastawiona na eksport niż przeciętna gospodarka światowa. Jednak wpływ eksportu na gospodarkę jest znacznie mniejszy niż ma to w przypadku Polski czy Niemiec. Poniżej porównanie wybranych krajów:
Eksport towarów i usług jako %PKB |
1991 |
2005 |
2010 |
2019 |
Meksyk |
16,43% |
26,23% |
29,27% |
38,83% |
Niemcy |
23,67% |
38,06% |
42,56% |
46,97% |
USA |
9,66% |
10,01% |
12,32% |
11,72% |
Polska |
N/A |
34,61% |
40,05% |
55,75% |
Chile |
31,30% |
40,16% |
37,75% |
28,20% |
Brazylia |
8,68% |
15,24% |
10,87% |
14,32% |
Świat |
19,20% |
28,59% |
28,92% |
30,62% |
Źródło: Bank Światowy
Dobrym określeniem pozycji na mapie handlowej, jest wskaźnik otwartości handlu, który określa relacje między obrotem handlowym (eksport i import), a PKB danego kraju. Im wyższy wskaźnik tym międzynarodowa wymiana handlowa odgrywa większą rolę w gospodarce kraju. W przypadku Meksyku widać wyraźnie, że jest to gospodarka znacznie bardziej zależna od wymiany handlowej niż gospodarka brazylijska czy chilijska.
Wymiana handlowa jako %PKB |
1991 |
2005 |
2010 |
2019 |
Meksyk |
35,79% |
53,94% |
60,76% |
77,92% |
Niemcy |
47,82% |
70,92% |
79,87% |
88,09% |
USA |
19,79% |
25,56% |
28,06% |
26,39% |
Polska |
N/A |
70,28% |
82,11% |
106,24% |
Chile |
58,09% |
71,62% |
69,06% |
56,76% |
Brazylia |
16,59% |
27,09% |
22,77% |
28,98% |
Świat |
38,53% |
56,09% |
57,03% |
60,40% |
Źródło: Bank Światowy
Meksyk jest jednym z największych eksporterów na świecie. Według danych zgromadzonych przez Bank Światowy Meksyk został sklasyfikowany na 14 miejscu. Wartość eksportu została oszacowana na 491,6 mld$. Jest to więcej niż eksport Hiszpanii czy Rosji. Jednak nie jest to typowa gospodarka nastawiona na eksport. Meksyk na przestrzeni ostatnich 27 lat notował z reguły deficyt handlowy.
Meksykański handel nadal jest skoncentrowany na Ameryce Północnej. Zdecydowanie największym partnerem handlowym są Stany Zjednoczone. Dotyczy to zarówno eksportu jak i importu. W efekcie Meksyk jest bardzo uzależniony od kondycji gospodarczej północnego sąsiada.
W eksporcie dominują części samochodowe i samochody (26%). Na kolejnym miejscu znajdują się urządzenia przemysłowe (17%) oraz urządzenia elektroniczne (17%). Eksport paliw wynosił 5%. Warto wspomnieć, że jeszcze w latach 80-tych udział paliw w eksporcie przekraczał 60%.
Dokąd trafia meksykański eksport – główni partnerzy
Największymi odbiorcami meksykańskich towarów są byli członkowie NAFTA. Największa część eksportu trafia do Stanów Zjednoczonych (358,7 mld$). Kolejne główne kierunki wymiany handlowej to Kanada (14,3 mld$). Warto zauważyć, że Chiny nie są istotnym kierunkiem eksportu.
Miejsce |
Kraj |
Wartość obrotu (mld$) |
1 |
Stany Zjednoczone |
358,7 |
2 |
Kanada |
14,2 |
3 |
Niemcy |
7,1 |
4 |
Chiny |
6,9 |
5 |
Brazylia |
4,3 |
6 |
Japonia |
3,9 |
7 |
Kolumbia |
3,5 |
8 |
Wielka Brytania |
2,8 |
9 |
Korea Południowa |
2,2 |
10 |
Holandia |
2,1 |
Źródło: UN Comtrade
Skąd Meksyk importuje – główni partnerzy
Około 45% importu pochodzi ze Stanów Zjednoczonych. Wynika to m.in. z bliskości geograficznej oraz porozumienia o wolnym handlu. Na kolejnym miejscu znajdują się Chiny, które odpowiadają za ponad 18% całego importu.
Miejsce |
Kraj |
Wartość obrotu (mld$) |
1 |
USA |
206,1 |
2 |
Chiny |
83,1 |
3 |
Japonia |
17,9 |
4 |
Niemcy |
17,7 |
5 |
Korea Południowa |
17,6 |
6 |
Malezja |
11,6 |
7 |
Kanada |
9,8 |
8 |
Brazylia |
6,6 |
9 |
Włochy |
6,1 |
10 |
Wietnam |
6,1 |
Źródło: UN Comtrade
Meksyk głównie importuje maszyny (m.in. przemysłowe), co odpowiada za około 37% importu. Kolejnymi istotnym produktami importowanymi są części samochodowe oraz samochody (9%) oraz paliwa (9%).
Demografia – zdrowa struktura demograficzna
Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych, Meksyk w 2020 roku będzie mieć populację wynoszącą około 128,9 mln. Oznacza to, że jest to jeden z najludniejszych krajów na ziemi (10 miejsce na świecie).
Według ONZ w ciągu następnych 30 lat populacja Meksyku wzrośnie do 155,2 mln. Poniżej porównanie ze Stanami Zjednoczonymi oraz Brazylią. W efekcie wzrostu ludności Meksyk będzie mógł korzystać z wysokiego udział ludności w wieku produkcyjnych w populacji ogółem.
Kraj/Region |
2020 |
2050 |
CARG% |
Meksyk |
128,9 |
155,2 |
+0,62% |
Stany Zjednoczone |
331,0 |
379,4 |
+0,46% |
Brazylia |
212,6 |
229,0 |
+0,24% |
Świat |
7 794,8 |
9 735,0 |
+0,74% |
Źródło: UN World Population Prospects 2019
Meksyk jest krajem o wysokim wskaźniku urbanizacji. Według danych zbieranych przez CIA ponad 80% populacji mieszka w miastach. Największym ośrodkiem gospodarczym w Meksyku jest stolica kraju – Mexico City. Według macrotrends populacja miasta przekracza 21,5 mln mieszkańców.
Struktura demograficzna w Meksyku jest bardzo zdrowa. Jednocześnie wzrost populacji w ciągu następnych 30 lat nie będzie negatywnie wpływać na sytuację systemu emerytalnego w Meksyku.
Oznacza to, że nie należy spodziewać się znacznego wzrostu obciążenia demograficznego. Old dependency ratio wynosi 11,2%. Jest to wskaźnik, który dzieli liczbę osób w wieku powyżej 64 lat przez liczbę osób w wieku produkcyjnym (15-64). Według OECD w Japonii wskaźnik wynosi ponad 45%.
Jednym z głównych powodów wzrostu populacji jest nadal wysoki wskaźnik TFR (Total Fertility Rate), który wynosi ponad 2,12. Zapewnia on prostą zastępowalność pokoleń.
Podsumowanie
Meksyk jest krajem o jednej z największych gospodarek oraz potencjale ludnościowym. Kraj jest bardzo powiązany gospodarczo ze Stanami Zjednoczonymi, do których trafia ponad 70% eksportu i skąd pochodzi ponad 45% importu.
Jest to kraj o stabilnej sytuacji makroekonomicznej. Meksyk to jednak kraj rozwijający się ze sporymi problemami z korupcją (według Corruption Perceptions Index) oraz wysokim wskaźniku nierówności dochodowych. Kraj znajduje się dopiero na 74 miejscu pod względem wskaźnika HDI. Od kilkudziesięciu lat mimo umowy o wolnym handlu nie następuje konwergencja względem amerykańskiej gospodarki (PKP PPP per capita). Mimo to kraj ma duży niewykorzystany potencjał zarówno gospodarczy jak i demograficzny. Z tego powodu warto mieć ten kraj na „inwestycyjnym radarze”.