SEC – główny, amerykański regulator rynku giełdowego
W dzisiejszym artykule przyjrzymy się SEC. Rozwinięciem tego skrótu jest United States Securities and Exchange Commission. Można go porównać do odpowiednika polskiej Komisji Papierów Wartościowych.
Komisja Papierów Wartościowych i Giełd Stanów Zjednoczonych ma wiele kluczowych funkcji, które kształtują regulacje na rynkach. Jej podstawowym zadaniem jest egzekwowanie prawa federalnego dotyczącego obrotu papierami wartościowymi. Zajmuje się także nadzorem i kontrolą rynku papierów wartościowych, giełd papierów wartościowych i opcji. W związku z tym ma szeroki wpływ na nie tylko egzekwowanie przepisów na tych płaszczyznach, ale także ich kształtowanie. SEC opiera się na trzech głównych wartościach, które kreują jego działanie. Jest to ochrona inwestorów, wspieranie ich w budowaniu kapitału oraz utrzymaniu uczciwości i sprawności obrotu giełdowego.
Przeczytaj koniecznie: Bank Japonii – Kreator siły jena
Krótki historia SEC
Amerykańska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd została utworzona przez amerykański Kongres w 1934 r. Jak w większości historii dotyczących krajowych regulatorów powstała w celu uregulowania handlu akcjami, obligacjami i innymi papierami wartościowymi. Jednym z głównych motywatorów jej powstania był okres po krachu giełdowym z 29 października 1929 r. Badanie przyczyn początku kryzysu skłoniły Komisję Papierów Wartościowych i Giełd do podjęcia odpowiednich zmian w systemie obrotu. Kontrole emisji i obrotu papierami wartościowymi dotychczas praktycznie nie istniały. Był to obszar, w którym można było praktycznie w dowolny sposób i na bardzo dużą skalę dopuszczać się oszustw i manipulacji na rynku papierów wartościowych.
Przed uchwaleniem dokumentu Securities Exchange Act of 1934 w Stanach Zjednoczonych funkcjonowały tak zwane blue sky laws. Był to wyłącznie bardzo ogólny zbiór przepisów, którego zadaniem miało być regulowanie oferty publicznej spółek. Dodatkowo pod kontrolę weszła sprzedaż papierów wartościowych. Prawa te docelowo miały zmniejszyć ryzyko manipulacji, oszustw i nadużyć na giełdzie. Bardzo szybko okazało się, że są one praktycznie nieskuteczne. Dopiero ustawa o obrocie papierami wartościowymi z 1934 r. przyczyniła się do stworzenia SEC. Regulacji miała podlegać giełda, brokerzy, domy maklerskie i co istotne także rynki pozagiełdowe. Wprowadzono także prawo, które pozwalało na kontrolę sprawozdań i informacji finansowych, które generowały spółki dla inwestorów.
Jurysdykcje Securities and Exchange Commission
Główne biuro SEC znajduje się w Waszyngtonie w Stanach Zjednoczonych. Dodatkowo funkcjonuje 11 biur regionalnych, które ulokowane są w Chicago, Los Angeles, Filadelfii, Bostonie, Fort Worth, Nowym Jorku, San Francisco, Atlancie, Denver, Miami oraz Salt Lake City. Dodatkowo SEC wyznaczył cztery główne dywizje.
Dywizja handlu i rynków jest odpowiedzialna za nadzór takich podmiotów jak Financial Industry Regulatory Authority (FINRA, Urząd Nadzoru Sektora Finansowego) czy Municipal Securities Rulemaking Board (MSRB). Dodatkowo podlegają jej wszystkie firmy maklerskie oraz domy inwestycyjne.
Dywizja zarządzania inwestycyjnego to “dział”, który zajmuje się kontrolą zarejestrowanych spółek inwestycyjnych. Dotyczy to także zarówno fundusze inwestycyjne, jak również zarejestrowanych doradców inwestycyjnych. Dywizja ta odpowiada za przepisy federalne dotyczące papierów wartościowych, z dużym naciskiem na ustawę o funduszach inwestycyjnych. Do głównych zadań zarządzania inwestycyjnego oprócz powyższych obowiązków jest interpretowanie przepisów oraz regulacji na użytek publiczny. Dodatkowo zajmuje się inspekcją personelu, kontrolą dokumentów spółek inwestycyjnych oraz doradców inwestycyjnych.
Na barkach dywizji SEC Finance Corporation spoczywa głównie odpowiedzialność za nadzorowanie spółek publicznych. Jej obowiązki są tu szeroko pojęte. Mamy tu na myśli w szczególności kontrolowanie ich sprawozdań finansowych oraz rejestrację transakcji (np. fuzje), dokonywanych przez przedsiębiorstwa publiczne.
Ostatnia dywizja tzw. egzekutywy. Nie ma na tyle ściśle określonych zadań jak wcześniejsze dywizje. Współpracuje z pozostałym trzema filarami. Dzięki temu ujawniania naruszenia przepisów związane z giełdą papierów wartościowych. Zajmuje się przygotowywaniem postępowań pozwalających na wejście na drogę sądową prowadzącą do pociągnięcia do odpowiedzialności ludzi naruszających prawo. SEC ma prawo wnieść oskarżenia w dwóch trybach: powództwa cywilnego lub postępowania administracyjnego.
Nagrody za pomoc w programie „Whistleblow”
Komisja posiada specjalne upoważnienie z Kongresu do nagradzania osób, które pomagają w namierzaniu przestępstw. Wiadomości dostarczane do SEC muszą być na tyle istotne, by doprowadzały do działań egzekucyjnych ze strony organu i ułatwiały śledztwo w znaczącym stopniu. Komisja wypłaca nagrody “donosicielom” w wysokości przedziału 10-30% przyznanej kary, której monetyzacja przekracza 1 mln USD. W 2018 roku padł rekord. Nagroda z tytułu programu „Whistleblow” wyniosła ponad 88 mln. Natomiast najwyższa do tej pory przyznana przez SEC kara finansowa wyniosła 550 mln USD i została nałożona na jedną ze spółek notowanych na Wall Street.
Podsumowanie
SEC jest niewątpliwie instytucją bardzo wpływową, jeżeli odniesiemy to do kreacji warunków rynkowych, w jakich obraca się amerykańska giełda na co dzień. Warto w związku z tym poznać nie tylko jego główne organy decyzyjne, ale także sposób, w jaki odpowiadają za kształtowanie przepisów.