Formacje świecowe – profesjonalne wykorzystanie i przydatne wskazówki

Handel w oparciu o różne formacje price action jest niewątpliwie jedną z najpopularniejszych koncepcji wykorzystywanych przez inwestorów. Jednak w odniesieniu do tego tematu dalej występuje wiele nieporozumień i błędów, które mogą powodować błędną interpretacje i w konsekwencji błędne decyzje tradingowe. W tym artykule omówimy najskuteczniejsze formacje oraz przedstawimy jak na ich podstawie handlują profesjonaliści. Będzie to nieco inne spojrzenie na tego typu setupy z uwzględnieniem problemów na jakie mogą natknąć się traderzy w codziennym handlu. 

Najważniejsze założenia formacji świecowych

Tak naprawdę wszystkie formacje świecowe, które możemy zaobserwować na wykresie ceny, opierają się o jedną podstawową zależność – kontekst. Podstawowa rzecz, jaką powinien zrobić trader to analiza formacji w odniesieniu do aktualnej sytuacji na rynku z uwzględnieniem danego ruchu i nie tylko jednej pojedynczej świecy. Rozegranie określonego sygnału powinno mieć miejsce tylko wtedy, kiedy ma on sens w aktualnym kontekście i wpisuje się w całość danego scenariusza.

Następnym czynnikiem jest lokacja na wykresie. Należy brać pod uwagę tylko te formacje, które pojawiają się na kluczowych poziomach. Przykładowo, objęcie czy pin bar ma większe znaczenie jeżeli pojawia się na podwójnym dnie bądź szczycie, niż w środku wykresu, na znacznie mniej istotnym poziomie.

Kolejną rzeczą na którą należy zwrócić uwagę przy analizie formacji, to jej rozmiar. Kształt i wielkość świecy może dostarczyć sporo istotnych informacji o sile, momentum, czy np. danym trendzie. Jeżeli impet wzrasta i pojedyncze świeczki stają się coraz większe, trend przybiera na sile. Małe świece po spadkowych czy wzrostowych rajdach, mogą zapowiadać odwrócenie.

Kolejny czynnik to knot. Bardzo często cienie świadczą o odrzuceniu, czy tez nieudanej próbie ataku na górny, bądź dolny istotny poziom. Długi cień na szczycie/dołku to ewidentny sygnał i nawet sam w sobie może być ciekawym pomysłem do wejścia w pozycję. Duża świeca o długim korpusie pozbawiona cieni to oznaka siły określonej ze stron rynku.

Przeczytaj koniecznie: Knoty świec – sposoby rozegrania i wykorzystania

Ostatnie na co warto patrzeć przy wykorzystywaniu formacji świecowych w handlu to korpus. Jest to nic innego, jak odległość pomiędzy zakresem otwarcia i zamknięcia. Zawsze powinno się go interpretować w odniesieniu do całego rozmiaru świecy i jej cieni. Mały korpus i długie cienie to oznaka niezdecydowania. Sytuacja odwrotna, czyli duży korpus i małe cienie, to oznaka siły. Jest jeszcze trzecia opcja, czyli świeca z małym korpusem pozbawiona knotów – może być oznaką braku zainteresowania zarówno przez kupujących, jak i sprzedających.

Formacje świecowe – przydatne wskazówki

1. Gwiazda wieczorna

Jest to formacja, która najczęściej wykorzystywana jest na wykresach dziennych, ale z powodzeniem może być stosowana również na niższych interwałach. Składa się ona z trzech świec:

Trend wzrostowy

• długa popytowa świeca – mała świeca/może wystąpić po luce wzrostowej – duża podażowa świeca; może wystąpić po luce spadkowej

Trend spadkowy

• długa podażowa świeca – mała świeca/może wystąpić po luce spadkowej – długa popytowa świeca; może wystąpić po luce wzrostowej

Ważne: w przypadku tego typu formacji, wystąpienie luki czy to wzrostowej czy spadkowej, nie jest koniecznością. Najbardziej istotne jest ułożenie świec. Mała świeca, która występuje pomiędzy dużymi, bardzo często posiada cienie zarówno dolny jak i górny, co świadczy o walce popytu z podażą.

Wymowa: jest to klasyczna formacja odwrócenia. Po silnym ruchu trendowym, następuje otwarcie luką w jego kierunku, ale cena nie ma już siły aby  kontynuować dany ruch. Trzecia świeca jest najczęściej mocnym zwrotem, potwierdzającym zmianę trendu. W tego typu  formacji najważniejsze jest, aby poczekać na trzecią świecę, która stanowi potwierdzenie.

Przykład formacji gwiazdy wieczornej. Wykres OIL WTI, interwał D1. Źródło: xStation 5 XTB

2. Doji

Tego typu formacja jest powszechna i posiada różne nazwy. Interpretacja zależy od kontekstu rynkowego. Doji posiada z reguły mały korpus i cienie po obydwu stronach. Idealny kształt świecy to taki, gdzie knoty są w zasadzie identycznej długości. Najczęściej występuje po silnych ruchach w trendach, lub na poprzednich poziomach wsparcia czy oporu.

Ważne: doji jako pojedyncza świeca nie stanowi sygnału do wejścia w pozycję i powinno się unikać tego typu setupów. Świece o podobnej budowie mogą pojawić się na wykresie podczas mało aktywnych sesji, dlatego zawsze należy szukać dodatkowych potwierdzeń.

Wymowa: najprościej rzecz ujmując jest to sygnał niezdecydowania na ryku. Jeżeli formacja wystąpi po silnym ruchu oznacza to, że rynek łapie przysłowiowy oddech i następuje analiza sił. Jeżeli knoty są długie świadczy to o silnej walce kupujących i sprzedających. Krótkie sygnalizują brak aktywności.

Przykład świecy Doji. Wykres USD/JPY, interwał D1. Źródło: xStation 5 XTB

3. Objęcie / outside bar

Ta formacja może stanowić bardzo silny setup pod warunkiem, że wystąpi w dobrym miejscu i odpowiednio wpisuje się w dany kontekst. Może to być sygnał zarówno odwrócenia, jak i kontynuacji. Kształt jest następujący: mała świeca i następująca po niej większa, która w całości ją obejmuje.

Ważne: najsilniejsze sygnały dają formacje, w których cienie świec są stosunkowo niewielkie, a druga świeca jest znacznie większa od pierwszej. Jeżeli knot świecy obejmującej odrzuca dodatkowo jakiś istotny poziom, jeszcze bardziej zwiększa to siłę sygnału.

Wymowa:  kiedy duża spadkowa świeca występuje po długim rajdzie wzrostowym, może to sygnalizować zmianę sentymentu. Często outside bar można spotkać również podczas cofnięć, co może być ciekawą okazją aby dołożyć do posiadanej pozycji, lub poszukać wejścia.

Przykład formacji objęcia. Wykres USD/NOK, interwał D1. Źródło: xStation 5 XTB

Przeczytaj koniecznie: Bycze objęcie – Czym jest i jak wykorzystywać je w tradingu

4. Pin bar / młot

Można pokusić się o stwierdzenie, że jest to jedna z najpopularniejszych formacji price action. Pin bar z reguły łatwo dostrzec na wykresie, przez co nie zawsze sygnały przez niego  generowane sprawdzają się w realnym handlu. Charakterystyka jest niezwykle prosta. Świeca posiada długi knot z jednej strony oraz korpus po stronie przeciwnej. Od strony korpusu knot zazwyczaj nie występuje, a jeśli już to bardzo niewielki.

Ważne: pin bary mogą pojawiać się zarówno po silnych ruchach, jak i podczas trwania trendu. Podczas ruchów trendowych, są bardziej sygnałami kontynuacji.

Wymowa: cień w tego typu formacji, pokazuje zazwyczaj niecierpliwość amatorów. Wchodzą oni w pozycję zbyt wcześnie, starając się przewidzieć określony ruch ceny. Profesjonalni gracze na rynku dobrze o tym wiedzą, swoimi zleceniami o dużym wolumenie szybko zawracają cenę, przez co tworzy się ów knot.

Pin bar jako odwrócenie sentymentu. Wykres USD/CAD, interwał D1. Źródło: xStation 5 XTB

Pin bar jako sygnał kontynuacji. Wykres USD/CAD, interwał D1. Źródło: xStation 5 XTB