Początkujący
Teraz czytasz
CEO vs Chairman – Kto naprawdę rządzi w spółce?
0

CEO vs Chairman – Kto naprawdę rządzi w spółce?

utworzył Forex Club10 stycznia 2023

Dla wielu inwestorów dopiero zaczynających inwestowanie na rynku amerykańskim bardzo myląca może być terminologia wyższych stanowisk w firmie. Najwięcej wątpliwości budzą takie stanowiska jak CEO oraz Chairman. W dzisiejszym artykule postaramy się pokrótce wytłumaczyć różnice między nimi. Zapraszamy do lektury!

CEO a Chairman kiedyś a obecnie

Każda większa firma posiada zespół managerów wyższego szczebla aby zarządzać działalnością operacyjną oraz finansową. Najważniejszą osobą sprawującą kontrolę nad codziennymi operacjami przedsiębiorstwa jest Dyrektor Generalny (CEO). Warto zauważyć, że spółki publiczne muszą posiadać Radę Dyrektorów, której przewodniczy Chairman.

Z historycznej perspektywy CEO oraz Chairman of the Board przez długi czas były traktowane łącznie. Jednak wraz z ewolucją ładu korporacyjnego oraz wprowadzenia przez wiele przedsiębiorstw dobrych praktyk w zarządzaniu przedsiębiorstwem nastąpiło rozdzielenie funkcji CEO oraz Chairman. Obecne wielu teoretyków mówi o tym, aby rozdzielić role CEO oraz Chairman of the Board. Oba stanowiska mają zupełnie różne obowiązki, przez co piastowanie obu stanowisk przez jedną osobę jest w długim terminie trudne do utrzymania.

Kim jest Chairman (Prezes Rady Dyrektorów)?

Jak sama nazwa wskazuje, Chairman jest przewodniczącym Rady Dyrektorów. Do głównych obowiązków Przewodniczącego należy zarządzanie aktywnością Rady Dyrektorów oraz dbanie o przejrzystość organizacji. Chairman przewodniczy spotkaniom Rady Dyrektorów. Z reguły Przewodniczący blisko współpracuje z CEO, ale nie zajmuje się aktywnym zarządzaniem codzienną działalnością operacyjną przedsiębiorstwa. Rolą Przewodniczącego jest pilnowanie balansu między osiąganiem krótko i długoterminowych celów stawianych przed przedsiębiorstwem. Warto wspomnieć, że rolą takiej osoby jest reprezentowanie głosu akcjonariuszy.

Przewodniczący Rady jest powoływany przez Radę Dyrektorów większością głosów i zajmuje się sprawdzaniem postępów dotyczących realizacji celów przedsiębiorstwa. Warto pamiętać, że Chairman nie kontroluje całej Rady Dyrektorów ale powinien mieć duży wpływ na działania członków Rady.

W amerykańskich firmach są dwa typy Przewodniczących Rady Dyrektorów. Pierwszy z nich to Executive Chairman, a drugi to Non-executive Chairman. Executive Chairman jest jednocześnie pracownikiem firmy, non-executive jest “spoza” przedsiębiorstwa. Drugi typ jest wybierany w sytuacjach, kiedy potrzebny jest nadzorca spoza firmy, który patrzy na procesy z dystansem. Z kolei Executive Chairman ma także inne role w przedsiębiorstwie, co oznacza, że może pełnić bardziej aktywną rolę w firmie. Wadą pierwszego typu Przewodniczącego jest to, że musi poświecić czas na spełnienie pracowniczych obowiązków w firmie.

Chairman powinien skupiać się na:

  • Egzekwować zachowanie najlepszych praktyk zarządzania organizacją,
  • Nadzorować spotkania rady wraz z akceptowaniem agendy spotkań,
  • Pełnić rolę pośrednika między Radą a managerami wykonawczymi (w tym CEO),
  • Pilnować zgodności działania organizacji z regulacjami branżowymi,
  • Nadzór nad efektywnym gospodarowaniem zasobami przedsiębiorstwa,
  • Ochronie interesów akcjonariuszy spółki,
  • Zatwierdzanie rocznego budżetu.

Kim jest CEO?

CEO to skrót od Chief Executive Officer, czyli Dyrektor Wykonawczy lub Dyrektor Generalny. Jego zadaniem jest nadzorowanie codziennych operacji przedsiębiorstwa i podejmowanie istotnych decyzji finansowych we współpracy z Radą Dyrektorów. To on zajmuje się opracowywaniem i wdrażaniem strategicznych celów przedsiębiorstwa. Tak więc projekty dotyczące ekspansji przedsiębiorstwa na nowe rynki, wdrożenie do sprzedaży nowego produktu „wychodzą” od CEO. Za swoje działania Dyrektor Wykonawczy odpowiada przed Radą Dyrektorów. To właśnie CEO bierze odpowiedzialność za zastosowanie w organizacji najlepszych praktyk z zakresu ESG (Environmental, Social and Governance) oraz CSR (Corporate Social Responsibility). W mniejszych firmach CEO pełni rolę także Przewodniczącego. W większych korporacjach te role są często rozdzielone.

Cała Rada Dyrektorów sprawdza czy CEO osiąga cele postawione przed przedsiębiorstwem. Dotyczy to zarówno celów dotyczących aspektów finansowych (np. poziom zadłużenia) jak i osiąganych wyników (np. zysk na akcję, rentowność operacyjna). Jeśli CEO nie wywiązuje się właściwie z powierzonej roli, Chairman może zacząć przekonywać radę o konieczności znalezienia lepszego następcy.

Podsumowując rolą CEO jest odpowiedzialność za:

  • Sprawną komunikacje miedzy Radą Dyrektorów a wyższymi managerami,
  • Nadzór nad dziennymi operacjami przedsiębiorstwa,
  • Opracowywanie strategicznych planów rozwoju organizacji,
  • Składanie raportów Radzie Dyrektorów dotyczących działania organizacji,
  • Bycie „twarzą” organizacji (m.in. uczestniczenie w spotkaniach branżowych czy spotkaniach z inwestorami).

Relacje CEO – Chairman

Organizacja powinna zapewnić, aby w firmie panowała swoista równowaga sił między CEO a Przewodniczącym Rady. Przekazanie zbyt dużej władzy jednemu stanowisku może wywołać problemy w zarządzaniu przedsiębiorstwem.

Dla każdego przedsiębiorstwa jest najlepiej kiedy duet Przewodniczący – Dyrektor Generalny współpracują razem. Wtedy minimalizowane jest ryzyko wystąpienia niedomówień czy powstawania „silosów informacyjnych” (tj. brak przepływu informacji). Najlepiej kiedy następuje zgodność charakteru oraz wizji. Wtedy może zdarzyć się sytuacja, że wspomniany duet będzie się rozumiał bez słów.

Czasami następuje zmiana stanowisk w firmie na linii CEO-Chairman. Przykładem może być sytuacja w The Walt Disney. Rober Iger pełnił rolę CEO do 2020 roku. Następnie został przeniesiony na stanowisko Executive Chairman. Jego miejsce na stanowisku CEO przejął Bob Chapek. Robert Iger został Executive Chairman przez rok aby “wdrożyć” w nową rolę Boba Chapeka.

00 CEO vs Chairman

Mark Zuckerberg. Źródło: wikipedia.org

Warto zauważyć, że istnieje wiele firm, które osiągnęły sukces posiadając jedną osobę, która piastowała oba stanowiska. Przykładem może być Jeff Bezos (Amazon) oraz Mark Zuckerberg (Meta, wcześniej Facebook). Innym przykładem jest Jamie Dimon, który pełni rolę Chairman i CEO w JPMorgan Chase & Co. Zwolennicy takiego podejścia powołują się na argument, że w takiej sytuacji struktura firmy jest bardziej jasna i wiadomo kto odpowiada za długoterminową wizję i kulturę korporacyjną organizacji. Przeciwnicy podają argument, że Chairman jest nadzorcą, a jak głosi pewna starożytna sentencja:

„Nemo iudex in causa sua”

Co znaczy:

„Nie można być sędzią we własnej sprawie”.

Podsumowanie

Wbrew obiegowej opinii, CEO nie jest „najważniejszą” osobą w firmie. Mimo, że zajmuje się nadzorowaniem codziennej działalności operacyjnej i finansowej przedsiębiorstwa, to jego pozycja w hierarchii jest niższa od Chairmana. To właśnie przewodniczący Rady Dyrektorów może przekonać Radę do zwolnienia słabo zarządzającego CEO. W normalnych sytuacjach CEO nie może zwolnić Chairmana. Może się tak stać tylko wtedy, kiedy nastanie konflikt między tymi dwoma osobami a Dyrektor Generalny zdoła przekonać akcjonariuszy i Radę Dyrektorów do swojej koncepcji. Chairman może być zwolniony tylko przez Radę Dyrektorów.

Należy zaznaczyć, że zarówno CEO, jak i Chairman, nie muszą być właścicielami albo udziałowcami w firmie. Mogą to być zatrudnieni profesjonaliści, którzy muszą dobrze wykonać swoje obowiązki. Są oczywiście takie firmy w których założyciel nadal pełni rolę CEO i Chairmana. Tak jest w przypadku spółki Meta gdzie wspomniane role nadal pełni Mark Zuckerberg, który założył Facebook.

Co o tym sądzisz?
Lubię
5%
Interesujące
92%
Heh...
2%
Szok!
0%
Nie lubię
0%
Szkoda
2%
O Autorze
Forex Club
Forex Club jest jednym z największych i najstarszych polskich portali o tematyce inwestycyjnej - forex i narzędzi wykorzystywanych w tradingu. To autorski projekt zapoczątkowany w 2008 roku i rozpoznawalna marka ukierunkowana na rynek walutowy.