Australia – Gospodarka i demografia

Australijska gospodarka jest jedną z największych na świecie. Jest to niezwykły kraj. Mimo że głównymi produktami eksportowymi są surowce, jest to jeden z najlepiej rozwiniętych krajów na świecie. Jednocześnie od połowy 1991 roku do końca 2019 roku kraj uniknął recesji. Dobrą passę przerwała dopiero pandemia COVID-19.

Opinię o jednym z najlepiej rozwiniętych krajów potwierdza wskaźnik HDI (Human Development Index). Wskaźnik ocenia kraje pod względem: oczekiwanej jakości życia, jakości edukacji oraz dochodu narodowego na osobę. W 2019 roku Australia znalazła się na 6 miejscu wyprzedzając takie kraje jak Szwecja (8), Singapur (9) czy Stany Zjednoczone Ameryki (16). Polska zajmuje dopiero 32 miejsce.

Źródło: UN Developmet Programme

Australia bardzo dobrze wypada w rankingu Corruption Perceptions Index (Indeks Percepcji Korupcji) tworzonym przez Transparency International. Australia w 2019 roku uzyskała wynik 77 pkt., co uplasowało kraj na 12 miejscu. Za Niemcami (9) czy Danią (1), ale przed USA (23) , Francją (23) czy Japonią (20).

Źródło: transparecy.org

W przypadku indeksu konkurencyjności Global Competitiveness Index Australia wypada już słabiej. Zajmuje „dopiero” 16 pozycję. Słabymi stronami jest infrastruktura (29 miejsce) oraz adaptacja ICT (29 miejsce).

Źródło: Global Competitiveness Index 2019

Ogólny wskaźnik konkurencyjności klasyfikuje Australię za Stanami Zjednoczonymi (2), Koreą Południową (13) czy Japonią (6). Niżej od Australii znajduje się natomiast m.in. Norwegia (17), Nowa Zelandia (19) czy Izrael (20).

Dolar australijski (AUD)

Wykres AUD/USD, interwał W1. Źródło: xStation

Dolar Australijski jest walutą zaliczaną do głównych walut surowcowych. Nie można się temu dziwić jeśli weźmie się pod uwagę strukturę eksportu. Ponad połowa australijskiego eksportu to surowce. Wśród towarów eksportowanych można wymienić węgiel, miedź, nikiel, rudy żelaza, złoto. Nie można również zapomnieć o węglowodorach (gaz ziemny).  

Stopy procentowe – polityka pieniężna

Tak jak większość krajów na świecie Reserve Bank of Australia prowadzi luźną politykę pieniężną. Potwierdza to stopa procentowa, która wynosi obecnie 0,1%. Jeszcze w 2012 roku wynosiła ponad 4%.

Rynek nieruchomości

Polityka niskich stóp procentowych wspiera rynek nieruchomości, który mimo spowolnienia należy do jednego z najmocniejszych na świecie. Szczyt cen został ustanowiony w 2017 roku. Obecne niskie stopy procentowe stymulują popyt, który i tak wspiera sytuacja demograficzna (rosnąca populacja). 

Wzrost cen nieruchomość powoduje, że coraz mniejszą liczbę Australijczyków stać na mieszkania. Według Australian Institute of Health and Welfare nieco ponad 50% osób urodzonych między 1982-1986 posiadało własną nieruchomość w 2016 roku. Ta kohorta 30-34 latków miała najniższy wskaźnik posiadania nieruchomości w historii. W 1981 roku pokolenie ówczesnych 30-34 latków (urodzeni w 1947-1951) miało wskaźnik posiadania na poziomie 68%.

Źródło: aihw.gov.au

Rozwój gospodarczy na przestrzeni lat

Australia ma jedną z największych gospodarek na świecie. Według danych Banku Światowego w 2019 roku australijska gospodarka była czternastą na świecie pod względem wytwarzanego PKB (1 393 mld$). Oznaczało to niespełna 1,6% udziału w światowym PKB. Uwzględniając parytet siły nabywczej Australia znajduje się na 18 miejscu (między Arabią Saudyjską (17) a Tajlandią (19)).

Na przestrzeni ostatnich 28 lat wzrost gospodarczy Australii był bardzo wysoki. Między 1991, a 2019 rokiem wzrost PKB w parytecie siły nabywczej wzrósł o 5,42% rocznie. Świat rósł w podobnym tempie, co pozwoliło Australii zachować około 1% udział w światowym PKB. Poniżej zestawienie Banku Światowego.

Australia jest jedną z najbardziej rozwiniętych gospodarek na świecie. Poniżej zestawienie Banku Światowego:

Gospodarka Australii jest głównie skoncentrowana na usługach. Ponad dwie trzecie PKB pochodzi z usług. Z kolei przemysł odpowiada za około 25% Produktu Krajowego Brutto.

Stopa bezrobocia na przestrzeni ostatnich 10 lat wahała się w przedziale 5%-6,5%. Ostatni wzrost do 7,5% wynikał z wpływu COVID-19 na gospodarkę.

Należy jednak zwrócić uwagę, że między październikiem 2010 roku, a październikiem 2019 roku liczba osób zatrudnionych wzrosła z 11,1 mln do 12,9 mln. Oznaczało to, że gospodarka potrafiła wytworzyć miejsca pracy dla zwiększającej się populacji. 

Dobra koniunktura gospodarcza oraz konserwatywna polityka fiskalna rządu doprowadziła do utrzymywania zadłużenia do PKB na niskim poziomie. 

Z racji stabilnej sytuacji makroekonomicznej oraz niskiego zadłużenia Australia cieszy się wysokimi ratingami kredytowymi. Australia jest jednym z nielicznych krajów, które mogą się pochwalić ratingiem AAA wśród trzech największych agencji ratingowych (Moody’s, S&P, Fitch). 

Prognozy gospodarcze 2050

Według raportu PwC z 2017 roku, australijska gospodarka spadnie z 19 na 28 miejsce pod względem wielkości PKB po uwzględnieniu parytetu siły nabywczej. Australię mają prześcignąć m.in. Bangladesz czy Wietnam. 

Sektor bankowy

W australijskim sektorze bankowym dominuje „wielka czwórka” do której należą: Commonwealth Bank, Westpac, ANZ Bank, and the National Australia Bank. Według danych przygotowanych przez ABA (Australian Banking Association) „wielka czwórka” miała około 75% aktywów zgromadzonych przez wszystkie banki działające w Australii (jest ich łącznie 98). Poniżej wykres przedstawiający udział „Big 4” w aktywach australijskich banków:

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ABA

Światowy handel

Australijska gospodarka wbrew pozorom nie jest nastawiona głównie na eksport. Udział eksportu jest poniżej średniej światowej. Jest to jednak poziom znacznie wyższy od gospodarki amerykańskiej. Poniżej porównanie wybranych krajów:

Źródło: Bank Światowy

Dobrym określeniem pozycji na mapie handlowej, jest wskaźnik otwartości handlu, który określa relacje między obrotem handlowym (eksport i import) a PKB danego kraju. Im wyższy wskaźnik tym międzynarodowa wymiana handlowa odgrywa większą rolę w gospodarce kraju. W przypadku Australii widać wyraźnie, że jest to gospodarka mniej zależna od wymiany handlowej niż przeciętna gospodarka.

Źródło: Bank Światowy

Australia nie jest potentatem handlowym. Według danych banku światowego Australia była na 19 miejscu pod względem eksportu z wartością na poziomie 342,6 mld$. Było to niewiele więcej niż eksport Polski (329,8 mld$). Warto pamiętać, że australijskie PKB przewyższa polskie o 135% (wg. Banku Światowego).

Źródło: Bank Światowy – bilans handlowy

Australijski handel nadal jest skoncentrowany na Azji Wschodniej. Według danych przygotowanych przez Departament Spraw Zagranicznych i Handlu (DFAT) około 75,8% eksportu trafia do Azji Wschodniej, z kolei import z Azji Wschodniej stanowi 52,9% importu ogółem.

Źródło: DFAT

W eksporcie dominują produkty niskoprzetworzone. Według danych zebranych przez DFAT w przypadku dóbr podstawowych dominowały minerały oraz paliwa. Usługi oraz produkty przetworzone stanowią tylko 27,2% eksportu.

Źródło: DFAT

Dokąd trafia australijski eksport – główni partnerzy

Największymi odbiorcami australijskich towarów są kraje azjatyckie. Największa część eksportu trafia do Chin (151,5 mld AUD). Kolejne kierunki wymiany handlowej to Japonia (53,8 mld AUD) oraz Korea Południowa (25,8 mld AUD). W pierwszej dziesiątce są tylko dwa kraje, które nie leżą w Azji. Są to Stany Zjednoczone oraz Wielka Brytania.

Źródło: DFAT

Skąd Australia importuje – główni partnerzy

Ponad połowa importu pochodzi z krajów Azji Wschodniej. Wynika to m.in. z bliskości geograficznej rynków azjatyckich. Najwięcej produktów i usług Australia importuje z Chin (81,1 mld AUD). W pierwszej dziesiątce tylko 3 kraje nie są z Azji. Są to Stany Zjednoczone, Niemcy oraz Wielka Brytania.

Źródło: DFAT

Źródło: DFAT

W imporcie dominują produkty przetworzone oraz usługi (74,9%). Produkty podstawowe i nisko przetworzone to zaledwie 18,2% importu.

Źródło: DFAT

Demografia – zdrowa struktura demograficzna

Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych, Australia w 2020 roku będzie mieć około 25,5 mln ludności. Oznacza to, że kraj ten mimo ogromnego obszaru jest bardzo słabo zaludniony. Wielkość populacji jest porównywalna z Koreą Południową czy Tajwanem.

Według ONZ w ciągu następnych 30 lat populacja Australii wzrośnie do 32,8 mln. Poniżej porównanie z Niemcami oraz Polską.

Źródło: UN World Population Prospects 2019

Struktura demograficzna w Australii jest bardzo zdrowa. W perspektywie następnych 30 lat zmiany demograficzne nie będą negatywne. 

Oznacza to, że nie należy spodziewać się znacznego wzrostu obciążenia demograficznego. Old dependency ratio wynosi 24%. Jest to wskaźnik, który dzieli liczbę osób w wieku powyżej 64 lat przez liczbę osób w wieku produkcyjnym (15-64). Według OECD w Japonii wskaźnik wynosi ponad 45%.

Powodem wzrostu populacji jest duża imigracja do Australii, która pozwala na utrzymanie piramidy wiekowej na zdrowym poziomie.

Podsumowanie

Australia uchodzi za gospodarkę surowcową. Jednak jest to duże uproszczenie. Branża wydobywcza stanowi mniej niż 10% australijskiego PKB. Jednocześnie Australia nie jest zbyt mocno uzależniona od eksportu. Wskaźnik wielkości obrotu handlowego do PKB znajduje się poniżej światowej średniej. Oczywiście jest jednym z 19 największych eksporterów na świecie. Głównymi odbiorcami produktów są kraje azjatyckie. Australia głównie sprzedaje surowce i nisko przetworzone produkty. Jako jeden z nielicznych krajów rozwiniętych w najbliższych 30 latach nie pogorszy się jego struktura demograficzna. Wynika to z przyjaznej polityki imigracyjnej. Australia z pewnością skorzysta ze swojego położenia geograficznego. Bliskość dynamicznie rozwijającej się Azji będzie wspierać rozwój gospodarki australijskiej.