Asymetryczna dewiacja, XTB i TJS. Głos zabiera Komisja Nadzoru Finansowego

Asymetryczna dewiacja to termin, który w krótkim czasie mocno zyskał na popularności w polskim świecie tradingu. Jeśli nie wiesz o czym mowa, koniecznie przeczytaj TEN artykuł. W ubiegłym tygodniu Fundacja Trading Jam wystosowała 6 postulatów, które miały m.in. pomóc klientom XTB uzyskania rekompensat za stosowanie niesymetrycznego parametru „deviation” poprzez firmę oraz otrzymać dostęp do utajnionego raportu KNF, który miał zawierać wyniki kontroli. W dniu dzisiejszym opublikowaliśmy oświadczenie brokera odnoszące się do manifestu TJS.

Tym razem głos w sprawie zabrała sama Komisja Nadzoru Finansowego, która nałożyła na Dom Maklerski X-Trade Brokers karę finansową w wysokości 9,9 mln złotych. Od tej decyzji broker się odwołał, ale w czerwcu została ona podtrzymana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny. Czy traderzy mogą liczyć na zwrot środków oraz dostęp do danych zawartych w dokumencie podsumowującym wyniki kontroli?

Asymetryczna dewiacja a utajniony raport KNF

Jacek Barczewski, Dyrektor Departamentu Komunikacji Społecznej w Urzędzie KNF, w opublikowanym komunikacie poinformował, iż kierowane w stronę Urzędu postulaty przez Trading Jam nie mogą zostać zrealizowane. Według Barczewskiego, jeśli KNF zdecydowałaby się przychylić do prośby Fundacji, złamałby prawo.

„Komisja Nadzoru Finansowego, jako organ administracji publicznej działa wyłącznie na podstawie i w granicach przepisów prawa. Zgodnie z art. 7 Konstytucji, kompetencji organów władzy publicznej nie można domniemywać, muszą być one określone jasno i precyzyjnie w przepisach prawa. Urząd KNF zwraca uwagę, że formułowane przez fundację Trading Jam postulaty kierowane do Urzędu KNF za pośrednictwem mediów skutkowałyby podejmowaniem przez organ nadzoru czynności z naruszeniem przepisów prawa”.

Zdaniem Jacka Barczewskiego, KNF dopełniła swoich obowiązków poprzez przeprowadzenie kontroli w sposób należyty, stosując się przy tym do obowiązujących przepisów prawa.

„Inne działania sugerowane przez fundację nie są dopuszczone przez przepisy prawa opisujące kompetencje i obowiązki organu nadzoru. W związku z tym, w swoich wystąpieniach fundacja Trading Jam nie powinna wprowadzać osób zainteresowanych w błąd co do możliwości działania Komisji oraz Urzędu KNF w ich indywidualnych sprawach. Może to bowiem narazić interesy prawne tych osób poprzez zaniechanie przez nie ewentualnego skorzystania z odpowiednich środków prawnych” – wyjaśnia Barszczewski.

„Prezentowane twierdzenia fundacji Trading Jam nie znajdują zatem podstawy prawnej i mogą w efekcie powodować mylne wrażenie, że Komisja nie chcąc ujawnić pożądanych przez fundację danych, w tym o kontrolach wobec innych firm inwestycyjnych, działa tym samym przeciw inwestorom indywidualnym” – dodaje Barszczewski.

Kara dla XTB

Rzecznik polskiego regulatora przypomina, że KNF nałożyła karę finansową na XTB w wysokości 9,9 mln zł m.in. za:

• „świadczenie usług maklerskich bez uwzględnienia najlepiej pojętego interesu klienta poprzez niesymetryczne ustawienie parametru deviation w ramach egzekucji zleceń klientów w modelu instant oraz
• brak informowania potencjalnych klientów o dokładnym sposobie świadczenia usług maklerskich wykonywania zleceń w modelu instant, w zakresie stosowania parametru deviation tj. jego niesymetrycznego ustawienia oraz w zakresie stosowania opóźnienia realizacji zleceń wybranych klientów (stosowanie parametru delay)”

X-Trade Brokers powołuje się na niezależne ekspertyzy, które wykazały, iż klienci brokera nie stracili na sposobie realizacji zleceń. Z takimi wnioskami miał zgodzić się Wojewódzki Sąd Administracyjny podczas czerwcowej rozprawy.

W oświadczeniu XTB czytamy:

„KNF, w wyniku kontroli spółki, w odniesieniu do asymetrycznego modelu wykonywania części zleceń typu instant uznała m.in. że sam fakt nieinformowania klientów w dokumentach umownych o zasadach funkcjonowania systemu transakcyjnego wyczerpywał przesłanki konieczne do nałożenia kary finansowej. KNF nie ustalała przy tym, czy konkretni klienci ponieśli w związku z tym rzeczywistą szkodę. Wojewódzki Sąd Administracyjny zasadniczo potwierdził taką tezę w uzasadnieniu swojego późniejszego wyroku dot. spółki.”

Zatem, dlaczego kara została utrzymana przez WSA? Według sądu kluczowym naruszeniem okazało się nie samo stosowanie asymetrycznej dewiacji, lecz brak odpowiedniej informacji w regulaminach i umowach o jej stosowaniu. Czy to oznacza, że nawet jeśli raport zostałby odtajniony, to klientom nie przysługiwałyby jakiekolwiek szanse na otrzymanie rekompensat, których wypłaty domaga się Fundacja Trading Jam? Finał całej sprawy ma mieć miejsce w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, do którego odwołał się XTB.