Wskaźnik RSI – potężne i niedoceniane narzędzie [JIM PONIAT]
Wskaźnik RSI (z ang. Relative Strenght Index) jest prawdopodobnie jednym z najbardziej dynamicznych i potężnych wskaźników dostępnych dla tradera. Jest dostępny na wszystkich popularnych platformach transakcyjnych, a w ostatnich latach wyraźnie zyskuje na popularności.
RSI często źle interpretowany
Niestety tytułowy RSI jest również najbardziej niezrozumianym, niewłaściwie stosowanym i niedocenianym wskaźnikiem. Może być on zastosowany jako kompletnie niezależna technika lub też jako dodatkowa pomoc do systemu inwestycyjnego.
Do czego służy
Jako całkowicie niezależna technika tradingowa, RSI może zostać użyty do identyfikacji:
- kierunku impetu,
- wsparć i oporów,
- dywergencji,
- zmian impetu (ale nie siły trendu),
- odwrócenia swingów,
- wyznaczania docelowych cen (z ang. Price Targeting).
Najważniejsza kwestia: ustawienia oraz poziomy muszą zostać edytowane.
Metoda Andrew Cardwell’a
Poniżej przedstawiam metodę zaprojektowaną przez Andrew Cardwell’a, autora książki „Relative Strength Index: Forecasting and Trading Strategies” i światowej sławy specjalisty właśnie od wskaźnika RSI. Kurs Cardwella kosztował mnie 10,000.00 USD. Czy był wart tej ceny? Oczywiście, że tak.
Metodę Cardwella stosowałem przez wiele lat ze znakomitymi efektami. Cardwell zauważył całkowicie inne poziomy na których RSI(14) się zatrzymuje lub zmienia swoje kierunki. Poziomy 80-40 oznaczają siłę impetu wzrostowego, a 60-20 impetu spadkowego.
Jeśli się przyjrzymy dokładniej to widać dokładnie jak RSI(14) wskazuje te siły impetu na poniższym wykresie.
Oczywiście, dywergencje są tutaj bonusem, który doskonale się spisuje. Zapamiętaj jednak, że nie każda dywergencja nadaje się do handlu. Na temat samych dywergencji można pisać w nieskończoność i wrócimy do tego zagadnienia w jednym z kolejnych akapitów.
Budowa wskaźnika RSI
Wells Wider (Trend Research, Hendersonville NC) jest autorem RSI. Wskaźnik powstał w latach siedemdziesiątych. Został zaprojektowany jako wskaźnik i oscylator impetu. Działa w przedziale poziomów 0 i 100. Jest niesłychanie łatwo dla nowicjuszy zacząć trading z rekomendowanymi ustawieniami i bez jakiejkolwiek edukacji i zagłębiania się w budowę na temat danego wskaźnika – chęć osiągnięcia zysków jest silniejsza od zdobycia dodatkowej wiedzy.
RSI jest również jednym z najbardziej źle zrozumianych i niewłaściwie wykorzystywanych wskaźników. Wilder stworzył RSI jako narzędzie do wskazania siły impetu i słabości rynków finansowych. RSI powyżej poziomu 70 był brany jako strefę wykupienia i poniżej 30 jako wyprzedaży.
Wbudowaną funkcją RSI jest występujący opór, który działa właśnie na poziomach 33 i 66 (Wilder zaokrąglił je do 30 i 70). Ale czy to uzasadnia wniosek, że te poziomy sygnalizują, iż trend rynku jest zakończony?
Cardwell zauważył iż RSI(14) bardzo często wychodzi ponad poziom 70 i poniżej 30. Stąd nowe poziomy (80, 60, 40 i 20), które odzwierciedlają rzeczywistą sytuację na rynku.
Tabela współczynnika oporu występującego na RSI
Wartość RSI | Współczynnik oporu |
90 | GÓRA/DÓŁ = 10/ 1 |
80 | GÓRA/DÓŁ = 4/1 |
75 | GÓRA/DÓŁ = 3/1 |
66.6 | GÓRA/DÓŁ = 2/1 |
50 | GÓRA/DÓŁ =1/1 NEUTRALNY BALANS |
33.3 | GÓRA/DÓŁ =1/2 |
25 | GÓRA/DÓŁ =1/3 |
20 | GÓRA/DÓŁ = 1 / 4 |
10 | GÓRA/DÓŁ = 1/10 |
Tabela ta wyraźnie pokazuje, że wartość RSI spotyka się z rosnącym oporem przy zbliżaniu się do ekstremalnych wartości 0 i 100. Wzrost o 10 punktów w RSI z 75 do 85 musi odpowiadać ruchowi wzrostowemu, który jest znacznie bardziej znaczący, niż ruch w górę odpowiadające 10 punktowemu przesunięciu RSI z 50 do 60.
Efekt współczynnika oporu w RSI staje się wyraźnie widoczny powyżej poziomu 66.6 i poniżej poziomu 33.3, gdzie RSI musi poruszać się w coraz bardziej stromym zboczu. Tak więc widać doskonale iż im większy impet tym RSI(14) wzrasta dużo wyżej niż rekomendowane poziomy przez Widera.
Na powyższym wykresie widać jak się zachowuje impet, a co za tym idzie – cena. Przez dłuższy czas cena pozostaje w trendzie bocznym, potem następuje spadek ceny do poziomu 20 i gwałtowny wzrost do poziomu 80. Jak widać rekomendowane poziomy przez Widera nie mają tutaj racji bytu.
Ważne: Przy ekstremalnych poziomach zwracamy szczególną uwagę na formacje świecowe. Tutaj te formacje doskonale działają.
Dywergencje
Dywergencja jest to rozbieżność ceny i impetu, która pomaga zidentyfikować ekstremalne warunki w sytuacji rynkowej. Większość traderów staje się ofiarami koncepcji dywergencji i postrzega ją jako koniec lub odwrócenie panującego trendu na rynku – nie ma nic bardziej mylnego.
Na powyższym wykresie wyznaczyłem kilka dywergencji. Czyż nie byłoby wspaniale kiedy każda dywergencja oznaczałaby odwrócenie trendu ceny? Niestety tak nie jest. Jak widać, nie każda dywergencja odwraca trend ceny. Wykres liniowy jest wyznaczany na cenie zamknięcia. więc kiedy porównujemy RSI(14) z wykresem, porównujemy dokładnie te same parametry i oczywiście jest dużo łatwiej zaobserwować dywergencje.
Impet i korekcje ceny, gdy się urzeczywistnią, są zwykle ostre i gwałtowne. Po tych krótkich przerwach rynek jest gotowy do wznowienia normalnego trendu wzrostowego (spadkowego). Z każdym kolejnym poziomem powstającym wysokim (niskim) i dywergencjami, niespokojni inwestorzy są gotowi wejść w odwrócenie trendu.
Jednak na silnych trendach rynkowych może się rozwinąć wiele rozbieżności, które prowadzą jedynie do korekty sytuacji na rynku. Gdyby trader próbował zająć pozycje oparte wyłącznie na dywergencjach, potrzebowałby głębokiej kieszeni i ostatecznie wyczerpałby swój kapitał.
Sygnały odwrócenia siły impetu są czasem silne i szybkie. Stąd rysowanie linii trendu po szczytach i dołkach daje dużo wcześniejsze sygnały odwrócenia trendu. Cardwell również stosuje średnie kroczące na RSI(14), co daje dodatkowe informacje o odwróceniu impetu.
JP Spectrum ©2020
Wyznaczanie uprzednio „wymyślonych” poziomów na RSI jest błędne. Nie my powinniśmy mówić RSI, gdzie ma się zatrzymać, czy też zmienić kierunek, ale RSI powinien nam pokazać jak i gdzie powinniśmy zwracać uwagę na sygnały. Moja technika JP Spectrum wykorzystuje pełne Spectrum możliwości jakie daje nam RSI, który wskazuje sygnały zanim cena dokona jakichkolwiek zmian.