Kontrakty na kryptowaluty – jak to działa?

Kryptowaluty to „hit spekulacyjny” ostatnich lat. Duża zmienność i silne trendy przyciągnęły traderów detalicznych, zarówno tych z niewielkim kapitałem, jak i całkiem pokaźnym. Czy jednak żeby inwestować w wirtualne aktywa jesteśmy skazani na zwykłe „kup i trzymaj”? Nie. Rynek oferuje nam także instrumenty pochodne, między innymi cieszące się coraz większą popularnością kontrakty na kryptowaluty. Jakie wyróżniamy rodzaje, czym się charakteryzują i gdzie je znajdziemy? Właśnie o tym będzie ten artykuł.

Kontrakty na kryptowaluty – jaki w tym sens?

O ile w ostatnich kilku latach zakup kryptowalut i trzymanie ich na portfelach było w długim terminie strategią przynoszącą ponadprzeciętne stopy zwrotu, to w krótkim i średnim występowały okresy gorsze, co oznaczało tygodnie zmniejszonej zmienności, konsolidacji, a czasem wręcz stagnacji. Dodatkowo, jak na każdym rynku, po szalonych wzrostach w końcu lała się krew i następowały silne korekty. To wszystko sprawiło, że traderzy chcieli mieć możliwość spekulacji ceną z możliwością zajęcia pozycji zarówno na wzrosty, jak i na spadki. Najlepiej także z wykorzystaniem dźwigni finansowej, tak aby z mniejszym kapitałem lub w okresie niewielkiej zmienności, również móc wykręcić wysokie stopy zwrotu. I na te potrzeby odpowiedzią mają być właśnie kontrakty na kryptowaluty.

Kontrakty na różnice kursowe (CFD)

Brokerzy Forex, którzy często oferują od kilkuset do nawet kilku tysięcy instrumentów CFD, już w 2017 roku zauważyli rosnące zainteresowanie tradingiem kryptowalutami – głównie Bitcoinem. W związku z tym w ofertach brokerów walutowych zaczęły pojawiać się pary BTC/USD, ETH/USD czy LTC/USD. Warunki handlowe na początku były bardzo przeciętne. Wysokie opłaty transakcyjne, brak ciągłości w handlu, ograniczenia w wolumenie zleceń. To wszystko z czasem jednak ulega stopniowej poprawie, a brokerzy starają się rozwijać ofertę kryptowalutową, dodając nowe instrumenty i poprawiając warunki handloowe. Ale czym są same CFD?

Kontrakty na różnice kursowe (ang. contracts for differences – CFD) to najprościej rzecz ujmując umowa pomiędzy dwiema stronami transakcji dotycząca danego instrumentu finansowego, gdzie głównym warunkiem jest rozliczenie różnicy w jego zakupie. Kontrakty te nie mają daty wygaśnięcia, a ich przedmiot nie jest „dostarczany fizycznie”. Występują na rynku OTC (rynek pozagiełdowy; ang. Over-The-Counter) więc nie posiadają jednolitej standaryzacji dla wszystkich ofert brokerskich (warunki handlu mogą się różnić w zależności od oferenta instrumentu). Na ogół występują na nich punkty swapowe (dlatego raczej nie nadają się dla strategii typu #HODL), dźwignia finansowa (dla kryptowalut zazwyczaj w przedziale 1:2 – 1:5), a głównym kosztem transakcyjnym jest spread (czasem doliczana jest dodatkowa prowizja od wartości transakcji ale nie jest to standardem). Zdarza się, że występują tu ograniczenia czasowe dot. trzymania otwartej pozycji ale nie jest to regułą. Drugą stroną transakcji zawsze jest broker i to w jego interesie jest odpowiednio zabezpieczyć się przed ryzykiem straty czy braku płynności na rynku.

Zalety

• Oferowane przez regulowanych brokerów Forex;
• Dostępne na zaawansowanych platformach transakcyjnych;
• Teoretycznie nielimitowana płynność (drugą stroną transakcji jest broker);

Wady

• Ujemne punkty swapowe, najczęściej w obie strony (dla long i short);
• Niewielka dźwignia finansowa;
• Nie zawsze dostępna jest ciągłość handlu (tj. 24h/7 dni);
• Stosunkowo wysokie koszty transakcyjne;

Sprawdź koniecznie: Brokerzy Forex oferujący trading na kryptowalutach [Zestawienie ofert]

Kontrakty terminowe (Futures)

Kontrakty terminowe, czyli popularne futures, to kontrakty, które wyróżniają się na tle pozostałych dwiema istotnymi cechami:

1. występują na rynku regulowanym (i tym samym są standaryzowane),
2. mają datę wygaśnięcia.

Obie te cechy mają swoje istotne zalety i wady. Kontrakty futures przewidują możliwość fizycznej dostawy przedmiotu umowy (np. ropy naftowej, złota, pszenicy) ale w praktyce rzadko to następuje i cała transakcja ogranicza się do rozliczenia ceny zakupu i sprzedaży. Cena kontraktu futures nie musi idealnie odzwierciedlać ceny rynkowej (na rynku spot) danego aktywa. Im dłuższy czas do wygaśnięcia (rozliczenia) kontraktu, tym różnica może być większa.

Kontrakty terminowe na kryptowaluty dostępne są np. na giełdzie towarowej w Chiciago (CME – Chicago Mercantile Exchange). Do dyspozycji mamy zaledwie dwa tokeny – Bitcoina i Ethereum. Początkowo kontrakty terminowe na Bitcoina (symbol #BTC) były dostępne tylko w rozmiarze 1 kontrakt = 5 BTC. Z czasem wprowadzono jednak wersję micro (symbol #MBT), gdzie 1 kontrakt = 1/10 BTC. W przypadku kontraktów na Ether (symbol #ETH) 1 kontrakt = 50 ETH. We wszystkich przypadkach dźwignia finansowa nie jest najwyższa i wynosi ok. 1:2 (CME wymaga zabezpieczenia w wysokości 43% wartości transakcji nominalnej). Korzystna jest natomiast prowizja, która w przypadku #BTC wynosi 10$ od jednego kontraktu (5 bitcoinów). To oznacza, że za 10 kontraktów (równowartość 50 bitcoinów) zapłacimy zaledwie… 100$ prowizji.

Giełda kryptowalut Binance posiada w swojej ofercie kontrakty terminowe rozliczane kwartalnie.

Zalety

• Jednolita standaryzacja danego instrumentu;
• Dostępne na regulowanej giełdzie CME;
• Niskie koszty transakcyjne;

Wady

• Niewielki wybór instrumentów;
• Płynność zależna od rynku;
• Handel tylko od niedzieli do piątku (na CME);
• Niewielka dźwignia;
• Data wygaśnięcia uniemożliwia utrzymanie otwartej pozycji przez długi okres czasu;

Kontrakty bezterminowe (Perpetual Contracts)

Mimo, że nazwa może wydawać się dość enigmatyczna, to sam instrument niewiele różni się od wcześniej opisanych CFD. Perpetual Contracts to inaczej kontrakty bezterminowe, czyli nieposiadające daty wygaśnięcia. Oznacza to, że możemy trzymać na nich otwartą pozycję dowolnie długo. Występują tu jednak odpowiedniki punktów swapowych – tzw. funding rate. W odróżnieniu jednak od CFD na kryptowaluty, funding rate przyjmuje często wartości dodatnie (w zależności od dysproporcji między ceną kontraktu a ceną na rynku spot).

Handel kontraktami bezterminowymi dostępny jest na wybranych giełdach kryptowalut jak np. Binance. Bazuje on na tzw. cenie indeksowej (ang. Index Price) danego aktywa. Cena indeksowa to średnia cena danego instrumentu z kluczowych rynków spot. Przy kalkulacji uwzględnia się także wolumen na tychże rynkach, aby uniknąć zniekształcenia średniej ceny w przypadku zaburzenia płynności na jednym z nich. W odróżnieniu od futures, z uwagi na brak terminu wygaśnięcia kontraktu, cena instrumentu perpetual zazwyczaj jest bardzo bliska ceny spot.

 BINANCE: Zarejestruj się z poniższego linka i zaoszczędź -10% na prowizji.

Podczas, gdy na CFD możemy liczyć obecnie na lewar rzędu 1:2 u brokerów z Europy (1:5 poza UE), to giełd kryptowalut takie ograniczenia już nie dotyczą. Efekt? Dźwignia na poziomie 1:25, 1:50, a nawet 1:100 to standard. Oczywiście trzeba pamiętać też o ryzyku. Wysoka dźwignia w połączeniu z równie dużą zmiennością w niedoświadczonych rękach to przepis na szybką utratę kapitału (!).

Niskie koszty transakcyjne, rynkowe warunki i ogromna liczba (w porównaniu do CFD czy Futures) dostępnych do handlu instrumentów, powodują, że kontrakty perpetual cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem wśród spekulantów.

Zalety

• Wysoka dźwignia finansowa w porównaniu do pozostałych rodzajów kontraktów;
• Niskie koszty transakcyjne;
• Brak ograniczeń czasowych przy otwarciu pozycji;
• Duży wybór instrumentów;

Wady

• Dostępne tylko na wybranych giełdach kryptowalut;
• Możliwe opłaty za likwidację (stop-out);
• Brak standaryzacji;

Sprawdź koniecznie: Najpopularniejsze giełdy kryptowalut [Zestawienie ofert]

Kontrakty na kryptowaluty: Podsumowanie

Każdy rodzaj kontraktów ma swoje istotne plusy i minusy. To, który z nich najlepiej spełni oczekiwania danego tradera zależy od jego możliwości, oczekiwań i poziomu akceptowalnego ryzyka. Trzeba przede wszystkim pamiętać, że mając kontrakty na kryptowaluty de facto nie jesteśmy posiadaczami kryptowalut. Posiadamy jedynie ekspozycję na zmianę ich wartości w czasie i nie mamy możliwości ich transferu np. na portfel crypto lub płatności w sieci. Oznacza to, że możemy spekulować jedynie zmianą ceny w czasie.

• *Zależy od brokera;
• **Na giełdach kryptowalut jako „funding rate”.
• ***Może występować też dodatkowa prowizja.
• ****W niektórych przypadkach może wystąpić opłata za likwidację (zadziałanie mechanizmu Stop-out), która może wynieść np. 0,5% nominalnej wartości transakcji i doprowadzić do ujemnego salda,