Jak zainwestować w benzynę (gasoline)? [Poradnik]

Wzrastające ceny ropy naftowej spowodowały znaczny wzrost cen produktów powstałych na bazie tego surowca. Dla konsumentów najbardziej widocznym efektem wzrostu cen ropy jest rosnący koszt paliwa na stacjach benzynowych. Jednak niewielu wie, że benzyna (gasoline) jest także instrumentem bazowym kontraktów terminowych. Najbardziej znanym rodzajem instrumentu pochodnego na benzynę jest notowany na Chicago Mercantile Exchange (CME) RBOB gasoline futures. Oczywiście wspomniany kontrakt terminowy nie dorównuje płynnością kontraktom futures na ropę naftową. Może być jednak ciekawym narzędziem do zabezpieczania się przed gwałtownymi zmianami cen paliw.

Czym jest benzyna (gasoline)

Benzyna jest jednym z głównych rodzajów paliwa używanego do napędzania samochodów i innych pojazdów. Jest to łatwopalna ciecz o charakterystycznym zapachu. Warto dodać, że benzyna jest dobrze rozpuszczalna w organicznych rozpuszczalnikach. Benzyna powstaje podczas rektyfikacji ropy naftowej. Jakość benzyny zależy od wyjściowego składu ropy naftowej oraz warunków rektyfikacji. Do połowy lat osiemdziesiątych XX wieku do benzyny dodawany był czteroetylek ołowiu (tetraetyloołów). Jednak z powodów środowiskowych i zdrowotnych (m.in. w wyniku spalania ulatniał się rakotwórcze tlenki ołowiu). Obecnie dodaje się do benzyny niewielką ilość węglowodorów aromatycznych oraz eterów z grupami aromatycznymi (tzw. bezołowiowa).

Wyróżniane są dwa rodzaje benzyny: lekka oraz ciężka. Lekka benzyna ma temperaturę wrzenia na poziomie od 90 do 120 stopni Celsjusza. Z kolei benzyna ciężka ma temperaturę wrzenia w okolicy 200 stopni Celsjusza. Benzyna lekka jest stosowana jako rozpuszczalniki (np. do olejów, tłuszczy). Ciężka benzyna jest wykorzystywana jako paliwo w silnikach spalinowych.

RBOB Gasoline – co to takiego?

RBOB jest to skrót od Reformulated Bledstock for Oxygenate Blending. Benzyna RFG (Reformulated gasoline) jest to specjalna mieszanka paliwa, która spala się w sposób czystszy niż standardowa benzyna (dodają m.in. etanol). Program rozwoju benzyny RFG został uchwalony w 1990 roku po uchwaleniu CAA (Clean Air Act). Obecnie Stany Zjednoczone znajdują się w drugiej fazie wzrostu dostępności tego rodzaju paliwa. Według rządowej agencji EPA (Environmental Protection Agency) benzyna RFG ma 25% udział w amerykańskim rynku. Agencja EPA wspomina, że wprowadzenie RFG było jednym z kluczowych elementów redukcji smogu w Stanach Zjednoczonych. Zgodnie z CCA niektóre regiony Stanów Zjednoczonych są zobowiązane do sprzedawania benzyny RFG. Wśród obszarów można wymienić m.in. takie stany jak Kalifornię, Connecticut, New Jork, New Jersey. Warto dodać, że większość obszarów jest skoncentrowana na wschodnim i zachodnim wybrzeżu USA. Oprócz tego niektóre hrabstwa Arizony, Teksasu, Montany, Wiscoinsin, Illinois, Kentucky również są zobowiązane do sprzedaży benzyny RFG.

Wykres benzyny (gasoline), interwał D1. Źródło: xStation 5, XTB.

PRZECZYTAJ: Jak inwestować w ropę naftową? [Poradnik]

Benzyna – co wpływa na jej cenę?

Benzyna powstaje w wyniku przetwórstwa ropy naftowej. Jest to zatem produkt, którego cena uzależniona jest od szeregu czynników. Wśród nich można wymienić:

1. Cena ropy naftowej – nie jest zaskoczeniem, że cena benzyny jest uzależniona od kosztów pozyskania surowca do jego przetworzenia w rafineriach. Jeśli cena ropy rośnie następuje spadek marży rafineryjnej oraz podniesienie ceny benzyny. Droższy koszt surowca do wyższe ceny produkcji, co przekłada się na cenę benzyny. Z kolei spadek ceny ropy z czasem przełoży się na odbudowę marży rafineryjnej oraz obniżkę ceny benzyny.
2. Czynniki polityczne – cena ropy naftowej wynika z kształtowania się popytu i podaży na ten surowiec. Czasami następuje gwałtowne obniżenie się podaży na skutek nacisków politycznych. Przykładem były szoki naftowe w latach 70-tych XX wieku. Kraje arabskie zmniejszyły podaż ropy naftowej co odbiło się na niższej produkcji benzyny. W efekcie pojawiło się racjonowanie dostępu do paliw w USA oraz Europie Zachodniej. Przeciwnym przykładem było zwiększenie podaży ropy naftowej w 2015 roku, co przyczyniło się do spadku jej ceny. Po pewnym czasie cena benzyny zaczęła spadać. Czasami polityka może przyczynić się do sztucznego podniesienia ceny (podatki) lub jej obniżki (regulowanie cen).
3. Czynniki gospodarcze – wzrost gospodarczy zwiększa popyt na paliwa. Wynika to z większego natężenia transportu oraz większej konsumpcji prywatnej. W przypadku gwałtownego spadku koniunktury następuje spadek konsumpcji paliw. Zarówno wśród klientów korporacyjnych jak i indywidualnych. Przykładem spadku cen paliw był 2020 rok. Powodem był rozwój epidemii koronawirusa, który poskutkował szerokimi ograniczeniami poruszania się dla obywateli USA. W efekcie cena RBOB w Los Angeles spadła poniżej 1$ za galon. 

Na ceny benzyny wpływ mają także alternatywne źródła energii. Wśród nich można wymienić LPG czy rozwój samochodów elektrycznych. W przyszłości spadek konsumpcji benzyny odbije się na przemyśle naftowym, który będzie musiał ograniczyć zdolności przetwarzania ropy na benzynę.

Jak inwestować w benzynę (RBOB gasoline)

Jest wiele powodów dla których inwestor może być zainteresowany inwestowaniem w instrumenty finansowe oparte o ceny benzyny. Inwestorzy mogą inwestować w benzynę w celu ochronienia się przed wzrostem kosztów transportu albo jako ochrona przed inflacją. Istnieje wiele sposobów do uzyskania ekspozycji na tym rynku.

Wśród nich można wymienić inwestycję poprzez:

• Kontrakty terminowe,
• Kontrakty CFD,
• Akcje spółek naftowych,
• ETF-y, ETN-y, ETC.

Kontrakty terminowe

Jednym z najbardziej popularnych sposobów na zarobieniu na trafnym przewidzeniu cen benzyny jest zainwestowanie za pośrednictwem kontraktów terminowych na ROB Gasoline. Handel nimi odbywa się na CME.

Jeden kontrakt ma wartość nominalną równą 42 000 galonów (ok. 4,546 litra), czyli około 191 tys. litrów.

Jak widać inwestowanie za pośrednictwem kontraktów terminowych jest możliwe dla inwestorów posiadających zasobne portfele. Wbrew pozorom nie jest to instrument o niskiej płynności. 18 lutego 2022 roku obrót na kwietniowym kontrakcie wyniósł ponad 63 tysiące. Inwestujący na rynku kontraktów terminowych powinien zaznajomić się z takimi określeniami jak cena terminowa, spotowa, contango oraz backwardation. 

Kontrakty CFD

Tańszą i bardziej dostępną dla inwestorów detalicznych alternatywą, są kontrakty na różnice kursowe – CFD (contracts for differences), gdzie brokerzy wymagają zaledwie 5 USD depozytu początkowego, aby rozpocząć inwestycję. Wśród popularnych brokerów, CFD oparte o benzynę oferuje Dom Maklerski X-Trade Brokers, Saxo Bank oraz Plus500.

Broker
Kraj	Polska	Cypr *	Dania
Symbol benzyny	GASOLINE	RB / Benzyna	GASOLINE
Min. depozyt	0 zł (zalecane min. 2000 zł lub 500 USD, EUR)	500 zł	0 zł / 0 EUR /  0 USD
Min. wartość lota	cena * 420 USD	–	b/d
Prowizja	–	–	–
Platforma	xStation	platforma Plus500	SaxoTrader Pro Saxo Trader Go
	RECENZJA	RECENZJA	RECENZJA
	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO

* oferta PLUS500 CY

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.

Akcje spółek paliwowych

Inną możliwością jest nabycie spółek zajmujących się przetwórstwem ropy naftowej oraz prowadzeniem własnych stacji paliw. Spółki specjalizujące się w downstreamie korzystają na niższych cenach ropy naftowej, ponieważ spadają koszty jej przetwórstwa. Taka firma może odbudować swoją marżę rafineryjną nawet przy obniżeniu cen benzyny. Przed dokonaniem inwestycji w spółkę należy określić, czy spółka generuje przychody głównie z przetwórstwa ropy naftowej (downstream) czy z jej wydobycia (upstream). Wiele amerykańskich firma łączy ze sobą działalność upstreamu i downstreamu.

Wśród spółek z branży przetwórstwa ropy naftowej można wymienić:

• Exxon,
• Chevron,
• Royal Dutch Shell.
• Orlen,
• Lotos,

Exxon Mobil

Jest to największa amerykańska firma z sektora naftowego. Spółka jest spadkobiercą “Standard Oil Company of New Jersey”. W 1973 roku nastąpiło wydzielenie spółki ze struktur Standard Oil. W 1999 roku Exxon połączył się z Mobil tworząc ExxonMobil. Spółka działa zarówno w branży downstream oraz upstream. ExxonMobil w 2020 roku zatrudniał 72 000 pracowników. Spółka ma ponad 7 miliardów baryłek potwierdzonych rezerw ropy naftowej. Firma posiada także ponad 10 000 stacji paliw w Stanach Zjednoczonych oraz na rynkach zagranicznych. Największy wpływ na wyniki ma segment upstreamu. W 2020 roku segment ten wygenerował ponad 20 mld$ straty netto. Dla porównania segment downstream stracił 1 mld$. Inwestując w tę spółkę inwestor pośrednio uzyskuje ekspozycję zarówno w samą ropę naftową i gaz ziemny jak i produkty powstałe w wyniku przerobu ropy naftowej (m.in. benzyna).

Wykres akcji spółki Exxon Mobil, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Chevron

Jest to druga pod względem wielkości firma działająca w amerykańskim sektorze naftowym. W 2020 roku Chevron był notowany na 61 miejscu w rankingu Forbes Global 2000. Firma powstała w wyniku Sherman Antitrust Act, który podzielił w 1911 roku potężny Standard Oil. W wyniku podziału powstał Standard Oil of California. 1984 rok przyniósł kolejne zmiany, w związku z fuzją Standard Oil oraz Gulf Oil. Zmieniono także nazwę spółki na Chevron. Tak jak i w przypadku Exxona, Chevron działa narynku downstream oraz upstream. Ma także działalność midstream oraz zaczął mocniej wchodzić w rynek nowych energii. W 2020 roku Chevron wygenerował 47 mln$ zysku z downstream oraz osiągnął stratę wynoszącą 2,4 mld$ na działalności upstream. Jest to inwestycja podobnego typu jak Exxon. Inwestor uzyskuje ekspozycję zarówno na segment upstream jak i downstream.

Wykres akcji spółki Chevron, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Royal Dutch Shell plc

Jest to brytyjsko – holederska firma petrochemiczna, która siedzibę ma w holenderskiej Hadze. RDS powstał w 1907 roku w wyniku połączenia holenderskiego Royal Dutch Petroleum Company z brytyjskim Shell Transport and Trading Limited Company. W 2020 roku Forbes Global 2000 umieścił spółkę na 21 miejscu, wśród największych publicznych spółek na świecie. Co ciekawe, w 2013 roku RDS znalazł się na pierwszym miejscu w rankingu Fortune Global 500. W 2013 roku przychody spółki przekroczyły 470 mld$, co odpowiadało 84% PKB Holandii. RDS jest zintegrowaną pionowo firmą petrochemiczną. Działa zarówno w segmencie upstream, midstream oraz downstream. Royal Dutch Shell prowadzi działalność w ponad 70 krajach. Dzienna produkcja to ekwiwalent 3,4 milionów baryłek ropy naftowej. W 2020 roku firma zatrudniała ponad 87 000 pracowników.

Wykres akcji spółki Royal Dutch Shell, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

PKN Orlen

Jest to polski koncern paliwowo-energetyczny, który notowany jest na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Jest to także jedna z największych spółek tego typu w Europie Środkowo – Wschodniej. Orlen posiada rafinerie w Polsce, Czechach oraz na Litwie. Ich łączna moc przerobowa wynosiła w 2020 roku 36 mln ton rocznie. Orlen ma niewielką działalność związaną z wydobyciem węglowodorów. W 2020 roku wydobycie wyniosło 16,2 tys. ekwiwalentów baryłki ropy naftowej dziennie. Orlen ma za to bardzo rozbudowaną sieć sprzedaży detalicznej. Posiada ponad 2500 stacji paliw na 5 rynkach. Spółka rozwija także ofertę dla posiadaczy samochodów elektrycznych. Firma ma ponad 110 stacji szybkiego ładowania samochodów elektrycznych. Orlen posiada także odnogę energetyczną, która produkuje ponad 3,9 GW energii elektrycznej. PKN przejął także sieć kiosków Ruch oraz ma odnogę medialną, w 2020 roku przejął Polska Press (właściciela m.in takich gazet jak Dziennik Bałtycki, Kurier Lubelski czy Głos Wielkopolski). Ciągle w fazie przygotowywania jest przejęcie Lotosu przez Orlen. Kapitalizacja spółki wynosi obecnie około 29 mld zł.

Wykres akcji spółki PLN Orlen, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Lotos

Jest to druga największa rafineria przetwórstwa ropy naftowej w Polsce. Jej początki sięgają Polskiej Republiki Ludowej. Firma powstała w 1972 roku jako Rafineria “Gdańsk”. Pierwsza produkcja rozpoczęła się w grudniu 1975 roku (benzyna, olej napędowy). Pięć lat później rozpoczęła się produkcja asfaltu. Do dzisiaj główną działalnością spółki jest downstream i upstream. Lotos dziennie wydobywa ponad 20 tys. baryłek ekwiwalentu ropy naftowej. Obecnie większościowym akcjonariuszem spółki jest polski Skarb Państwa, który posiada ponad 53% akcji. Na początku 2018 roku rozpoczął się proces połączenia PKN Orlen z Lotosem. Komisja Europejska wyraziła zgodę na przejęcie pod warunkiem sprzedania stacji paliw należących do Lotosu oraz 30% udziałów rafinerii Lotos. Obecna kapitalizacja spółki przekracza 9 mld zł.

Wykres akcji spółki Lotos, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Niskokosztowe produkty inwestycyjne

Inwestor może również skorzystać z niskokosztowych produktów inwestycyjnych. Jednym z nich są ETP (Exchange Trade Products). Przykładem jest UGA (United States Gasoline Fund LP). Produkt powstał w 2008 roku i umożliwia inwestorom uzyskanie ekspozycji na rynek benzyny RBOB. UGA inwestuje środki w kontrakty terminowe na benzynę notowane na NYMEX (New York Mercantile Exchange).

W ciągu ostatnich 5 lat średnioroczna stopa zwrotu z tego produktu wyniosła ponad 11%.

Na dzień 18 lutego aktywa pod zarządzaniem tego produktu inwestycyjnego nie były duże – wynosiły nieco ponad 90 mln$. Jest to dosyć drogi produkt, ponieważ roczne koszty wynoszą 1,02%.

Gdzie inwestować w ETF i akcje

Coraz więcej brokerów forexowych posiada szeroką gamę ETFów w swojej ofercie.

Dla przykładu na XTB znajdziemy na dzień dzisiejszy ponad 3500 instrumentów akcyjnych i 400 ETF-ów, a Saxo Bank ponad 19 000 spółek i 3000 funduszy ETF.

Broker
Kraj	Polska	Dania	Cypr *
Ilość giełd w ofercie	16 giełd	37 giełd	24 giełdy
Ilość akcji w ofercie	ok. 3500 - akcje ok. 2000 - CFD na akcje	19 000 - akcje 8 800 - CFD na akcje	ok. 3 000 - CFD na akcje
Ilość ETF w ofercie	ok. 400 - ETF ok. 170 - CFD na ETF	3000 - ETF 675 - CFD na ETF	ok. 100 - CFD na ETF
Prowizja	0% prowizji do 100 000 EUR obrotu / miesiąc	wg cennika	Spread zależny od instrumentu
Min. depozyt	0 zł (zalecane min. 2000 zł lub 500 USD, EUR)	0 zł / 0 EUR / 0 USD	500 zł
Platforma	xStation	SaxoTrader Pro Saxo Trader Go	Platforma Plus500
	RECENZJA	RECENZJA	RECENZJA
	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO

* oferta PLUS500 CY

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.