Bittensor (TAO) – zdecentralizowany rozwój sztucznej inteligencji (AI)

W dobie gwałtownego rozwoju sztucznej inteligencji (AI), kluczowe pytania dotyczą jej przyszłości oraz tego, kto będzie kontrolował tę technologię. W dzisiejszym świecie, gdzie dominują giganci technologiczni, tacy jak Microsoft, Google czy AWS, rodzą się obawy o monopolizację i centralizację władzy nad jednym z najbardziej przełomowych wynalazków ludzkości. Artykuł ten jest skierowany do osób zainteresowanych nowoczesnymi technologiami, blockchainem oraz możliwościami zdecentralizowanego rozwoju AI. Przybliżymy w nim projekt Bittensor, który stawia sobie za cel stworzenie zdecentralizowanego ekosystemu dla AI, opartego na zasadach znanych z sieci Bitcoina.

Czym jest AI?

Sztuczna inteligencja (AI) to dziedzina technologii, która pozwala maszynom na przetwarzanie danych i wykonywanie zadań wymagających ludzkiej inteligencji, takich jak rozpoznawanie obrazów, przetwarzanie języka naturalnego czy podejmowanie decyzji. AI nie jest już tylko naukową abstrakcją – to kluczowy element współczesnego świata. Zastosowania AI można znaleźć w niemal każdej dziedzinie, od medycyny, przez edukację, po przemysł rozrywkowy i zaawansowane technologie wojskowe.

Kluczowe obszary rozwoju AI:

1. Przechowywanie danych: Rosnąca ilość danych wymaga wydajnych metod ich organizacji i przechowywania.
2. Moc obliczeniowa: AI wymaga ogromnych zasobów obliczeniowych.
3. Źródła danych: Jakość modeli AI zależy od różnorodności i jakości danych, które mogą być wprowadzane do systemów.
4. Sieć: AI wymaga szybkich, wydajnych sieci, aby przetwarzać i przesyłać dane w czasie rzeczywistym.
5. Algorytmy: Wydajne algorytmy są sercem sztucznej inteligencji, umożliwiając przekształcanie danych w użyteczne informacje.

Inwestowanie w rozwój AI często obejmuje te pięć kluczowych filarów.

Problem centralizacji AI

Obecnie rynek generatywnej sztucznej inteligencji (ang. Generative AI) jest niemal w całości kontrolowany przez takich gigantów jak Microsoft, Google, OpenAI i AWS, które posiadają między 80%-90% udziału w tym sektorze. Centralizacja tej technologii niesie ze sobą poważne konsekwencje, które mogą zaważyć na przyszłości ludzkości. Kontrola nad AI w rękach kilku podmiotów oznacza, że dostęp do jednej z najpotężniejszych technologii w historii jest ograniczony i podporządkowany interesom korporacji. Takie skoncentrowanie zasobów i decyzji w jednej grupie grozi monopolizacją innowacji, co hamuje rozwój alternatywnych rozwiązań oraz prowadzi do powstania nowego rodzaju oligopolu technologicznego.

Giganci technologiczni, którzy mają dostęp do ogromnych mocy obliczeniowych i modeli AI, mogą również zyskać bezprecedensowe możliwości kontroli społeczeństwa. Sztuczna inteligencja umożliwia analizowanie zachowań, przewidywanie decyzji oraz subtelną kontrolę w czasie rzeczywistym, co w niewłaściwych rękach może zostać wykorzystane do manipulacji masami lub ograniczania wolności jednostek. Rozwój AI w obecnym, scentralizowanym modelu wiąże się z masowym gromadzeniem danych użytkowników. Korporacje, które posiadają te dane, mogą je analizować i wykorzystywać bez pełnej transparentności. W praktyce oznacza to nie tylko brak prywatności, ale również potencjalne wykorzystywanie danych do celów, na które użytkownicy nigdy nie wyrazili zgody.

Generatywne modele AI, takie jak ChatGPT, mają także ogromny potencjał w kształtowaniu opinii publicznej, tworzeniu treści propagandowych czy manipulowaniu informacjami. Jeżeli ich rozwój będzie kontrolowany przez niewielką grupę podmiotów, ryzyko celowego wpływania na decyzje polityczne, społeczne czy konsumenckie staje się realnym zagrożeniem. AI, będąc jedną z najbardziej przełomowych technologii, ma potencjał do służenia zarówno dobrym, jak i złym celom. Jeżeli centralizacja pozostanie normą, istnieje realne ryzyko, że technologia ta zostanie wykorzystana w sposób, który szkodzi ludzkości – od użycia w systemach broni autonomicznej, po wdrażanie systemów masowej inwigilacji, które mogłyby podważyć podstawowe prawa człowieka.

Udział poszczególnych firm w różnych segmentach rynku z sektora AI na koniec 2023. Źródło: IOT-Analytics

Czym jest sieć Bitcoina i Bitcoin?

Zanim przejdziemy do tego czym jest Bittensor, warto zrozumieć, dlaczego jego twórcy sięgnęli po inspirację z sieci Bitcoina.

Bitcoin to pierwsza zdecentralizowana kryptowaluta, oparta na technologii blockchain. Jego sieć charakteryzuje się kilkoma kluczowymi cechami:

1. Decentralizacja: Brak centralnego organu kontrolującego sieć.
2. Brak cenzury: Transakcje są weryfikowalne i nie mogą być arbitralnie blokowane.
3. Open-source: Każdy może przyczynić się do rozwoju sieci Bitcoina.
4. Bezpieczeństwo: Mechanizmy konsensusu i kryptografia zapewniają stabilność sieci.
5. Dostępność: Sieć jest otwarta dla każdego, kto chce z niej korzystać – niezależnie od statusu społecznego, koloru skóry czy przekonań politycznych.

Charakterystyki te sprawiają, że Bitcoin znacząco różni się od pieniądza fiducjarnego, dla którego jest (między innymi) pro wolnościową alternatywą.

Twórcy Bittensor z kolei wykorzystali architekturę sieci Bitcoina do stworzenia zdecentralizowanego superkomputera dla AI. Jest to pierwsza i do tej pory najlepsza próba odpowiedzi na wyżej wspomnianą centralizację technologii sztucznej inteligencji.

Czym jest Bittensor?

Bittensor to projekt, który łączy AI z technologią blockchain, tworząc zdecentralizowany ekosystem dla rozwoju sztucznej inteligencji.

Bittensor to otwarto-źródłowy protokół, który tworzy zdecentralizowaną, opartą na blockchainie sieć AI. Tak jak do sieci Bitcoina podłączyć może się dowolny “górnik” kryptowalutowy, aby “kopać” Bitcoiny jednocześnie przyczyniając się do zwiększenia bezpieczeństwa sieci, tak na sieci Bittensor także istnieją “górnicy”, którzy tworzą modele AI i za swoją pracę otrzymują kryptowalutę TAO (im jest ona bardziej jakościowa, tym otrzymują więcej TAO).

Nie każdy “górnik” na sieci Bittensor musi jednak zajmować się tym samym. W ramach Bittensor tworzone są tak zwane subnety (można je porównać do wydziałów na uniwersytecie, każdy zajmuje się czym innym, ale w ramach jednej instytucji), które są zorganizowane wokół specyficznych zadań, na przykład przetwarzania danych, dostarczania mocy obliczeniowej czy web scrapingu. “Górnik” wybiera subnet w zależności od swoich zasobów (np. GPU, dane, algorytmy) i specjalizacji. Po połączeniu z subnetem, “górnik” zaczyna dostarczać wyniki swojej pracy lub przetwarzać zadania zlecone przez innych uczestników subnetu, za co jest wynagradzany, w zależności od wartości jego wkładu, w kryptowalucie $TAO.

Ważny jest fakt, że subnety w sieci Bittensor mogą ze sobą współpracować, a ich zdolność do współdziałania jest jednym z kluczowych elementów ekosystemu. Dzięki temu każdy subnet, mimo swojej specjalizacji, może korzystać z rezultatów pracy innych subnetów, co prowadzi do synergii i efektywniejszego rozwoju zdecentralizowanej sztucznej inteligencji.

Użytkownicy końcowi korzystający z usług subnetów AI w ramach Bittensor, takich jak generowanie tekstu i/lub obrazów, analiza danych, korzystanie z modeli predykcyjnych czy wykorzystywanie mocy obliczeniowej, płacą za te usługi w tokenach TAO, które są natywną kryptowalutą sieci Bittensor.

Jak Bittensor rozwiązuje problem centralizacji AI?

Bittensor przeciwdziała centralizacji AI, oferując:

• Demokratyzację dostępu: Każdy może dołączyć do sieci i z niej skorzystać, jak  i przyczynić się do jej rozwoju.
• Decentralizację: Brak centralnego podmiotu zarządzającego siecią eliminuje problem monopolizacji technologii.
• Transparentność: Blockchain zapewnia pełną widoczność operacji w sieci.
• Odporność na manipulacje: Zdecentralizowany charakter sieci uniemożliwia kontrolowanie danych, modeli, subnetów, rozwiązań przez pojedynczy podmiot lub jedną, określoną grupę osób.

Zdecentralizowany rozwój ekosystemu Bittensor i technologii AI może być odpowiedzią na rosnące zagrożenie centralizacji tej przełomowej technologii i jej kontroli w rękach korporacji oraz rządów, co rodzi obawy o jej potencjalne nadużycie.

Otwarto-źródłowość AI opartego na blockchainie

Jedną z największych zalet projektu Bittensor jest jego otwarto-źródłowość (ang. open-source) . Otwarto-źródłowość oznacza, że kod źródłowy oprogramowania, technologie lub projekty są publicznie dostępne, co pozwala każdemu na ich przeglądanie, modyfikowanie i udoskonalanie. Dzięki temu społeczność może współpracować nad rozwojem i wykorzystywać je bez ograniczeń licencyjnych, promując innowacje i transparentność.

Historia technologii pokazuje, że projekty open-source rozwijają się szybciej niż projekty zamknięte, ponieważ:

• Przyciągają szerokie grono deweloperów.
• Pozwalają na szybką identyfikację i eliminację błędów.
• Są bardziej transparentne i budzą zaufanie społeczności.

Duża ilość kluczowych z perspektywy rozwoju internetu projektów, była otwarto-źródłowa. Oto lista niektórych z nich:

1. Android (bazowy AOSP),
2. Linux,
3. Apache HTTP Server,
4. Mozilla Firefox,
5. WordPress,
6. Python,
7. Git,
8. MySQL,
9. PostgreSQL,
10. TCP/IP,
11. HTTP/HTTPS,

Otwarto-źródłowość Bittensor jest zatem definitywnie jego przewagą i może przyczynić się do szybszego rozwoju tego projektu.

Ryzyka dla rozwoju Bittensor

Jak każda innowacyjna technologia, Bittensor stoi przed pewnymi wyzwaniami.:

1. Konkurencja: Giganci technologiczni mogą próbować wprowadzić podobne rozwiązania w ramach swojego zamkniętego ekosystemu, tworząc a’la kartel AI.
2. Regulacje: Blockchain i AI to obszary, które przyciągają uwagę regulatorów, co może wpłynąć na rozwój projektu.
3. Adopcja: Zdecentralizowane projekty muszą zdobyć zaufanie społeczności, aby osiągnąć masową adopcję.
4. Ryzyko technologiczne: Rozwiązania oferowane przez subnety, architektura sieci i inne obszary projektu mocno narażone są na potencjalne błędy, co może skutkować co najmniej wolniejszym rozwojem projektu, względem konkurencji.

Zdaniem autora tego artykułu (i jest to tylko i wyłącznie moja opinia) rynek altcoinów, do którego należy $TAO, przypomina publiczny rynek venture capital. Duża ilość projektów z rynku kryptowalutowego bardzo często dopiero obiecuje działające rozwiązania i pewną wizję, a rynek następnie spekuluje na prawdopodobieństwie jej zrealizowania. W przypadku zatem tak młodych projektów jak Bittensor, który powstał w 2021 roku, powyższe ryzyka definitywnie są warte wzięcia pod uwagę.

Jak zainwestować w rozwój projektu Bittensor?

Rozwój projektu Bittensor bezpośrednio przyczynia się do wzrostu wartości tokena $TAO, dzięki zwiększającej się adopcji sieci i różnorodności jej zastosowań.

Token $TAO, pełniący rolę uniwersalnego środka płatniczego w ekosystemie, staje się coraz bardziej pożądany wraz z rosnącą liczbą użytkowników, górników i klientów korzystających z usług subnetów w ramach ekosystemu.

Kluczowym czynnikiem w długoterminowym wzroście zarówno całego projektu, jak i kryptowaluty $TAO,  jest rosnąca różnorodność subnetów, które przyciągają użytkowników z różnych branż. Dzięki interoperacyjności subnetów i otwarto-źródłowemu charakterowi sieci, Bittensor ma szansę dynamicznie się rozwinąć, tworząc innowacyjne rozwiązania AI, które przyciągną inwestorów i wesprą budowę zdecentralizowanego ekosystemu.

Warto jednak pamiętać, że krótkoterminowo $TAO to jedynie kryptowaluta notowana na giełdzie, która podlega ogromnym wahaniom cenowym. Oznacza to, że “fundamentalna wartość” (jakkolwiek byśmy jej nie definiowali) tokenów $TAO może w danym momencie w czasie być zupełnie nieistotna. Z kolei bardzo istotnym elementem wyceny, szczególnie projektów technologicznych, jakim bez wątpienia jest bittensor, jest element spekulacji i należy o tym pamiętać.

Podsumowanie

Bittensor to przełomowy projekt, który łączy technologię blockchain z AI, oferując alternatywę dla scentralizowanych modeli rozwoju jednej z najbardziej przełomowych technologii w historii. Dzięki zdecentralizowanemu podejściu, otwarto-źródłowości i oparciu na zasadach podobnych do tych z sieci Bitcoina, projekt ten może stać się podstawą nowej ery w rozwoju sztucznej inteligencji. W świecie, gdzie centralizacja staje się coraz większym problemem, Bittensor oferuje nadzieję na bardziej demokratyczny i transparentny rozwój AI. Ekspozycję na wzrost ekosystemu bittensor daje kryptowaluta $TAO.