VIX – Indeks strachu, jako barometr nastroju inwestorów

VIX (Volatility Index), czyli indeks zmienności zwany popularnie indeksem strachu, to jeden z niewielu wskaźników, który odzwierciedla nastroje panujące na rynku. Jest on obliczany. Publikuje go  Chicago Board Options Exchange (CBOE) według wyznaczonego wzoru na podstawie zmienności zawartej w cenach opcji na amerykański indeks S&P500. Wprowadzono go 1993 r.  W dużym uproszczeniu służy głównie do przewidywania wahań kursów. Przyjrzyjmy się mu bliżej.

W jaki sposób kształtuje się indeks?

Indeks ten jak wiemy mierzy oczekiwania rynkowe. Dotyczą one zmienności przy wykorzystaniu kwotowań (cen bid oraz ask) opcji na indeks S&P500. Co dokładniej odwzorowuje? Wyraża przede wszystkim wartość oczekiwaną przez inwestorów dotyczącą zmienności indeksu S&P500 w ciągu kolejnych 30-stu dni. Aby określić zmienność brane są pod uwagę dwie najlepsze oferty kupna i dwie najlepsze oferty sprzedaży wszystkich opcji na indeks S&P500, których termin wygaśnięcia jest nie krótszym niż 8 dni. Oczywiście konkretnym opcjom na sprzedaż bądź kupno nadawane są konkretne wagi. Sama wartość indeksu VIX to 30-sto dniowa zmienność indeksu S&P500 pomnożona przez 100. Sam indeks nie przewiduje ruchu indeksu amerykańskich spółek, a jedynie jego siłę.

Jak odczytywać sygnały  indeksu?

VIX interpretuje się na zasadzie – im większe wartości tego wskaźnika, tym większa zmienność cen na rynku. Indeks rośnie wtedy, gdy mamy do czynienia ze spadkami. Zwykle jak zaczyna rosnąć (zdarza się to także podczas trendu wzrostowego) możemy prędzej czy później spodziewać się spadków. Obserwując indeks w okresach pogorszonej koniunktury giełdowej, przybiera on faktycznie wyraźnie większe wartości. Największe dzienne zmiany indeksu wystąpiły w październiku 2008 roku. Indeks strachu największe zmienności osiągnął (86,60) osiągnął 11 listopada 2008 r. Był to okres wysokiej zmienności na rynku kapitałowym, która dotknęła zarówno kontraktów, jak i walut.

Pomoc w określeniu nastroju na rynku

Czy warto się kierować wartościami indeksu w celu przewidzenia wahań na S&P500? Tak na dobrą sprawę każdy indeks jest swego rodzaju barometrem. Wahania VIX należy odczytywać nie jako wskazanie kierunku, czy trendu na amerykańskim indeksie, a raczej jako wskazanie zmienności, która na nim panuje. Na co warto zwracać uwagę? Odczytując jego wskazania warto analizować równocześnie S&P500. Na szczególną uwagę zasługuje systematyczny spadek VIX przy jednoczesnym wzroście indeksu amerykańskich spółek, po czym nagle zmienia kurs i mocno pnie się w górę. To dość mocny sygnał odwrócenia trendu bądź znaczącej korekcie.

CFD na VIX

Indeks strachu nie jest przydatny wyłącznie do inwestowania w amerykańskie spółki. Od 2004 roku można zawierać na niego kontrakty futures, a od 2006 giełda CBOE umożliwiła kupowanie opcji na VIX. Obecnie w większości ofert brokerów możemy odnaleźć ten instrument (CFD na VIX posiada m.in. X-Trade Brokers pod symbolem VOLX). W związku z tym staje się one ciekawą dywersyfikacją nie tylko portfela akcyjnego, ale także typowo spekulacyjnego ze względu na wysoką zmienność.