Inwestowanie w Superaplikacje – fenomen Azji i Pacyfiku [Poradnik]

W ostatnich miesiącach coraz częściej przebija się do mediów termin Superaplikacja. Chociaż termin dostał się do mainstreamu stosunkowo niedawno, to jego koncepcja jest znana od ponad dekady. Pojęcie Superaplikacji przypisuje się Mike’owi Lazaridis’owi, który jest założycielem BlackBerry. Sformułował on koncepcję “zamkniętego ekosystemu wielu aplikacji, z którego ludzie korzystają każdego dnia, ponieważ oferują bezproblemowe, zintegrowane, efektywne i skontekstualizowane doświadczenie”.

O ile wspomniana definicja może wydawać się niejasna to upraszczając, Superaplikacja jest marketplacem usług i ofert dostarczanych przez wewnętrzne rozwiązania technologiczne lub przez integrację z zewnętrznymi dostawcami. Dzięki takiej aplikacji można np. zapłacić za zakupy, zamówić jedzenie do domu, transport, wziąć pożyczkę, lokować środki czy skontaktować się z przyjaciółmi. W niniejszym artykule opisane zostaną wady i zalety takiego rozwiązania oraz przykłady takich rozwiązań.

Zalety superaplikacji

Superaplikacja ma szereg zalet, które przyczyniają się do jej popularności. Są nimi:

• Szybsze i mniej ryzykowne wprowadzenie produktu – wprowadzając nową aplikację w tym ekosystemie od razu posiada się potencjalnych klientów. Jednocześnie agregacja danych powoduje, że łatwiej odnaleźć preferencję użytkowników, co pozwala przewidzieć, która aplikacja może odnieść sukces.
• Mniejsze koszty produkcji aplikacji – większość “mini-programów” wchodzących w skład Superaplikacji jest tworzona przez zewnętrznych partnerów. Przykładem może być WeChat, który posiada ogromną liczbę zewnętrznych dostawców aplikacji, którzy chcą  skorzystać z ogromnej liczby użytkowników aplikacji.
• Minimalizowanie kosztów KYC (Know Your Client) – dostęp do ogromnej liczby danych użytkowników (ich zachowanie w sieci, zainteresowania, znajomi) pozwala dostać więcej potrzebnych informacji potrzebnych np. do udzielenia pożyczki. Przykładowo AntFinancial potrafi zaakceptować wniosek o pożyczkę w ciągu niespełna trzech minut. Mimo szybkiej analizy wniosku stopa długu zagrożonego (NPL) nie odbiega od średniej rynkowej.
• Targetowanie reklam – ponieważ użytkownicy Superaplikacji spędzają dużo czasu wewnątrz ekosystemu, można dokładniej sprofilować potencjalnego klienta. Dzięki temu można reklamować mu usługi, które są bardziej dopasowane do jego potrzeb, co zwiększa potencjał monetyzacyjny klienta.
• Mniejsze koszty pozyskania ruchu – z racji tego, że superaplikacja spełnia wiele potrzeb klientów, pozyskanie ruchu z zewnątrz jest znacznie mniejsze. W przypadku mini aplikacji ruch pozyskuje się z wnętrza ekosystemu.
• Efekt koła zamachowego – im więcej jest użytkowników na platformie, tym coraz więcej jest chętnych do umieszczenia swojej “mini-programów” wewnątrz ekosystemu. Im więcej usług można wykonać za pomocą Superaplikacji, tym więcej jest chętnych do dołączenia do ekosystemu.

Wady superaplikacji

• Mniejsza prywatność danych – używając Superaplikacji użytkownik staje się dla potencjalnych reklamodawców coraz bardziej “przezroczysty”. W efekcie mogą być “bombardowani” bardziej precyzyjnymi reklamami.
• Aktywizowanie użytkownika – Superaplikacji zależy, aby użytkownik spędzał jak najwięcej czasu wewnątrz ekosystemu. Z tego powodu może zwiększać liczbę osób uzależnionych od portali społecznościowych, gier mobilnych itp.
• Kontrola nad treścią – właściciel aplikacji może “sekować” treści niewygodne dla światopoglądu właściciela lub rządu. Szczególnie widać to na aplikacji WeChat, która ogranicza treść niewygodne dla Komunistycznej Partii Chin (np. zdarzenie na placu Tiananmen). Czasami jednak taka kontrola może mieć pozytywny efekt (ograniczenie liczby godzin spędzonych nad grami przez chińskie dzieci).

Rodzaje ekosystemów aplikacji

Ekosystem w którym działają aplikacje cały czas ewoluuje. W efekcie można wymienić: pojedynczą aplikację, app suite, wielofunkcyjną aplikację oraz Superaplikację.

• Na początku pojawienia się aplikacji, były one tworzone w “tradycyjny sposób”. Jedna aplikacja – jedno rozwiązanie. Przykładem takiego typu aplikacje jest np. Skype. Jego mobilna aplikacja zaspokaja tylko jedną potrzebę – komunikację (video, audio, tekstową). Jednak nie pozwalała zamówić jedzenia czy wziąć pożyczki. Do tego potrzeba kolejnych aplikacji.

• Kolejnym “etapem ewolucji” jest stworzenie app suite, który jest zbiorem aplikacji, które z reguły są stworzone przez jedną firmę. Świetnym przykładem są aplikacje Microsoft, które zawierają aplikacje Excel, Word czy Power Point.

• Następnie część aplikacji ewoluuje w wielofunkcyjność. Przykładem może być azjatycki Grab, który umożliwia np. zamawianie jedzenia i przewozu. Często jest wspierany przez własny system płatności. Rozwiązania są tworzone przez jedną firmę.

• Istnieje także ekosystem, który tworzy jedną “Superaplikację”, która jest połączona z wieloma mini programami. Te mini programy dodają funkcjonalności, co powoduje że ekosystem staje się coraz bardziej “kompletny” dla użytkownika. Wspomniane mini programy są tworzone przez wewnętrznych i zewnętrznych deweloperów.

Podsumowanie różnych podejść do dystrybucji aplikacji jest widoczne “tradycyjne podejście” i “Superaplikacja”.

źródło: Fabernovel: Mini-Program Bible 06.2020

Superaplikacja umożliwia użytkownikom korzystać z aplikacji bez konieczności pobierania jej na telefon. Niejako Superaplikacja staje się “systemem operacyjnym” dla innych aplikacji. Aplikacja jest pobierana bezpośrednio z serwerów właściciela Super app. Jednocześnie jest aktualizowana na bieżąco, więc użytkownik nie musi wykonywać dodatkowych czynności. Jednak obecność wewnątrz tego ekosystemu wymaga znacznego odchudzenia aplikacji. Często wymagają od deweloperów ograniczenia ich wagi do maksymalnie 10 MB. Takie rozwiązanie powoduje, że użytkownik nie musi opuszczać środowiska Superaplikacji.

WeChat – pierwsza Superaplikacja

WeChat jest najbardziej znany jako największy komunikator na rynku chińskim. Powstał w 2011 roku i bardzo szybko stał się synonimem komunikacji za pośrednictwem smartfonu. W 2018 roku WeChat miał ponad 1 miliard aktywnych użytkowników. Do WeChata przypięto łatkę “aplikacji do wszystkiego”. Jak do tego doszło?

W odróżnieniu od zachodnich rozwiązań, które koncentrowały się na tworzeniu dopracowanych “punktowych” rozwiązań, Chińczycy woleli tworzyć cały ekosystem wokół głównego produktu. Pierwszym krokiem milowym w budowaniu Superaplikacji było dołączenie rozwiązań płatnościowych jakim jest WeChatPay. Został on włączony w 2013 roku i stał się konkurencją dla dominatora na rynku jakim jest Alipay (system płatnościowy stworzony przez Alibabę). Rozwiązanie pozwoliło na stworzenie cyfrowego portfela dzięki któremu użytkownicy mogli przelewać swoim kontaktom pieniądze. Rozwiązanie bardzo szybko przyjęło się na rynku. Już po trzech latach liczba użytkowników WeChatPay przekroczyła 300 milionów.

Prawdziwym krokiem przełomowym w rozwoju tej aplikacji było wprowadzenie funkcjonalności zwanej “Mini Programs” (小程序). Pojawiła się w 2017 roku i pozwoliła firmom na tworzenie mini aplikacji wewnątrz systemu WeChat. Mini program jest więc aplikacją wewnątrz aplikacji. Klienci instalują program nie na swoim telefonie, ale wewnątrz aplikacji WeChat. W styczniu 2018 roku w ekosystemie WeChat funkcjonowało ponad pół miliona mini programów. W połowie 2020 roku ich liczba przekroczyła ponad 4 miliony.

Dzięki ogromnej ich liczbie spełniane są oczekiwania nawet najbardziej wybrednej grupy użytkowników. Dzięki przyłączeniu się do ekosystemu WeChat użytkownik może skorzystać z komunikatora, gier mobilnych, zakupów online, zamawiania posiłków czy przewozów. Jak widać najbardziej popularne 50 aplikacji na platformie WeChat miało szerokie zastosowania.

Ogromnym plusem dołączenia do platformy WeChat jest stosunkowo niski koszt akwizycji klienta. Wejście do ekosystemu WeChat umożliwia twórcom aplikacji skontaktowanie się z ponad miliardem użytkowników. Widać to na wykresie poniżej. Prawie 40% ruchu w nowej mini aplikacji pochodziło z “sharingu”, czyli interakcji wewnątrz platformy. Reklamy przyniosły zaledwie 14% ruchu.

Z mini programów nie korzystają tylko mali gracze, ale również rozpoznawalne marki, które chcą być bliżej miliarda użytkowników platformy. W efekcie na WeChat swoje mini programy wprowadziły takie marki jak: Nike czy McDonald’s. Przykładowo McDonald musiał odchudzić swoją aplikację. W efekcie wewnątrz ekosystemu znajdowało się 5 mini aplikacji McDonald’s do których dostęp jest z panelu głównego “głównego mini programu”. Widać to na wykresie poniżej:

Nie jest to rekord. Przykładowo Ikea ma 8 działających miniaplikacji wewnątrz platformy.

Oczywiście ogromna konkurencja wśród aplikacji powoduje, że wielu właścicieli decyduje się na reklamowanie swojej oferty wewnątrz ekosystemu WeChat. Reklamy mogą pojawiać się w wielu miejscach m.in wewnątrz gier, w artykułach, “moments”, wewnątrz mini programów, czy reklamy podczas opłacania zamówienia.

Oczywiście nie można reklamować wszystkiego i w jakikolwiek sposób. WeChat ma pewną politykę reklamową w swoim ekosystemie. Reklamodawcy muszą m.in:

• Unikać określeń takich jak “najwyższa jakość”, “najlepszy w kraju” itp.;
• Używać rzeczywistych statystyk, danych itp.;
• Nie można stosować w nieautoryzowany sposób loga, obrazów, muzyki itp.;
• Pamiętać, aby wizerunek i bezpieczeństwo państwa, narodu i społeczeństwa nie powinny być naruszone.;
• Loterie z nagrodami muszą mieć nagrodę główną poniżej 5000 RMB.

Sukces platformy WeChat (właścicielem jest Tencent) spowodował, że coraz więcej chińskich właścicieli aplikacji chce zbudować swój własny ekosystem, który można nazwać Superaplikacją. 

Swoje rozwiązania mają m.in Alipay, Meituan, czy nawet Tik-Tok. Wszyscy ci gracze agresywnie rozwijają swoje rozwiązania, zawierając współpracę z deweloperami, aby ich własny ekosystem miał najwięcej mini programów. Alipay posiada ponad 120 000 mini programów. Jest to na razie znacznie mniej kompletna Superaplikacja niż WeChat. Jednak ogromnym plusem rozwiązania Alipay jest szeroka liczba użytkowników serwisu płatnościowego Alipay (lider w Chinach) oraz popularność serwisów zakupowych (Taobao i T-mall).

Wykres spółki Alibaba, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Superaplikacje poza Chinami

Superaplikacje narodziły się w Chinach, jednak ich sukces przyciągnął naśladowców. Głównie w regionie Azji i Pacyfiku oraz Rosji. Wśród rozwiązań, które dążą do uzyskania statusu Superaplikacji można wymienić:

• Grab;
• GoTo;
• Rosyjskie starcie: Yandex i Mail.ru;
• Indyjskie starcie: Paytm, Flipkart, Reliance Jio.

Grab

Jest spółką, która niedawno zadebiutowała na rynku amerykańskim. Spółka działa głównie w Azji Południowo-Wschodniej (m.in w Malezji, Filipinach, Singapurze, Tajlandii czy Kambodży). Naśladując chińskich konkurentów, Grab rozpoczął tworzenie własnego ekosystemu, który łączy ze sobą dostawy jedzenia, usługi przewozu osób, cyfrowy portfel czy ofertę ubezpieczeń. Jednocześnie z aplikacji można wynająć samochód albo rower. W 2020 roku GMV i TPV platformy przekroczyły 12,5 mld$ netto. Przychody netto spółki przekroczyły w ubiegłym roku 1,6 mld$. Grab nie jest jeszcze pełnoprawną Superaplikacją. Ma jednak szansę na przekształcenie swojej oferty w Superaplikację (podobną do Alipay). Jej wadą jest brak posiadania platformy społecznościowej typu WeChat.

Przeczytaj koniecznie: Spółki food delivery – czy warto w nie inwestować? [Poradnik]

GoTo

Powstał w wyniku połączenia rozwiązania Gojek z Tokopedią, tworząc największy w Indonezji ekosystem łączący w sobie funkcje płatnościowe, dostawy jedzenia, przewozu osób czy rynku e-commerce. Sam Gojek w 2016 roku został pierwszym jednorożcem z Indonezji (start up o wycenie powyżej 1 mld$). Z kolei Tokopedia to największa platforma e-commerce w Indonezji. Jest także obecna w kilku innych krajach regionu. W 2019 roku GMV platformy przekroczył 5 mld$. Koncepcja GoTo to podwaliny pod Superaplikację krajów Azji Południowo-Wschodniej. W wyniku fuzji spółka jest wyceniana na ponad 18 mld$ i planuje debiut w 2021 roku na giełdzie nowojorskiej.

W Rosji natomiast dwóch internetowych gigantów: Yandex oraz Mail.ru starają się stworzyć własne Superaplikacje. Oba rozwiązania mają swoje mocne i słabe strony. Mocną stroną Yandexu jest bardzo popularna wyszukiwarka internetowa oraz silna pozycja na rynku przewozów (Yandex.Taxi) oraz dostaw jedzenia (Yandex.Eats). Dodatkowo Yandex rozwija usługi dostaw produktów spożywczych (Yadex.Lavka), czy e-commerce (Bieru). Jednocześnie za pomocą aplikacji Yandex.Drive można wynająć samochód. Yandexowi brakuje na razie dwóch istotnych składników: platformy płatnościowej oraz platformy społecznościowej.

Wykres spółki Yandex, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Mail.ru

Jest wiodącą platformą społecznościową (Vkontakte) oraz współpracuje ze Sbierbankiem w segmencie płatnościowym oraz z Alibabą w segmencie e-commerce. W planach mail.ru ma stworzenie rosyjskiej Superaplikacji i stworzenie konkurencji Yandexowi na rynku przewozów osób, dostaw jedzenia i rynku e-commerce. Zaletą mail.ru jest posiadanie własnej platformy społecznościowej, która może być “kołem zamachowym” nowej Superaplikacji.

Wykres spółki Mail.ru, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

 Rynek indyjski jest jednym z najbardziej perspektywicznych rynków azjatyckich. Niektórzy komentatorzy uważają, że są to “nowe Chiny lat 90-tych”. Czyli ogromny obszar gospodarczy, który ma potencjał demograficzny i zaczyna dynamicznie się rozwijać. Nie może dziwić, że obecni na tym rynku gracze mają nadzieję stać się nowym “hinduskim Tecentem” i stworzyć własną Superaplikację o skali podobnej do WeChata. Jednym z graczy na tym rynku jest Paytm Mobile Solutions. Paytm zamierza wokół swojej platformy płatnościowej stworzyć wielofunkcyjną aplikację. Obecnie posiada platformę do procesowania płatności, sprzedaży ubezpieczeń, e-commerce oraz do gier mobilnych. Z usług spółki korzysta ponad 400 milionów użytkowników. Akcjonariuszami przedsiębiorstwa jest m.in Alibaba oraz Softbank. Wobec tego, spółka przynajmniej na razie nie musi się obawiać o pozyskanie dodatkowego finansowania. Konkurentami firmy na polu Superaplikacji jest m.in Flipkart (platforma e-commerce) oraz Reliance Jio (usługi telekomunikacyjne).

Gdzie inwestować w Superaplikacje

Poniżej przedstawiamy zestawienie ofert wybranych brokerów Forex oferujących obszerną ofertę akcyjną, w tym spółki tworzące Superaplikacje.

Broker
Kraj	Polska	Dania	Polska
Akcje w ofercie	ok. 3500 – akcje ok. 2000 – CFD na akcje 16 giełd	19 000 – akcje 8 800 – CFD na akcje 37 giełd	ok. 1 800 – akcje + CFD na akcje 5 giełd
Min. depozyt	0 zł (zalecane min. 2000 zł lub 500 USD, EUR)	0 zł / 0 EUR / 0 USD	0 zł
Platforma	xStation	SaxoTrader Pro Saxo Trader Go	MetaTrader 5
	RECENZJA	RECENZJA	RECENZJA
	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO	ZAŁÓŻ KONTO

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.

Podsumowanie

Środowisko idealne do rozwoju Superaplikacji pojawiło się w Azji. Paradoksalnie wynikało to po części z zapóźnienia technologicznego w pierwszym etapie powstawania internetu. W Stanach Zjednoczonych oraz Europie Zachodniej wejście w świat internetu odbywało się poprzez komputery i strony internetowe. Dostęp do internetu poprzedził “erę smartfonów”. W efekcie, zachowanie konsumentów w sieci było zupełnie inne niż miało to miejsce w krajach na niższym etapie rozwoju. W przypadku Azji pojawiły się trzy czynniki: wsparcie rządów, dynamiczny rozwój gospodarczy oraz szybka adopcja urządzeń mobilnych. Przykładowo, dla chińskiego społeczeństwa najczęściej pierwszy kontakt z internetem wiązał się z użyciem smartfonów. Zostały również one bardzo szybko użyte do procesowania płatności. W efekcie, gospodarka stawała się coraz bardziej “mobile first”. Wsparcie rządu chińskiego umożliwiło powstanie technologicznych behemotów, które wykorzystały ten efekt do stworzenia Superaplikacji przetwarzających różne dane użytkowników (zachowanie zakupowe, zainteresowania, znajomych, kondycję finansową). Ogromne korzyści dla właścicieli super app spowodowały, że koncepcja znalazła naśladowców w regionie Azji i Pacyfiku, czy Rosji. W Europie oraz Stanach Zjednoczonych z racji różnic kulturowych, ochrony danych osobowych takie rozwiązania jeszcze nie powstały. Kolejne lata pokażą czy “Zachód” stworzy swoje odpowiedniki super app, czy jednak podąży własną drogą.