Europejski Bank Centralny (EBC) – odpowiedzialny za stabilność euro

Europejski Bank Centralny (EBC) to bank centralny wspólnej waluty Unii Europejskiej. Oczywiście mowa o  euro (EUR). Instytucja ta odpowiedzialna jest między innymi za emisję wspólnej waluty. W jej kompetencjach leży także ochrona jej siły nabywczej, czyli za utrzymanie stabilnego poziomu cen. Warto przyjrzeć się jej bliżej ze względu na to, że jej decyzje mają istotny wpływ na nie tylko na kurs walut, ale również na ogólną politykę dotyczącą obrotu pieniądza.

Na wstępie warto jeszcze dodać, że EBC zrzesza i przejmuje część zadań banków centralnych krajów takich jak: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemiec, Portugalia, Włochy, Słowenia, Cypr, Malta, Słowacja, Estonia, Łotwa i Litwa.

Przeczytaj koniecznie: Bank Anglii- strażnik brytyjskiego funta

Krótka historia EBC

Powstał 1 czerwca 1998 roku, w momencie wejścia w życie nominacji na członków Zarządu EBC. Zaledwie kilka miesięcy później mianowicie 1 stycznia 1999 roku utworzono Unię Gospodarczą i Walutową, która zrzeszyła 11 krajów. Pierwszym prezesem Europejskiego Banku Centralnego był Holender Wim Duisenberg – były prezes Europejskiego Instytutu Walutowego i holenderskiego banku centralnego.

Podwalinami pod obecny EBC  był EMI (Europejski Instytut Walutowy). Instytucja ta rozpoczęła swoją działalność 1 stycznia 1994 roku. Banki centralne państw członkowskich były  także członkami Europejskiego Instytutu Walutowego. Rada EMI była niezależna, w związku z czym nie mogły na nią wpływać żadne organy składające się na Wspólnotę, ani co gorsza rządy i instytucje krajów państw członkowskich.

Prace przygotowawcze EIW pomogły w utworzeniu EBC oraz miały wpływ na późniejsze przełomowe wydarzenia, w tym wprowadzenie euro jako waluty rozliczeniowej 1 stycznia 1999 i w formie gotówkowej 1 stycznia 2002.Europejski Instytut Walutowy, zgodnie z artykułem 117 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej miał umacniać współpracę pomiędzy narodowymi bankami centralnymi Wszystkie te wydarzenia ukształtowały obecny wygląd i strukturę organizacyjną EBC, do której przejdziemy niebawem.

Funkcje i zadania EBC

Mario Draghi, obecny prezes EBC

Główne cele i zadania EBC definiowane są przez odpowiednie regulacje. Główny cel Europejskiego Banku Centralnego określa art. 127 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Są w nim określone główne cele, do których należy między innymi utrzymanie stabilności cen w strefie waluty euro. Poprzez stabilność cen rozumiemy sytuację, kiedy inflacja wynosi poniżej 2%. Do celów pobocznych EBC należy: utrzymywanie stabilnego systemu finansowego, wspieranie systemu bankowego państw członkowskich oraz szeroko pojęte wspieranie ogólnej polityki gospodarczej we Wspólnocie. Wymienione wyżej cele definiują konkretne zadania, które spoczywają na barkach EBC. Mowa tu o kilku kluczowych kwestiach, do których należą:

• popieranie poprawnego działania systemów płatniczych,
• definiowanie i realizacja polityki pieniężnej strefy euro,
• zarządzanie rezerwami walutowymi państw strefy euro,
• kierowanie operacjami walutowymi,
• prawo do autoryzacji i zatwierdzania emisji banknotów euro,
• zbieranie informacji statystycznych od banków centralnych,
• ustalanie stopy procentowej dla pożyczek udzielanych bankom komercyjnym,
• wpływ na podaż pieniądza.

Organizacja Europejskiego Banku Centralnego

• Rada Prezesów – główny organ decyzyjny Euro-systemu. Składa się z sześciu członków Zarządu i prezesów banków centralnych Euro-systemu. Dodatkowo uzupełniany jest 19 innymi członkami. Są to prezesi banków centralnych krajów należących do strefy euro. Spotkania organizowane są min. 10 razy w ciągu roku. Podejmowane są na nich decyzje polityki pieniężnej (w tym np. zarządzanie rezerwami)
• Rada Ogólna – spełnia głównie rolę doradczą. W jej kompetencjach leży także sporządzanie statystyk, sporządzanie raportów rocznych Europejskiego Banku Centralnego oraz zarządzanie warunkami zatrudnienia personelu EBC. Jest to organ, na którym leży odpowiedzialność za poprawne funkcjonowanie instytucji. Jest składową EBC, łączącą kraje wchodzące w skład Euro-systemu z państwami nienależącymi do strefy euro. Składa się z Prezesa EBC, Wiceprezesa EBC wraz ze wszystkimi prezesami krajowych banków centralnych państw należących do UE.
• Zarząd- składa się z 6 osób: Prezesa, Wiceprezesa oraz 4 innych członków. Głównym celem Zarządu jest realizacja i wprowadzanie w życie polityki pieniężnej ustalonej przez Radę Prezesów. Są wybierani na 8-letnią kadencję.