Joel Greenblatt – chcesz pokonać rynek? Myśl inaczej!

Joel Greenblatt jest jednym z najbardziej znanych inwestorów, którzy przez wiele lat potrafili pokonać rynek. Jako jeden z nielicznych odnoszących sukcesy inwestorów lubi się dzielić swoją wiedzą. Jest to też autor bardzo popularnych książek, które mają edukować inwestorów indywidualnych. Uważa, że inwestowanie na własny rachunek wymaga dyscypliny, cierpliwości oraz klarownej strategii inwestycyjnej. Tak jak Warren Buffett jest zwolennikiem inwestowania w wartość.

Joel Greenblatt urodził się 13 grudnia 1957 roku w Great Neck, w stanie Nowy Jork. Rodzice zapewnili mu dobrą edukację. W 1979 roku ukończył z wyróżnieniem (summa cun laude) the Wharton School na Univerity of Pennsylvania. W 1980 roku uzyskał M.B.A, Podczas nauki w Wharton napisał artykuł “Jak drobny inwestor może pokonać rynek”, który był opublikowany w The Journal of Portfolio Management. Po ukończeniu Wharton, Joel rozpoczął naukę prawa na Stanford, ale po roku zrezygnował z edukacji i skoncentrował się na rozwijaniu kariery w finansach.

Założenie Gotham

Joel Greenblatt

Rozwój kariery w finansach pozwolił zdobyć zaufanie, które pozwoliło Joelowi założyć swoją firmę inwestycyjną. Greenblatt założył hedge fund pod nazwą Gotham Capital. Kapitał zakładowy wynosił 7 mln$, z którego większość pochodziła od Michaela Milkena. Warto wspomnieć, że Milken w latach osiemdziesiątych został okrzyknięty “królem obligacji śmieciowych”. Sama etymologia nazwy funduszu jest bardzo ciekawa. Gotham jest nazwą najbardziej znaną z komiksów i filmów o Batmanie. Jednak mało kto wie, że w XIX wieku był to jedno z określeń Nowego Jorku.

Fundusz rozpoczął działalność w 1985 roku, a cztery lata później do zespołu dołączył Robert Goldstein, który do dzisiaj współpracuje z Greenblattem. Gotham skupiał swoją uwagę na “specjalnych sytuacjach rynkowych”, które mogły być niezbyt jasne dla inwestorów na pierwszy rzut oka. Dotyczyło to m.in wydzielenia spółek z organizacji (spinoff) czy restrukturyzacje firm. Fundusz starał się określić wewnętrzną wartość nabywanej firmy i kupić ją po niższej cenie. Wyniki były niesamowite. Między 1985 a 1994 rokiem fundusz zarobił średniorocznie 50% rocznie (brutto). Wraz z fantastycznymi wynikami, nastąpił napływ kapitału od inwestorów. Z racji tego, że większym kapitałem jest ciężko zarządzać, w latach 1995 – 2009 nie przyjmowano wpłat od zewnętrznych inwestorów.

W 2008 roku Gotham Capital zmieniło nazwę na Gotham Asset Management. Dwa lata później Gotham wprowadził do swojej oferty “zwykłe” fundusze inwestycyjne. Nowe fundusze stały się bardzo popularne. W 2014 roku nowe fundusze miały około 5 mld$ pod zarządzaniem.

Współpraca z Scion Capital

W 2000 roku Gotham Capital pomógł Michaelowi Burremu (jednemu z bohaterów Big Short) w stworzeniu funduszu typu hedge – Scion Capital. Gotham włożył w fundusz 1 mln dolarów. Wraz z dobrymi wynikami funduszu, Gotham zaczął wpłacać więcej kapitału. W październiku 2006 roku Gotham miał 100 mln$ w Scion Capital. Współpraca przebiegała wzorowo do momentu, kiedy Michael Burry postanowił zagrać przeciwko amerykańskiemu rynkowi mieszkaniowemu. Scion Capital wykorzystał do tego niepłynne instrumenty pochodne jakimi były CDS-y (Credit Default Swap). Początkowo inwestycja przynosiła straty, a część klientów nie zgadzając się z poglądami Burrego chciała wypłacić swoje pieniądze. Jednak spowodowałoby to, że Scion nie miałby wystarczającej gotówki do utrzymania swoich pozycji w CDS-ach. Michael Burry skorzystał z punktu w prospekcie, który dopuszczał wstrzymanie wypłat z funduszu (tzw. side pocket). Dopiero w sierpniu 2007 roku Burry zaczął realizować wypłaty z funduszu. Scion zarobił na transakcji ponad 100%, ale nie przekonało to Gotham do pozostania w Scion. Po zniesieniu “side pocket” Gotham wypłacił wszystkie środki zainwestowane w Scion Capital.

Filozofia inwestycyjna

Greenblatt w swoich funduszach Gotham wykorzystuje analizę fundamentalną. Joel jest inwestorem, który stosuje podejście long-short. Oznacza to, że kupuje niedowartościowane spółki oraz sprzedaje przewartościowane. Skupia się głównie na amerykańskich dużych i średnich spółkach. W zależności od funduszu “net long” waha się od 50% – 100%. Oznacza to, że zawsze fundusze Gotham są po długiej stronie rynku. Przykładowo w funduszu GARIX (Gotham Absolute Return Fund) na każde 100$ kapitału, Gotham kupuje za 120$ akcje oraz sprzedaje krótko akcje o wartości 60$.

Źródło: Gotham Funds

Joel Greenblatt jest zdania, że aby pokonać indeksy, należy myśleć inaczej niż rynek. Jest zdania, że wyceny rynkowe poruszają się wokoło fundamentalnej wartości indeksu, ale czasem przeszacowują wartość spółki, innym razem spółka jest niedoszacowana. Dlatego wciąż inwestujący w wartość mają szansę na nabycie spółek poniżej ich fundamentalnej wartości. Joel jest zdania, że jeśli spółka rzeczywiście jest niedowartościowana to „rynek” w końcu zaakceptuje ten fakt. Nie wiadomo tylko czy będzie to za tydzień czy 5 lat. Dla zainteresowanych link do materiału video z Greenblattem.

Value Investors Club

Jest to kolejna z inicjatyw Greenblatta. Klub nie jest otwartym stowarzyszeniem. Można do niego dołączyć tylko po przejściu procesu aplikacyjnego. Maksymalna liczba członków klubu wynosi 250. Zadaniem Value Investors Club jest dzielenie się rekomendacjami, które mają wygenerować ponadprzeciętne stopy zwrotu. Autorom najlepszych porad inwestycyjnych przyznawana jest nagroda w wysokości 5000$.

Filantropia

Tak jak wielu bogatych ludzi, Greenblatt część swojego majątku przeznacza na działalność charytatywną. W 2002 roku przeznaczył 2,5 mln$ dla szkoły podstawowej w Queens, gdzie uczniami były dzieci imigrantów z Ameryki Południowej oraz Azji Południowej. W 2008 roku przyznano Gotham Prize for Cancer Research o wartości 1 mln$. Zdobywcą nagrody był Aleksandr Warszawskij za próbę znalezienia wrażliwej cechy komórki rakowej, która nie zmieni się podczas rozwoju choroby.

Magiczna formuła

Joel Greenblatt jest także autorem “magicznej formuły”, którą przedstawił w swojej książce z 2005 roku: “Mała książeczka która podbija rynek”. Jest to zestaw formuł, które mają pomóc znaleźć firmy, które bardzo dobrze zarządzają kapitałem oraz są przystępne cenowo. Metoda inwestycyjna jest łatwa do zrozumienia oraz zastosowania. Wspomniana magiczna formuła uczy inwestorów podchodzić do inwestycji metodycznie oraz bez emocji. Formuła opiera się na inwestowaniu w wartość. Według danych przedstawionych w “Małej książeczce..” annualizowana stopa zwrotu ze strategii wynosiła 30%.

Jednym z kluczowych z elementów formuły jest rentowność kapitału, która powinna przekraczać jego koszt. Tylko pod takim warunkiem przedsiębiorstwo może generować wartość dla inwestora. Zamiast analizować dogłębnie każdą ze spółek, Greenblatt zaleca stosowanie skanera i wybrać 20-30 najlepszych spółek, które spełniają kryteria inwestycyjne.

Według “magicznej formuły” przed wyborem spółek należy dokonać selekcji:

• Wybrać spółki powyżej kapitalizacji 100 mln$,
• wyłączyć firmy z sektora finansowego oraz użyteczności publicznej,
• odrzucić spółki notowane za pośrednictwem ADR (American Depository Receipts),
• wyliczyć zyskowność firmy liczoną jako EBIT (Earnings Before Income and Taxes) podzielony przez EV (Enterprise Value),
• oszacować rentowność kapitału liczoną jako EBIT podzielony przez sumę aktywów trwałych netto i kapitału obrotowego,
• uszeregować spółki po najwyższej zyskowności oraz rentownosci kapitału,
• kupić po 2-3 spółki miesięcznie z 20 najwyższych spółek w rankingu,
• na koniec roku rebalansować portfel,
• powtarzać proces przez kolejne lata.