Czym jest atak wampirów w branży blockchain?

„Atak wampirów” to strategia nowego projektu blockchain, mająca na celu szybkie przyciągnięcie użytkowników i ich funduszy z bardziej popularnej aplikacji konkurencyjnej. Zazwyczaj twórcy nowej aplikacji prezentują produkt zbliżony funkcjami do „oryginału”, ale oferują jego użytkownikom bardziej lukratywne zachęty poprzez nagrody w postaci własnych tokenów.

Jesienią 2020 r. zdecentralizowana giełda Uniswap była celem ataku wampirów, w styczniu 2022 r. celem tym był rynek NFT OpenSea.

Co jest istotą ataku wampira?

Typowy atak wampira składa się z trzech elementów:

1. Znalezienie projektu głównego.
2. Utworzenie odpowiednika wykorzystującego model biznesowy, architekturę lub kod oryginału.
3. Promocja poprzez nadmierne zachęty ekonomiczne (główną różnicę w stosunku do popularnego konkurenta).

Taka strategia powinna spowodować, że nowy projekt „wyssie” użytkowników i ich kapitał z obiektu ataku — popularnego protokołu.

Strategia ataku wampirów wywodzi się ze zdecentralizowanych finansów (DeFi). Kod źródłowy aplikacji DeFi, lub jego większa część, jest zazwyczaj open source. Dzięki temu podobną aplikację można stosunkowo łatwo skopiować i uruchomić z niewielkimi tylko modyfikacjami. Ponadto twórcy „kopii” mogą łatwo wyprodukować własne tokeny kontrolne i wykorzystać je do zawyżania rentowności hodowli płynności, która jest standardowym sposobem zarabiania przez użytkowników.

Jak Uniswap padł ofiarą ataku wampirów?

W 2020 roku zdecentralizowana giełda Uniswap zaczęła szybko zdobywać popularność w przestrzeni DeFi. Do początku września 2020 r. dzienny wolumen obrotu w protokole osiągnął 1,8 mld USD. Było to porównywalne z wiodącymi scentralizowanymi miejscami obrotu kryptowalutami.

Na tym tle wyłonił się projekt o nazwie SushiSwap. Jego anonimowi twórcy nie ukrywali, że nowy protokół jest forkiem Uniswap. Jednak SushiSwap miał ważną różnicę — własny token SUSHI, który użytkownicy otrzymywali jako nagrodę za farming w pulach.

Podczas gdy prawie każda zdecentralizowana wymiana ma teraz token zarządzający, w tamtym czasie nie było to powszechną praktyką. DeFi miała już jednak przykłady ich skuteczności jako bodźca ekonomicznego.

Zespół SushiSwap oferował atrakcyjne warunki dostawcom płynności — dzięki nagrodom w SUSHI udział w exchange pools przynosił setki, a nawet tysiące procent rocznych zwrotów. W wyniku ataku wampirów użytkownicy Uniswap w ciągu zaledwie kilku tygodni przenieśli ponad 1 miliard dolarów środków do SushiSwap. Zmniejszyło to ilość zablokowanej płynności (TVL) w „oryginale” o 70%.

Sytuacja ta nie trwała jednak długo — duża szybkość farmingu SUSHI doprowadziła do gwałtownej inflacji jej ceny, co spowodowało równie szybki spadek rentowności w pulach SushiSwap. W połowie września Uniswap wrócił już do liderów DeFi pod względem TVL. Chwilę później pojawił się żeton zarządzania UNI, który ostatecznie zniweczył przewagę SushiSwap.

Jak doszło do ataku wampirów na OpenSea w 2022 roku?

Kolejną ofiarą „wampirów” padł NFT-marketplace OpenSea, gdzie odbywa się większość handlu niewymiennymi tokenami. Inna platforma handlowa NFT, LooksRare, rozpoczęła działalność na początku 2022 roku. Choć jego twórcy, w przeciwieństwie do SushiSwap, nie skopiowali inteligentnych kontraktów OpenSea, lecz napisali własne, jednak głównym elementem ich ataku był również token platformy o nazwie LOOKS.

Użytkownicy, którzy handlowali NFT na LooksRare otrzymywali nagrody LOOK za swoją aktywność. Jednak był jeden warunek — w giveawayu mogli wziąć udział tylko ci, którzy w okresie od czerwca do grudnia 2021 roku obracali na OpenSea 3 ETH lub więcej.

Oprócz tej „promocji”, użytkownicy nowej platformy mogli również otrzymać LOOKi poprzez stakowanie ze stopą zwrotu około 500% w skali roku. Dodatkowo opłaty transakcyjne na LooksRare były korzystniejsze. Konsekwencją ataku wampirów był gwałtowny wzrost obrotów na LooksRare i spadek na OpenSea.

Jednocześnie LooksRare mocno ustępował konkurentowi pod względem liczby aktywnych użytkowników. Biorąc pod uwagę porównywalne wolumeny obrotu, badacze zasugerowali, że nieliczni użytkownicy nowego rynku aktywnie uprawiali wash trading, tj. przeprowadzali ogromne ilości fałszywych transakcji w celu uzyskania nagród LOOKS. Według raportu CryptoSlam, do początku kwietnia, udział fałszywych transakcji w całkowitym wolumenie handlowym na LooksRare sięgnął 95%.

Następnie strona zmieniła zachęty i zaczęła rozprawiać się z praktykami bez skrupułów, co doprowadziło do spadku aktywności. Jak podaje The Block, kwota transakcji spadła z 69 milionów dolarów 1 maja 2022 roku do zaledwie 1 miliona dolarów 15 sierpnia, podczas gdy odsetek fałszywych transakcji spadł z 98% do 13% w tym samym okresie. Jednocześnie OpenSea odzyskała pozycję lidera na rynku NFT.