Rynek spożywczy, czyli jak inwestować w żywność – ETN, ETF, REIT [Poradnik]
Jak ubezpieczyć się przed ryzykiem utraty siły nabywczej pieniądza? Jednym z pomysłów jest zastąpienie tracącej na wartości gotówki inną klasą aktywów. Najlepiej, aby portfel inwestycyjny był zdywersyfikowany, aby zmniejszyć ryzyko. Jednym z pomysłów, w które warto zainwestować część wolnych środków, są aktywa wiązane z rynkiem żywności. Oczywiście jako element „mixu” w aktywach inwestora.
Rynek żywności jest ciekawym pomysłem do inwestowania. Część miliarderów dywersyfikuje swój majątek poprzez zakup ziemi uprawnej. Przykładem może być Bill Gates, który niedawno stał się największym właścicielem pól uprawnych w Stanach Zjednoczonych. Posiada ponad 242 tysiące akrów ziemi uprawnej rozmieszczonej w 18 stanach.
Inwestować na rynku żywności można na wiele sposobów. Zakup dobrej jakości ziemi rolnej (pod dzierżawę albo w celach spekulacyjnych) wymaga zainwestowania sporych pieniędzy. Jednocześnie taka inwestycja jest mocno skoncentrowana geograficznie (np. jedna gmina). Niekoniecznie trzeba kupować ziemię uprawną, aby mieć ekspozycję na rynek żywności. W aktywa związane z rynkiem żywności można zainwestować poprzez:
- kupowanie kontraktów terminowych, albo opcji na wybrane surowce spożywcze (kukurydza, pszenica, soja).
- Innym pomysłem jest nabycie firm zajmujących się produkcją żywności. Przykładem takiej spółki może być ukraiński Kernel, który zajmuje się produkcją oleju słonecznikowego oraz sprzedaje śrutę słonecznikową. Kolejną spółką notowaną na GPW, która jest związana z rynkiem surowców spożywczych jest ukraińska Astart, zajmująca się produkcją cukru. Należy pamiętać, że inwestowanie w poszczególne spółki surowcowe powinno być poprzedzone wcześniejszą analizą przedsiębiorstwa. Wynika to z tego, że nieudolny zarząd może nie wykorzystać dobrej koniunktury na danym rynku surowcowym.
- Innym pomysłem jest nabycie ETF-u, ETC-u, ETN-u albo REIT-u z ekspozycją na ten segment rynku.
Przeczytaj koniecznie: Jak inwestować w surowce, metale i towary rolne [Poradnik]
ETN
Dosyć często inwestować na rynku surowców spożywczych można za pomocą ETN-ów. ETN to notowany na giełdzie niezabezpieczony papier dłużny. Jak większość długów, posiada termin spłaty. Mechanizm działania jest prosty. Podczas emisji ETN-u jego wystawca zobowiązuje się do spłaty kapitału w dzień wykupu. ETN nie inwestuje „bezpośrednio” w daną klasę aktywów. Nabywca ETN-u dostaje „syntetyczną” ekspozycję na rynek poprzez benchmark, którym jest jakiś niezależny indeks. Zysk z indeksu znajduje odzwierciedlenie w kursie ETN-a (po pomniejszeniu o opłatę za zarządzanie). Inwestor nabywając ETN wystawia się na dwa ryzyka: kredytowe (bankructwo emitenta) oraz rynkowe (zmiana ceny rynkowej aktywów).
Jako przykład ETN-u można podać RICI-Agriculture ETN (RJA), który powstał w 2007 roku i wygasa w październiku 2022 roku. Emitentem ETN-u jest Swedish Export Credit Corporation, a benchamrkiem Rogers International Commodity Index – Agriculture Total Return. Roczna opłata za zarządzanie ETN-em wynosi 0,75%.
Twórcą indeksów z grupy Rogers International Commodity Index (RICI®) jest legendarny inwestor na rynku surowców James B. Roger. W Polsce znany głównie z książki „Czarodzieje Rynku” (Market Wizards: Interviews with Top Traders), której autorem jest Jack Schwager.
Indeks Rogers International Commodity Index – Agriculture Total Return reprezentuje koszyk “rolniczy”. Według danych przedstawionych na stronie RICI® wspomniany indeks składa się z 22 komponentów. Największy udział we wspomnianym indeksie mają:
- Kukurydza – 13,6%
- Bawełna – 12,0%
- Soja – 10%
- Pszenica klasy „Soft Red” – 7,9%
- Kawa – 5,7%
- Żywe bydło – 5,7%
Warto nadmienić, że w skład tego indeksu wchodzi także guma (2,9%), rzepak (2,9%) czy sok pomarańczowy (1,7%). Jest więc to bardzo zdywersyfikowany indeks. Mimo ogromnej dywersyfikacji, w długim terminie inwestycja w RICI-Agriculture ETN nie przyniosła profitów. Od debiutu wspomniany ETN stracił na wartości ponad 33%.
REIT
Według danych zebranych przez USDA (U.S. Department of Agriculture) w Stanach Zjednoczonych jest 897 milionów aktów pól uprawnych (dane za 2019 rok). Średnia wielkość farmy nie przekracza 444 akrów (ponad 176 hektarów). Farmerzy oraz ranczerzy są właścicielami około 61% gruntów. Resztę pozyskują z dzierżawy od zewnętrznych posiadaczy. Około 10% gruntów jest w posiadaniu korporacji, trustów albo funduszy.
Przeczytaj: Czym jest REIT i jak można w niego inwestować [Poradnik]
Giełda udostępnia również inwestowanie w spółki zajmujące się wydzierżawianiem swojej ziemi farmerom. Takie firmy korzystają na wzrostach cen surowców, ponieważ poprawia to sytuację finansową najemców (farmerów). Model biznesowy, polegający na dzierżawie swojej ziemi, farmerów jest interesującym rozwiązaniem dla REIT-ów. Inwestor. kupując akcje takich firm, ma ekspozycję na nieruchomości rolnicze w Stanach Zjednoczonych. Wadą takiego rozwiązania jest m.in wystawienie się na ryzyko kredytowe, jakość zarządu czy ryzyko walutowe.
Na amerykańskiej giełdzie dostępne są REIT-y prowadzące taki właśnie charakter działalności.
Farmland Partners Inc. (FPI)
REIT posiada około 156 500 akrów umiejscowionych w 340 farmach, które znajdują się w 16 stanach. Firma posiada ponad 100 najemców, którzy rocznie płacą z tytułu dzierżawy około 50 mln$. Farmland wycenia swoje aktywa na około 1,1 mld$
Gladstone Land Corporation (LAND)
REIT posiadający około 90 000 akrów umiejscowionych w 127 farmach, które znajdują się w 13 stanach. Firma skupia się na ziemi pod uprawy specjalistyczne (np. warzywa, owoce), w przeciwieństwie do Farmland, który się skupia w uprawach „tradycyjnych” (zboża, soja). Wartość ziemi jest wyceniana na około 1 mld$. Spółka podaje, że uzyskiwana przez nich rentowność najmu ziemi pod najem specjalistycznych upraw jest znacznie wyższa niż tych „tradycyjnych”.
ETF
Jeśli inwestor nie chce nabyć udziałów tylko na samym rynku surowców, może skorzystać z inwestowania w branże powiązane z przemysłem spożywczym. Wśród sektorów powiązanych z surowcami spożywczymi można wymienić producentów nawozów, sprzedawców leków dla zwierząt, czy producentów sprzętu rolniczego. Wszystkie te firmy korzystają na dobrej koniunkturze w agrobiznesie. Ciekawym przykładem jest VanEck Vectors Agribusiness ETF (MOO), który inwestuje w spółki takiego typu. MOO posiada około 950 mln$ aktywów pod zarządzaniem (AUM). Opłata za zarządzanie tym funduszem wynosi 0,56% rocznie. Benchmarkiem dla ETF-u jest MVIS Global Agribusiness Index.
Największymi pozycjami w tym ETF-ie są:
- Deere&Company – producent maszyn rolniczych,
- Zoetis – producent leków i szczepionek dla zwierząt,
- Bayer – firma chemiczna, też produkuje nawozy, jest właścicielem Monsanto (nasiona, środki ochrony roślin),
- Idexx Laboratories – laboratoria i analizery, mają segment (CAG) zajmującą się oferowaniem rozwiązań testujących i analizujących dla zwierząt (np. testy krwi),
- Nutrien – producent nawozów (fosforany, potas, nitrogen),
- Corteva – producent środków ochrony roślin,
- Archer-Daniels-Midland Company – zajmują się m.in. skupowaniem, magazynowaniem oraz transportowanie nasion. Produkuje m.in. syropy słodzące czy gluten paszowy.
Kolejnym przykładem ETF-u związanego z rynkiem surowców spożywczych jest iShares Agribusiness UCITS ETF (ISAG.UK). Aktywa pod zarządzaniem funduszu wynoszą 96 mln$. Opłata roczna (TER) wynosi 0,55%. ETF ma benchmark w postaci indeksu S&P Commodity Producers Agribusiness. ISAG inwestuje w spółki, które są powiązane z sektorem rolniczym. Są to m.in. producenci maszy rolniczych (Deere), nawozów (Nutrien) czy producenci żywności (Tyson Foods – branża mięsna).
ETC – Exchange Traded Commodity
ETC to skrót od Exchange Traded Commodity. Celem ETC jest jak najwierniejsze odwzorowanie danego benchmarku. ETC tak jak ETN jest to instrument dłużny. Dług może być zabezpieczony, jak i niezabezpieczony. W przypadku długu zabezpieczonego ETC lokuje kapitał w konkretne aktywo (np. miedź), które jest przechowywane przez depozytariusza. ETC często stosuje odwzorowanie za pomocą kontraktów swap (zabezpieczone lub niezabezpieczone). Ryzykiem inwestowania w taki ETC jest ryzyko kredytowe, ryzyko kontrahenta (niewykonanie swapa).
Jako przykład ETC na rynku spożywczym jest WisdomTree Agriculture, który jest notowany na giełdach: londyńskiej, frankfurckiej, mediolańskiej, tokijskiej oraz sojuszu giełd Euronext. Pod tym funduszem jest zgromadzonych ponad 143 mln GBP. Opłata za zarządzanie wynosi 0,49% rocznie oraz dodatkowa opłata roczna za obsługę swapa (0,45% tj. 0,001233% dziennie). Benchmarkiem dla ETC jest indeks Bloomberg Agriculture SubIndex. ETC stosuje naśladowanie za pośrednictwem kontraktu swap, który jest zabezpieczony.
Commodity Pool
Innym pomysłem na zainwestowanie na rynku surowców jest skorzystanie z oferty commodity pool. Są to struktury inwestycyjne, które umożliwiają inwestorom w uczestniczeiu w handlu kontraktami futures na rynku terminowym. Sformułowanie „commodity pool” jest terminem precyzyjnie określonym przez NFA (National Futures Association).
Jednym z przykładów, jest Tecrium Soybean (SOYB), który zgromadzone środki inwestuje tylko w kontrakty terminowe na soję. SOYB został założony w 2011 roku i ma zgromadzone ponad 90 mln$ aktywów pod zarządzaniem. Koszty uczestnictwa w „commodity pool” są znaczne. Sięgają aż 2,5% rocznie. Z tego względu ten instrument nadaje się raczej do krótkoterminowego handlu (substytut kontraktu) niż narzędzie dla inwestora długoterminowego. 5-letnia średnioroczna stopa zwrotu z funduszu wyniosła zaledwie 2,2%.
Inwestować w surowce czy spółki surowcowe?
Inwestowanie w surowce może być dobrą ochroną przed inflacją. Należy pamiętać, że rynek surowcowy jest mocno uzależniony od czynników pogodowych (klęska urodzaju, klęska nieurodzaju) oraz od siły dolara. Im słabszy dolar tym korzystniejsze otoczenie do wzrostu cen surowców. Inwestowanie w surowce może być preferowane przez inwestorów krótko i średnioterminowych. Z kolei inwestorzy długoterminowi, z reguły wolą inwestować w spółkę surowcową niż w sam surowiec.
Podstawowym problemem w inwestowaniu w aktywa nie generujące gotówki jest odpowiedź na pytanie jak prawidłowo je wyceniać. Z reguły długoterminową „podłogą” są koszty produkcji, ale na rynku surowców zdarzają się sytuacje nadpodaży, która potrafi zepchnąć cenę poniżej kosztów wytworzenia. Kolejnym problemem w inwestowaniu w surowce jest brak efektu procentu składanego. Przedsiębiorstwo, które potrafi skalować swój biznes jest w stanie generować coraz większą ilość wolnej gotówki (FCF), którą może wykorzystywać do dalszego rozwoju lub do skupu akcji, albo wypłaty dywidendy. Jako przykład takiej spółki związanej z branżą żywności można podać Tyson Foods. W ciągu ostatnich 10 lat stopa zwrotu z inwestycji w spółkę przekroczyła 300%.
Wybrane dane finansowe spółki Tyson Foods
Tyson Foods | 2011 | 2015 | 2020 |
Przychody | 32 032 mln $ | 41 373 mln $ | 43 185 mln $ |
Zysk operacyjny | 1 289 mln $ | 2 466 mln $ | 3 835 mln $ |
Marża operacyjna | 4,02% | 5,96% | 8,89% |
Zysk netto | 750 mln $ | 1 220 mln $ | 2 140 mln $ |
Zysk na akcję (EPS) | 1,80 $ | 3,32 $ | 5,77 $ |
Dywidenda na akcję | 0,16 $ | 0,40 $ | 1, 68 $ |
Gdzie inwestować w ETF i akcje
Coraz większa liczba brokerów forexowych posiada całkiem bogatą ofertę akcyjną, ETF oraz CFD na te instrumenty.
Dla przykładu na XTB znajdziemy na dzień dzisiejszy ponad 3500 instrumentów akcyjnych i 400 ETF-ów, a Saxo Bank ponad 19 000 spółek i 3000 funduszy ETF.
Broker | |||
Kraj | Polska | Dania | Cypr * |
Ilość giełd w ofercie | 16 giełd | 37 giełd | 24 giełdy |
Ilość akcji w ofercie | ok. 3500 - akcje ok. 2000 - CFD na akcje |
19 000 - akcje 8 800 - CFD na akcje |
ok. 3 000 - CFD na akcje |
Ilość ETF w ofercie | ok. 400 - ETF ok. 170 - CFD na ETF |
3000 - ETF 675 - CFD na ETF |
ok. 100 - CFD na ETF |
Prowizja | 0% prowizji do 100 000 EUR obrotu / miesiąc | wg cennika | Spread zależny od instrumentu |
Min. depozyt | 0 zł (zalecane min. 2000 zł lub 500 USD, EUR) |
0 zł / 0 EUR / 0 USD | 500 zł |
Platforma | xStation | SaxoTrader Pro Saxo Trader Go |
Platforma Plus500 |
* oferta PLUS500 CY
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.