Goldman Sachs – bank inwestycyjny czy Wampirzyca Piekielna Wall Street? Część I

Goldman Sachs jest jedną z najbardziej znanych instytucji finansowych na świecie. Częściowo ze względu na swoją skalę działania, a także często przypinanej łatki „manipulatora” rynku finansowego. W słynnym artykule Matta Taibiego, Goldman Sachs został porównany do Wampirzycy Piekielnej (Vampire Squid).

Goldman Sachs został założony w 1869 roku, w Nowym Jorku przez Marcusa Goldmana. W przeciągu ponad 150 lat historii firma z małego podmiotu przeistoczyła się w jeden z największych banków inwestycyjnych na świecie. W dzisiejszym artykule przybliżymy historię tej instytucji oraz osób, które odcisnęły piętno na historii tego banku. Zapraszamy do lektury!

Początki Goldman Sachs

Marcus Goldman. Źródło: wikipedia.com

Firma została założona pod koniec lat sześćdziesiątych XIX wieku i zaczęła działać w sektorze finansowym. Była to niewielkie przedsiębiorstwo, które musiało rywalizować na rozdrobnionym rynku usług finansowych. Wtedy najważniejsze były dwa aspekty – relacje z klientami albo reputacja. W relacjach pomagała sieć kontaktów, w tamtych czasach dzięki „znajomościom” biznes mógł o wiele szybciej się rozwijać. Z kolei zdobycie reputacji wymagało lat oferowania dobrych usług po przystępnej cenie. Bohater dzisiejszego artykułu początkowo wybrał drugą drogę.

Jednym z momentów przełomowych był 1882 rok. Wtedy to dołączył do firmy Samuel Sachs, który był zięciem założyciela firmy – Marcusa Goldmana. Zmieniono wtedy nazwę na Goldman Sachs & Co. Kolejnym momentem przełomowym był 1896 rok, kiedy to Goldman Sachs dołączył do członków New York Stock Exchange (NYSE). Pozwoliło to firmie rozwinąć skrzydła i ułatwiło zdobycie sieci biznesowych kontaktów.

Po 10 latach od stania się członkiem NYSE, Goldman Sachs przeprowadził pierwszą ofertę publiczną (IPO) Sears, Roebuck and Company. Transakcja była możliwa dzięki temu, że Henry Goldman był przyjacielem Juliusa Rosenwalda. W kolejnych latach Goldman Sachs stał się organizatorem kolejnych IPO. Na liście klientów znalazły się takie firmy jak Woolworth czy Continental Can. W 1912 roku Goldman Sachs zdecydował się na zatrudnienie partnera nie będącego członkiem rodziny Goldman ani Sachs. Tą osobą był Henry S. Bowers. Był więc to pierwszy krok do porzucenia przez Goldman Sachs statusu firmy rodzinnej.

I Wojna Światowa była momentem, kiedy nastąpił pierwszy, poważny rozłam w firmie. Napięcia narastały od drugiej połowy 1914 roku, a ich kulminacja nastąpiła w 1917 roku. Powodem była pro-niemiecka postawa Henry’ego Goldmana (pochodził z rodziny niemieckich imigrantów). Henry Goldman w 1915 roku publicznie wyraził swoje wsparcie dla polityki Niemiec. To m.in. za jego sprawą Goldman Sachs zrezygnował ze współorganizowania finansowania dla Francji i Wielkiej Brytanii w 1915 roku. Już wtedy część partnerów była z tego powodu niezadowolona. Wraz z przystąpieniem do wojny Stanów Zjednoczonych po stronie Ententy taka sytuacja szkodziła interesom. W 1917 roku, na skutek nacisków partnerów, Henry Goldman zrezygnował z bycia partnerem spółki. 

Lata 1918 – 1930: ze szczytu na dno

Szalone lata dwudzieste były okresem wysokich zysków w bankowości inwestycyjnej i tradingowej. Wielka hossa zachęciła wiele przedsiębiorstw do debiutów giełdowych. To powodowało, że Goldman Sachs nie miał problemów ze znalezieniem klientów potrzebujących doradztwa w zakresie finansów. Coraz bardziej kusząca była też działalność tradingowa. Hossa powodowała, że agresywne inwestowanie oraz lewarowanie pozycji było szansą na osiągniecie ponadprzeciętnych zysków. Jednak 1929 rok zweryfikował inwestujących z dużym lewarem. Wielu słynnych inwestorów tamtych czasów znalazło się n progu bankructwa.

Po pęknięciu bańki lat 20-tych i rozpoczęcia Wielkiego Kryzysu, Goldman Sachs znalazł się w poważnych tarapatach. Powodem były duże straty funduszu zamkniętego Goldman Sachs Trading Corp., który został założony w grudniu 1928 roku, a więc na kilka miesięcy przed krachem. W wyniku tego Goldman Sachs reorientował swoją działalność. Większy nacisk postawiono na działalność związaną z bankowością inwestycyjna, a zminimalizowano działalność tradingową. W odbudowie nadszarpniętej reputacji banku pomógł Sidney James Weinberg, który uzyskał przydomek Mr. Wall Street. 

Sidney Weinberg – złote dziecko Wall Street

Sidney Weinberg. Źródło: wikipedia.org

Historia Sidneya Weinberga jest bardzo ciekawa. Zaczynał od najniższego stanowiska w Goldman Sachs. Był asystentem woźnego ze stawką wynoszącą 3 dolary tygodniowo. Zajmował się m.in. czyszczeniem butów i kapeluszy pracowników Goldman Sachs. W rozwoju kariery pomógł mu Paul J. Sachs, który był wnukiem założyciela firmy. Paul Sachs polubił Sidneya i postanowił mu pomóc. Przeniósł go do kancelarii, która została przez Sidneya zreorganizowana. Firma, widząc ogromny potencjał jaki tkwił w Weinbergu, postanowiła zadbać o jego edukację. Sidney rozpoczął naukę w Browne’s Business College, która mieściła się na Brooklynie.

Po I Wojnie Światowej Weinberg rozpoczął karierę jako trader. W 1925 roku Goldman Sachs postanowił kupić mu miejsce na nowojorskiej giełdzie. To był duży kredyt zaufania. Dwa lata później na skutek sukcesów na polu zawodowym i inwestycyjnym Sidney został partnerem w firmie. Razem z Waddillem Catchingsem pracował w Goldman Sachs Trading Corp. Na skutek strat Goldman stał na krawędzi bankructwa. Jednak dzięki umiejętnościom zarządczym Weinberga, firma wyszła na prostą. W 1930 roku Sidney stał się szefem Goldman Sachs i pełnił tę funkcję do swojej śmierci w 1969 roku.

Dzięki ogromnemu wysiłkowi jaki włożył Weinberg oraz pracownicy Goldman Sachs, firma stanęła na nogi. Dowodem wzrostu reputacji było organizowanie pierwszej oferty publicznej (IPO) spółki Ford Motor Company w 1956 roku. Było to ogromne wyróżnienie dla firmy, ponieważ wygrała rywalizację ze znacznie większymi konkurentami. Goldman Sachs stale się rozwijał, również poprzez dywersyfikację swojej działalności. Przykładem może być stworzenie departamentu analiz rynkowych. Warto zaznaczyć, że bank był jednym z pionierów arbitrażu ryzyka.

PRZECZYTAJ: JP Morgan Chase – jeden z najsłynniejszych banków inwestycyjnych świata

Lata 70-te: czas po Weinbergu

Goldman Sachs miał w tym czasie ogromne szczęście do pracowników. Co więcej, kultura organizacyjna pozwoliła na szybki awans pracowników z dołu jeśli tylko wykazali się umiejętnościami przydatnymi firmie. Tak było z Gusem Levy, który dołączył do Goldmana w latach pięćdziesiątych. Gus jako pierwszy zastosował handel blokowy w Goldman Sachs. Jego sukcesy na polu tradingowym pozwoliły na wzrost jego pozycji w organizacji. Po 1969 toku Gus Levy stał się Starszym Partnerem, co pozwoliło na rozwinięcie segmentu tradingowego w firmie.

Levy zmienił także filozofię inwestycyjną banku. Można ja scharakteryzować jako bycie„chciwym w długim terminie”. Oznaczało to, że Goldman Sachs ma koncentrować się na maksymalizowaniu zysków w długim terminie. Zdaniem Gusa krótkoterminowe straty nie powinny być powodem zmiany strategii inwestycyjnej. Levy przekonał także partnerów do reinwestowaniu znacznej części swoich zarobków w działalność banku. Miało to zachęcić partnerów do spoglądania na działalność Goldman Sachs w długoterminowej perspektywie.

W 1970 roku otworzono pierwszy oddział zagraniczny – wybór padł na Londyn. Kiedy wydawało się, że przyszłość firmy jest świetlana, nastąpiło największe bankructwo w historii amerykańskiej gospodarki. W tym samym roku kiedy Goldman Sachs otworzył oddział zagraniczny upadł Penn Central Transportation Company. Przedsiębiorstwo upadło zaledwie dwa lato po uformowaniu. Goldman Sachs był zaangażowany w emisję papierów dłużnych firmy na kwotę 80 mln$. To nadszarpnęło reputację banku. Co gorsze, Goldman został uwikłany w liczne sprawy sądowe co mogło postawić pod znakiem zapytania dalsze funkcjonowanie banku.

Jednak ponownie bank wyszedł z opresji obronną ręką. Już w 1972 roku Goldman na skutek zainteresowania klientów otworzył departament odpowiedzialny za Wealth Management. Na początku działalność skupiła się na rynku dłużnych papierów wartościowych. Z czasem oferta została znacznie rozbudowana. Błogosławieństwem był upadek Systemu z Bretton Woods, który spowodował, że pojawiły się płynne kursy walutowe. Z jednej strony pozwalało to znaleźć klientów, którzy potrzebowali usług doradczych z zakresu zarządzania ryzykiem walutowym, z drugiej stwarzało pole do rozwinięcia działalności tradingowej.

John C. Whitehead. Źródło: Wikipedia.org

W 1974 roku Goldman Sachs znowu był pionierem na rynku. Jako pierwszy bank inwestycyjny opracował, wdrożył i rozpowszechnił strategię zwaną „biały rycerz”. Jest to strategia, która polega na „przyjaznym przejęciu” po uczciwej cenie. Celem była ochrona przedsiębiorstwa przed potencjalnym wrogim przejęciem. Biały rycerz współpracuje z managementem zagrożonej spółki i opracowuje strategię, która jest najbardziej korzystna dla akcjonariuszy firmy. Goldman Sachs w 1974 roku ochronił Electric Storage Battery przed wrogim przejęciem ze strony International Nickel oraz Morgan Stanley.

W 1976 roku jednym z dwóch Starszych Partnerów w firmie został John L. Weinberg, który był synem Sidneya Weinberga. Jednym z owoców współpracy Johna L. Weinberga z Johnem C. Whitehead było opracowanie 14 reguł biznesowych do których Goldman Sachs odwołuje się do dnia dzisiejszego. Wśród zasad można wymienić m.in.:

• stawianie dobra klienta na pierwszym miejscu,
• dbanie o swoją reputację, pracowników i posiadany kapitał,
• troska o dobro akcjonariuszy.

Lata 1980 – 2000: kolejny okres dynamicznego rozwoju

W 1981 roku Goldman Sachs przejął J. Aron & Company, która specjalizowała się w handlu na surowcach i produktach rolnych (głównie trading na kontraktach terminowych na złoto i kawę). Wraz z przejęciem J. Aron do Goldman Sachs dołączył Lloyd Blankfein, który w kolejnych latach odegrał bardzo ważną rolę w dziejach banku. To właśnie Blankfein pełnił rolę CEO tego banku w latach 2006 – 2018. Był więc jednym z nielicznych Dyrektorów Zarządzających, którzy „przetrwali” kryzys subrpime w Stanach Zjednoczonych.

W 1985 roku Goldman Sachs brał udział w pierwszej ofercie publicznej REIT-u. Wartość nieruchomości należących wtedy do Rockefeller Center Properties Inc była wtedy szacowana na około 1,6 mld$. Był to wtedy największy debiut REIT-a w ówczesnej historii Stanów Zjednoczonych. Wspomniane przedsiębiorstwo posiadało Rockefeller Center.

Rok później powstał segment Goldman Sachs Asset Management (GSAM), który zajmował się zarządzaniem własnymi funduszami inwestycyjnymi i hedge. 1986 rok to także czas debiutu Microsoft. Doradzał w IPO oczywiście Goldman Sachs. Pod koniec lat osiemdziesiątych nastąpił także rozwój działalności zagranicznej. Bank był obecny na najważniejszych poza Stanami Zjednoczonymi rozwiniętymi rynkami akcji: London Stock Exchange oraz Tokyo Stock Exchange. W Zjednoczonym Królestwie bank szybko dołączył do grona liderów na rynku fuzji i przejęć.

Upadek Związku Radzieckiego i transformacja ustrojowa Bloku Wschodniego stworzyła przed bankiem ogromne możliwości rozwoju. Szczególnie dochodowy był okres prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, jaki miał miejsce od początku lat 90-tych XX wieku. W 1994 roku bank otworzył swój pierwszy oddział w Chińskiej Republice Ludowej. Powodem była chęć uczestnictwa w gwałtownie rozwijającym się rynku chińskim.

Na początku lat 90-tych bank zaprojektował GSCI (Goldman Sachs Commodity Index), który śledzi zachowanie najważniejszych surowców. Indeks jest benchmarkiem wielu funduszy inwestujących na rynku surowcowym po dziś dzień.

Źródło: wikipedia.org

Okres lat 90-tych to czas dużej hossy na amerykańskiej giełdzie. Nie przeszkodziły w tym ani kryzys meksykański, ani azjatycki i rosyjski. W dynamicznym wzrośnie pomogło większe otwarcie gospodarek Bloku Wschodniego i Chin co z jednej strony zwiększało popyt na zachodnie produkty, z drugiej oferowało potencjał do obniżenia kosztów produkcji. Dynamicznie rozwijał się także sektor spółek technologicznych. Nie mogło w nim zabraknąć również Goldmana. W 1996 roku bank brał udział w IPO jednej z gwiazd tamtych lat – Yahoo!. Dwa lata później byli jednymi z głównych organizatorów OPO spółki NTT DoCoMo. Japońska firma telekomunikacyjna pozyskała z IPO ponad 18 mld$.

1999 – Goldman Sachs staje się spółką publiczną

Przez wiele lat trwały dyskusje wewnątrz banku dotyczące stania się spółką publiczną. Wielu liderów banku starało się przekonać partnerów do podjęcia takiego kroku. Jednak nie było to takie proste. Partnerzy obawiali się, że Goldman zatraci swoją kulturę organizacyjną. Próby perswazji ze strony starszych partnerów spełzły na niczym. Partnerów nie potrafili przekonać do podjęcia takiego kroku ani Sidney Weinberg ani duet Robert Rubin & Steve Friedman. Pod koniec lat 90-tych Goldman Sachs był ostatnim dużym bankiem inwestycyjnym, który nie był spółką publiczną.

Wysokie wyceny rynkowe w końcu przekonały partnerów Goldman Sachs do przekształcenia banku w spółkę akcyjną. IPO banku inwestycyjnego miała miejsce w maju 1999 roku. Zgodnie z ofertą 12,6% akcji banku trafiło do inwestorów w ramach oferty publicznej. Z kolei 221 partnerów otrzymało łącznie 48,3% udziałów w spółce. Kolejne 21,2% udziałów zostało przekazane pracownikom banku, którzy nie mieli stanowiska partnera. Pozostałe 17,9% trafiło do byłych partnerów, długoterminowych inwestorów oraz Sumitomo Bank oraz Kamehameha Schools. CEO oraz przewodniczącym Rady Dyrektorów został Henry Paulson. Spółka pozyskała ponad 3,5 mld$ na dalszy rozwój organizacji.

Środki z IPO pomogły w przeprowadzeniu akwizycji Spear, Leeds & Kellogg za 6,3 mld$. Firma została zakupiona za pomocą emisji akcji i gotówki. Wartość 4,4 mld$ stanowiły akcje Goldman Sachs natomiast 1,9 mld$ było zapłacone w gotówce. Spear, Leeds & Kellogg zajmowała się m.in. oferowaniem usług clearingowych oraz działalności market makera na New York Stock Exchange.

2001 – 2008: hossa surowcowa i hossa na nieruchomości

Początek XXI wieku to pęknięcie bańki na rynku dotcom. Oznaczało to, że okres wielkich fuzji oraz spektakularnych debiutów spółek technologicznych i telekomunikacyjnych odszedł do przeszłości. Nie oznaczało to, że Goldman Sachs przestał się rozwijać. Pomogła obecność na rynkach rozwijających się, które przeżyły boom związany ze wzrastającymi cenami węglowodorów.

W 2001 roku Goldman Sachs (konkretniej Jim O’Neil) jako pierwszy sformułował określenie BRIC dotyczące dynamicznie rozwijających się gospodarek Brazylii, Rosji, Indii oraz Chin. Z czasem do tego akronimu dodano końcówkę S (Republika Południowej Afryki). Na fali sukcesu BRIC, który bardzo szybko przebił się do mediów, Goldman sformułował określenie „The Next Eleven”. Wśród krajów, które zostały zaliczone do 11-nastki znalazły się m.in. Bangladesz, Egipt, Indonezja, Turcja, Wietnam czy Korea Południowa.

Lloyd Blankfein. Źródło: wikipedia.org

W 2004 roku na stanowisko COO został powołany Lloyd Craig Blankfein, który w banku pracował od 1981 roku. Dwa lata później stał się CEO po tym jak Henry Paulson został 74-tym Sekretarzem Skarbu Stanów Zjednoczonych. To właśnie Blankfein był gorącym zwolennikiem zaangażowania banku na rynku surowców. Hossa surowcowa pozwoliła znacznie zwiększyć przychody i zyski banku. Między 2003 a 2007 rokiem przychody wzrosły z poziomu 16 mld$ do 43 mld$. Natomiast zysk netto poprawił się z 3 mld$ do 11,6 mld$. W lepszych wynikach pomógł także amerykański rynek nieruchomości. Goldman uczestniczył wtedy m.in. w sprzedaży instrumentów finansowych opartych o nieruchomości. Była to żyła złota. Produkty wydawały się bezpieczne, ponieważ rynek nieruchomości był traktowany jako bezpieczne aktywa. Zaawansowane modele zarządzania ryzykiem stwarzały iluzję, że ryzyko jest pod kontrolą. Jednak zbyt duża dźwignia stosowana przez niektóre instytucje finansowe stworzyły ryzyko sieci i zagroziły stabilności światowego systemu finansowego.

2008 – 2009: Kryzys na rynku nieruchomości

Sekurytyzacja pożyczek oraz kredytów hipotecznych stworzyła cały nowy sektor na rynku finansowym. Jak grzyby po deszczu zaczęły powstawać produkty oparte o sekurytyzowany dług hipoteczny. Co więcej, zaczęły powstawać coraz bardziej skomplikowane instrumenty opierające swoją wartość pośrednio na kredytach hipotecznych (m.in. syntetyczne CDO, CDS-y na CDO itp.).

Hossa na rynku nieruchomości nie mogła trwać wiecznie. Część pracowników Goldman Sachs zaczęło zdawać sobie z tego sprawę jeszcze latem 2007 roku. Najbardziej przekonani o nieuchronnych spadkach na rynku nieruchomości byli Michael Swenson oraz Josh Birnbaum. Zaczęli oni zakładać krótkie pozycje na wielu MBS-ach (Mortgage-Backed Secuities) o niskim ratingu (oparte o kredyty subprime, czyli mniej rokujących klientów). Dzięki temu Goldman Sachs zarobił na transakcjach 4 mld$ i wypłacił 10-cyfrowe bonusy dla swoich tradeów.

Warren Buffett. Źródło: wikipedia.org

Jednak skala problemów z jakimi musiał się zmierzyć bank, były znacznie większe. Powodem było bankructwo Lehman Brothers, które spowodowało, że amerykański rynek finansowy znalazł się o krok przed zawałem. Goldman Sachs bardzo potrzebował zastrzyku kapitału. W efekcie zgodził się na umowę z Berkshire Hathaway, które skorzystało z okazji na zakup po preferencyjnych warunkach, akcji banku. Warren Buffett zapłacił 5 mld$ za uprzywilejowane co do dywidendy akcje banku oraz zobowiązał się na zakup dodatkowych 5 mld$ zwykłych akcji jeśli zajdzie taka potrzeba. Jednak bank potrzebował więcej kapitału, aby zapewnić sobie wystarczającą płynność finansową. Goldman Sachs otrzymał 10 mld$ środków w ramach programu TARP (Toubled Asset Relief Program), który był finansowany ze środków Departamentu Skarbu Stanów Zjednoczonych. Środki trafiły do Goldman Sachs w listopadzie 2008 roku i zostały spłacone wraz z odsetkami w czerwcu 2009 roku. Co więcej, bank szybko zorganizował publiczną emisję akcji zbierając z rynku kolejne 5 mld$ kapitału.

Bank znalazł się w chwilowych problemach płynnościowych. Jednak posiadał wystarczająco dobrze funkcjonujący biznes, aby szybko wyjść na prostą. Już w czerwcu 2009 roku Goldman spłacił pożyczkę w ramach TARP (wraz z odsetkami sięgającymi 23%). Dwa lata później Goldman Sachs wykupił akcje uprzywilejowane od Berkshire Hathaway. Tym samym już po dwóch latach bank był na tyle pewny swoich fundamentów, że nie chciał dalej płacić “specjalnej dywidendy” firmie Warrena Buffetta.

Dzięki spłaceniu pożyczek od rządu wyżsi managerowie mogli z powrotem otrzymywać wysokie premie. W 2008 roku Lloyd Blankfein wraz z 6 innymi wyższymi managerami postanowili, że nie będą otrzymywać premii za wyniki finansowe “z powodów moralnych”. Faktem jest, że na przełomie 2008 i 2009 roku amerykańskie banki były non stop atakowane przez media oraz polityków jako głównych winowajców kryzysu 2007-2009. Bezpieczniej było nie narażać się bez potrzeby rządowi, mediom oraz opinii publicznej.

2010 – 2019: czas po kryzysie

Kryzys na rynku subprime spowodował, że banki centralne w wielu krajach rozpoczęły niespotykaną w historii politykę ultra niskich stóp procentowych oraz luzowania ilościowego (tak zwane QE). Beneficjentem takiej polityki był rynek finansowy. Na wielu rynkach akcji zapanowała wieloletnia hossa. Mimo tego, Goldman Sachs miał problem ze zwiększaniem skali działania. Przychody firmy na przestrzeni lat 2010 – 2019 pozostały na zbliżonym poziomie. W tym okresie aż 3 razy przychody banku spadły poniżej 30 mld$, co było znacznie poniżej “złotych lat” 2006-2007. Konieczne były zmiany modelu biznesowego.

Do 2019 roku bank miał problem ze wzrostem. W rozwoju nie pomogły także problemy na polu inwestycyjnym. Świetnym przykładem była historia Global Alpha Fund LP, który był największym funduszem hedge zarządzanym przez Goldman Sachs. Global Alpha był częścią segmentu GSAM (Goldman Sachs Asset Management). Przez wiele lat był to symbol sukcesu. Z małego funduszu z aktywami rzędu 10 mln$ (połowa lat 90-tych), Global Alpha rozrósł się do rekordowych 12 mld$ aktywów pod zarządzaniem w 2007 roku. Sukces funduszu wynikał z wdrożenia nowoczesnych technologii na polu inwestycyjnym.

Fundusz podejmował decyzje inwestycyjne w oparciu o komputerowe modele oraz zastosowanie handlu wysokimi częstotliwościami (HFT – high-frequency trading). Modele były tworzone przez wysoko opłacanych specjalistów takich jak Cliff Asness i Mark Carhart, których nazywano “quants” (skrót od quantitative analysts). Jednak nowa rzeczywistość jaka spotkała rynki po 2007 roku spowodowała, że stare modele nie potrafiły już osiągać satysfakcjonujących stóp zwrotu. W 2008 roku aktywa pod zarządzaniem tego funduszu spadły do zaledwie 2,5 mld$. W chwili zamykania funduszu w 2011 roku, AUM (Assets Under Management) spadły poniżej 1 mld$.

Oczywiście, brak wzrostu nie oznaczał, że działalność banku była niedochodowa. Nadal Goldman Sachs dzięki swojej reputacji potrafił utrzymać się na rynku i zdobywał lukratywne kontrakty. Jednym z przykładów był kontrakt z Apple na przewodzenie ofercie publicznej obligacji o wartości 17 mld$. Był to bardzo prestiżowy kontrakt o którego walczyły największe banki inwestycyjne na świecie. Ostatecznie zwyciężyła wspólna oferta Goldman Sachs i Deutsche Bank.

Marcus by Goldman Sachs – nowa odnoga banku

W latach przed COVID-19 powoli następowała reorientacja działalności banku. Z banku skupionego wyłącznie na działalności inwestycyjnej oraz zarządzania aktywami, Goldman zaczął zwracać się w stronę klientów detalicznych. Już w sierpniu 2015 roku Goldman Sachs nabył platformę depozytową GE Capital Bank. Dzięki temu bank inwestycyjny zdobył pierwszy przyczółek w segmencie produktów dla klienta detalicznego.

Źródło: marcus.com

W kwietniu 2016 roku powstał GS Bank. Pół roku później Goldman otworzył działalność związaną z oferowaniem niezabezpieczonych pożyczek pod marką Marcus by Goldman Sachs. Sama nazwa Marcus pochodzi od imienia założyciela banku inwestycyjnego – Marcusa Goldmana. Nastąpiło wtedy połączenie platformy depozytowej GS Bank z platformą Marcus.

Do końca 2017 roku bank udzielił 2 mld$ pożyczek konsumenckich. W kolejnych latach nastąpił debiut platformy w Zjednoczonym Królestwie. Oprócz tego Marcus stale rozwijał swoją ofertę. W sierpniu 2019 roku Apple rozpoczęło współpracę z Goldman Sachs dotyczącą wydania Apple Card. Jest to karta kredytowa z której mogą korzystać obywatele Stanów Zjednoczonych.

Na razie działalność związana z rozwijaniem cyfrowego banku generuje straty dla Goldman Sachs. W 2020 roku strata wyniosła około 800 mln$, rok później już 1 050 mln$. Warto jednak nadmienić, że przychody tego segmentu dynamicznie rosną. W 2022 roku wyniosły 1,5 mld$, co oznaczało wzrost r/r o 135%. Tak dynamiczny wzrost powstał wyłącznie w kanale cyfrowym.

Goldman Stale zwiększa zaangażowanie w rozwój kanału cyfrowego. W kwietniu 2018 roku bank nabył Clarity Money za 100 mln$. Clarity był start-upem działającym na rynku produktów finansowych dla klienta detalicznego. Powodem zakupu była chęć rozszerzenia funkcjonalności aplikacji Marcus.

W 2022 roku Goldman Sachs nabył za 2,24 mld$ fintecha o nazwie GreenSky. Transakcja również miała doprowadzić do rozszerzenie pożyczkowej oferty Marcus. Wielu klientów GreenSky używało fintecha do taniego pozyskiwania pożyczek w celu sfinansowania zakupów do domu (np. małego remontu).

2020 – obecnie: okres zawirowań

Dopiero okres Covid-19 pozwolił bankowi na zwiększenie przychodów. Powodem była kolejna fala hossy jaka zapoczątkowana została w marcu 2020 roku i trwała do końca 2021 roku. Era taniego pieniądza i niskiej inflacji w połączeniu ze stymulusami fiskalnymi spowodowała kolejny wybuch gorączki spekulacyjnej. Jednym z beneficjentów była branża finansowa. Wynikało to z tego, że następowała ucieczka od pieniądza. Wiele firm wykorzystywało ultra niskie stopy procentowe do pozyskania bardzo taniego finansowania. Hossa na rynku akcji zwiększała poziom aktywów pod zarządzaniem co przekładało się na większe prowizje. Bank wykorzystał także ten okres na przejęcia.

W sierpniu 2021 roku Goldman Sachs przejął za 1,7 mld€ aktywa pod zarządzaniem NN Investment Partners. W chwili przejęcia aktywa pod zarządzaniem (AUM) wynosiły 335 mld$. Transakcja miała na celu zwiększenie udziałów rynkowych w branży zarządzania aktywami. Sprzedającym udziały był ubezpieczyciel NN Group.

Goldman Sachs w 2022 roku nabył NextCapital Group, który jest amerykańskim startupem, który działa na rynku robodoradztwa dla rozwiązań emerytalnych. Jest to zatem chęć uczestniczenia w coraz silniejszym trendzie automatyzowania i upraszczania zarządzania aktywami. Transakcja była szacowana na 110 mln$. W momencie przeprowadzania transakcji NextCapital miał 7,5 mld$ aktywów pod zarządzaniem.

Wojna na Ukrainie spowodowała, że okres niskich stóp procentowych odszedł do historii. Z powodu wojny bank zamknął także swoją działalność w Rosji. Bessa na amerykańskim rynku akcji spowodowała, że spadły aktywa pod zarządzaniem oraz zmniejszyły się przychody z bankowości inwestycyjnej. Jednocześnie gorsze wyniki finansowe zmusiły Goldman Sachs do przeprowadzenia zwolnień. W styczniu 2023 roku wyniosły ponad 3000 osób.

Podsumowanie części I

Goldman Sachs to historia małej firmy z branży finansowej, która w ciągu kilkunastu dekad stała się jednym z największych banków inwestycyjnych na świecie. W rozwoju pomógł wysiłek partnerów, pracowników oraz zarządzających Goldmanem. Do wielkich osobistości związanych z tym bankiem można wymienić: Sidneya Weinberga, Lloyda Craiga Blanfeina czy Henrego Poulsona. W tej części historii pominięte zostały duże skandale i relacje banku z rządem. Więcej o tych aspektach znajdzie się w drugiej części artykułu, który ukaże się niebawem na łamach Forex Club. W drugiej części postaramy się odpowiedzieć na pytanie czy Goldman Sachs naprawdę zasługuje na negatywne opinie, jakie część dziennikarzy i zwykłych inwestorów ma o spółce.