Platyna – jak inwestować w platynę? [Poradnik]
W odróżnieniu od srebra i złota, platyna nie ma za sobą historycznych zastosowań sięgających odległej starożytności. Została odkryta dopiero w XVII wieku i początkowo nie cieszyła się dobrą sławą. Jej nazwa pochodzi ze zdrobnienia hiszpańskiego słowa “plata” (srebro), czyli “platina” (sreberko). Pogardliwa, zdrobniała nazwa dla tego metalu szlachetnego wiązała się z początkowym brakiem wartości użytkowej.
Wykres – Platyna
Zastosowanie platyny
Z czasem zaczęto wyrabiać z platyny tygle i miski dla laboratoriów chemicznych oraz aparaturę dla przemysłu chemicznego, ze względu na jej wysoką temperaturę topnienia i wyjątkową odporność na działanie czynników chemicznych. Obecnie znajduje zastosowanie w wielu branżach przemysłowych.
Przemysł samochodowy
Blisko połowa wydobywanej co roku platyny jest wykorzystywana przez przemysł motoryzacyjny (w 2014 roku 45%). W związku z tym ceny platyny są ściśle związane z koniunkturą w branży motoryzacyjną.
Biżuteria
Ponad ⅓ produkowanej platyny znajduje zastosowanie w przemyśle jubilerskim przy produkcji biżuterii. W 2014 roku było to 74.7 tony platyny czyli 34% rocznego wydobycia tego kruszcu.
Przemysł chemiczny
Związki platyny wykorzystuje się jako katalizatory do wielu przemysłowo stosowanych reakcji chemicznych oraz do produkcji sprzętu do laboratoriów.
Poza wymienionymi branżami mniejsze ilości platyny wykorzystuje się również w produkcji elektroniki oraz w medycynie.
Wydobycie i złoża platyny na świecie
Platyna jest wyjątkowo rzadkim metalem. Występuje dużo rzadziej niż złoto i srebro. Rocznie na świecie wydobywa się około 1700 ton złota i tylko 200 ton platyny. Główne formy występowania to postać czysta, w postaci bryłek o masie do 10 kg oraz w rudach niklu i miedzi.
Pierwsze złoża platyny odkryto w Kolumbii w XVII wieku. Drugim odkrytym źródłem platyny były rosyjskie góry Uralu, dzięki czemu Rosja pozostawała największym producentem platyny przez cały XIX wiek.
Obecnie największe złoża platyny znajdują się w Republice Południowej Afryki, Rosji, Zimbabwe, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. 80% światowej produkcji platyny ma miejsce w RPA. Poniższa tabela przedstawia ilość wydobytej platyny w 2019 roku przez 5 krajów notujących największe wydobycie tego kruszcu.
Kraj | Produkcja w kilogramach |
Republika Południowej Afryki | 130,000 |
Rosja | 22,000 |
Zimbabwe | 15,000 |
Kanada | 7,400 |
Stany Zjednoczone | 3,600 |
Niemal połowa wydobywanej na świecie platyny jest kupowana przez kraje Europy. Japonia i Stany Zjednoczone to kolejni najwięksi importerzy platyny. Co roku skupują ok. 10-15% tego metalu szlachetnego. Chiny odpowiadają za 5% światowego importu.
Co wpływa na cenę platyny?
W związku z tym, że Republika Południowej Afryki odpowiada za blisko 80% globalnego wydobycia platyny, sytuacja ekonomiczna i polityczna w tym kraju ma duży wpływ na wahania ceny tego surowca. Duże znaczenie ma również koniunktura w branży motoryzacyjnej oraz popyt na ten metal jako metal inwestycyjny.
Sytuacja w RPA
Jak we wszystkich rynkach rozwijających się, sytuacja ekonomiczna i polityczna w RPA jest nieprzewidywalna i zmienna. Strajki pracowników czy tarcia polityczne mogą powodować zaburzenia w ciągłości pracy kopalni wydobywających platynę, a co za tym idzie wpłynąć na ceny tego metalu. Inne aspekty polityczne takie jak nowe podatki, regulacje dotyczące obrotu i użycia gruntów czy nacjonalizacja lub prywatyzacja zakładów pracy może mieć wpływ na cenę platyny.
Koniunktura przemysłu samochodowego
Obecnie ponad 40% globalnego wydobycia platyny jest wykorzystywane w przemyśle samochodowym do tworzenia katalizatorów. Dobra koniunktura w tym sektorze, ogólna dobra kondycja gospodarki i duże zapotrzebowanie na auta wpływa korzystnie na ceny platyny. Z kolei rozwój branży samochodów elektrycznych i zastępowanie platyny w konstrukcji katalizatorów palladem może wpłynąć negatywnie na ceny tego kruszcu.
Zapotrzebowanie na metale lokacyjne
Obecnie platyna nie jest zbyt popularnym metalem lokacyjnym. Inwestorzy zdecydowanie wolą złoto i srebro. Jednak w związku z rekordowymi cenami złota i srebra niewykluczone, że inwestorzy zaczną szukać alternatyw i zaczną się interesować również tym metalem szlachetnym.
Jak inwestować w platynę
Platyna lokacyjna
W ostatnim czasie popularność metali lokacyjnych znacznie wzrosła. Wywindowało to ceny złota i srebra na historyczne maksima. Na tym trendzie zyskują również mniej popularne metale szlachetne takie jak platyna. Można ją zakupić w formie monet i sztabek w mennicach oraz u dealerów metali szlachetnych w internecie oraz w punktach stacjonarnych.
Platyna lokacyjna jak wszystkie fizyczne metale szlachetne wymaga bezpiecznego miejsca do przechowywania. W ten sposób zainwestowany kapitał może być również trudno szybko zbyć i znaleźć kupca. Zaletą jest pełna kontrola nad posiadanym aktywem, posiadanie części oszczędności poza systemem bankowym oraz posiadanie części oszczędności w aktywach odpornych na negatywny wpływ inflacji.
Kontrakty terminowe
Na giełdzie CME w Nowym Jorku notowane są również kontrakty terminowe na platynę. Jeden kontrakt opiewa na 50 uncji trojańskich platyny. Symbol kontraktów terminowych na platynę to PL. Kontrakty wygasają co miesiąc.
Uncja trojańska jest miarą stosowaną wobec metali szlachetnych i wynosi trochę ponad 31 g, czyli o 3 g więcej niż uncja handlowa.
Akcje spółek wydobywających platynę
[AMS] Anglo American Platinum
Największy producent platyny na świecie, posiadający blisko 40% udziału w globalnym wydobyciu platyny. Spółka produkuje nie tylko platynę, ale również pallad, będąc drugim co do wielkości producentem palladu na świecie. Spółka posiada nie tylko kopalnie, ale również huty i rafinerie. Spółka sprzedała mniej dochodowe kopalnie skupiając się jedynie na tych najbardziej zyskownych, w związku z tym chwali się bardzo niskimi kosztami produkcji w porównaniu do konkurencji. Akcje notowane na giełdzie w Johannesburgu w RPA. Akcje są notowane w Randzie południowoafrykańskim (symbol waluty to ZAR).
[IMP] Impala Platinum
Drugi co do wielkości producent platyny na świecie, zarządza 3 kopalniami w RPA oraz 2 kopalniami w Zimbabwe. Poza tym prowadzi projekty badawcze w wielu innych złożach tego metalu (Botswana, Mozambik, Rosja i Kanada). Spółka również posiada rafinerie. Poza platyną, firma produkuje również pallad i rod. Firma była przedmiotem ostrej krytyki z powodu niedostatecznego stosowania zasad bezpieczeństwa przy pracy, jednak w ostatnich latach regularnie poprawia bezpieczeństwo pracowników w swoich zakładach. Impala Platinum jest notowana w Johanseburgu w RPA i obrót jej akcjami odbywa się w randach południowoafrykańskich o symbolu ZAR.
Kontrakty CFD na platynę
Innym sposobem na inwestycję w platynę są kontrakty CFD dostępne u każdego większego brokera forex. Kontrakty CFD są lewarowane – u brokerów z terenu Unii Europejskiej maksymalna dźwignia dla platyny wynosi 1:10. Poniżej przedstawiamy zestawienie ofert wybranych brokerów oferujących najlepsze warunki dla handlu na platynie (CFD).
Jak kupić platynę – Brokerzy oferujący CFD na platynę
Poniżej przedstawiamy zestawienie ofert wybranych brokerów oferujących najlepsze warunki dla handlu na platynie (CFD).
Broker | ![]() |
![]() |
![]() |
Kraj | Polska | Cypr * | Dania |
Symbol platyny | PLATINUM | PL / Platyna | PLATINUM |
Min. depozyt | 0 zł (zalecane min. 2000 zł) |
500 zł | 2 000 EUR |
Min. wartość lota | cena * 150 USD | – | b/d |
Prowizja | – | – | – |
Platforma | xStation | platforma Plus500 | SaxoTrader Pro Saxo Trader Go |
* oferta PLUS500 CY
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.