Indeksy
Teraz czytasz
Austriacka giełda – Jak inwestować w austriackie spółki? [Poradnik]
0

Austriacka giełda – Jak inwestować w austriackie spółki? [Poradnik]

utworzył Forex Club31 sierpnia 2022

Austriacka giełda z siedzibą w Wiedniu (Wiener Börse) jest jednym z najstarszych miejsc obrotu papierami wartościowymi na świecie. Została założona w 1771 roku za panowania Marii Teresy. Jak zmieniła się na przestrzeni 250 lat? Czy znajdziemy tam spółki godne ulokowania kapitału? Postanowiliśmy to sprawdzić. Ale zacznijmy od rysu historycznego.

wiener borse

Budynek austriackiej giełdy. Źródło: Wikipedia

Austria na przełomie XIX i XX wieku (jeszcze jako Austro-Węgry) była jedną z największych gospodarek na świecie. Wiedeń był także centrum finansowym dla znacznej części Europy Środkowo-Wschodniej i części Bałkanów. Klęska podczas I Wojny Światowej spowodowała, że Austro-Węgry rozpadły się, a sama Austria stała się niewielkim krajem w Europie Środkowej. Mimo rozwiniętej gospodarki, kraj był cieniem dawnej potęgi, zarówno pod względem ludnościowym, jak i powierzchniowym. Po II Wojnie Światowej decyzją mocarstw kraj miał pozostawać neutralny, co spowodowało, że nie mógł integrować się w kształtującą się w powojennej Europie: Wspólnocie Węgla i Stali (poprzedniczka Unii Europejskiej). Austria, mimo wymuszonej przez wielką trójkę neutralności, mogła przystąpić do planu Marshalla, jednak nie dołączyła do NATO. W 1959 roku razem z Danią, Norwegią, Portugalią, Szwajcarią, Szwecją i Wielką Brytanią założyli organizację EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu). Oficjalnie Austria była członkiem EFTA w latach 1960 – 1995. Po 35 latach kraj zdecydował się dołączyć do konkurencyjnego bloku gospodarczego – Unii Europejskiej.

Austria to jeden z najbogatszych krajów na świecie, z bardzo wysokim standardem życia. Obecnie Austria jest w czołówce krajów pod względem PKB na osobę po korekcie o parytet siły nabywczej (PPP). Jednak pod względem wielkości gospodarki, Austria znajduje się w czwartej dziesiątce na świecie (33 miejsce). Nominalne PKB Austrii wynosi około 477 mld$, dla porównania polska gospodarka miała w 2021 roku wielkość 674 mld$. Austria jest więc średniej wielkości, rozwiniętą gospodarką. Nie ma co się dziwić, że znaczenie giełdy wiedeńskiej znacznie zmalało na przestrzeni ostatnich 100 lat. Na przełomie wieku XIX i XX była głównym miejscem obrotu papierami wartościowymi w wielkim imperium, natomiast teraz jest to regionalna giełda, która ma udziały w mniejszych, regionalnych giełdach (np. praskiej).

Bycie małą regionalną giełdą nie oznacza, że nie można na tym rynku zarobić. Na austriackiej giełdzie notowanych jest wiele firm, które mają szansę na wzrost wartości w ciągu kolejnych lat. W dzisiejszym artykule przybliżymy jak inwestować w spółki z austriackiej giełdy. Zapraszamy do lektury.

Austriacka giełda – podstawowe informacje

Ludwig van Beethoven

Ludwig van Beethoven

Na początku na giełdzie handlowane były obligacje, bony skarbowe oraz dokonywała się wymiana walutowa. Wraz z postępem gospodarczym nastąpił rozwój usług finansowych. W efekcie giełda była także wykorzystywana jako miejsce pozyskania dodatkowego kapitału przez przedsiębiorstwa. W 1818 roku pierwszą spółką, która zadebiutowała na giełdzie był Oesterreichische Nationalbank. Co ciekawe, w 1819 roku akcje banku (8 sztuk) kupił jeden z najbardziej znanych kompozytorów w historii – Ludwig van Beethoven.

XIX wiek to okres wzmożonego inwestowania w infrastrukturę transportową (kanałową i kolejową). Nie ma co się dziwić, że właśnie spółki kolejowe szukały kapitału na rozwój na wiedeńskiej giełdzie. Między 1867 a 1873 rokiem Monarchia Austro-Węgierska była w okresie bardzo szybkiej industrializacji oraz szybkiego wzrostu gospodarczego. W efekcie na giełdzie zadebiutowało w tym okresie wiele spółek z sektora bankowego, transportowego oraz przemysłowego. Warto wspomnieć, że do dzisiaj notowane są spółki, które zadebiutowały półtora wieku temu. Można tutaj wymienić PORR AG oraz Wienerberger AG. Krach 1873 roku spowodował, że wiele spółek upadło (prawie połowa notowanych spółek zniknęła z rynku), co negatywnie odbiło się na poziomie oszczędności w kraju. W konsekwencji pojawiła się konieczność regulacji prawnych. Ostatecznie Stock Exchange Act został uchwalony w 1875 roku. Była to jedna z pierwszych na świecie ustaw regulujących w nowoczesny sposób giełdę papierów wartościowych. Ustawa (z niewielkimi zmianami) regulowała austriacki rynek papierów wartościowych do 1989 roku. Giełda działała praktycznie nieprzerwanie od dnia swoich założeń. Dłuższe przerwy były spowodowane dwoma Wojnami Światowymi, jakie dotknęły Europę w pierwszej połowie XX wieku. W 1948 roku giełda wiedeńska wznowiła handel akcjami. Jednak rozwój nie był dynamiczny, ponieważ w Austrii panowała wtedy “moda” na nacjonalizację przedsiębiorstw w “kluczowych” branżach.

Lepsze czasy dla austriackiej giełdy nadeszły w latach osiemdziesiątych, kiedy to nastąpiła duża fala prywatyzacyjna, która dotyczyła takich spółek jak:  OMV (1987), Austrian Airlines (1988), Verbund (1988) i EVN (1989). Pod koniec lat 80-tych nastąpiła także kolejna ważna zmiana: rozwój handlu automatycznego. Po 10 latach, w 1999 roku cały handel odbywał się automatycznie. Warto również wspomnieć, że austriacki system do handlu był używany m.in. w Chorwacji, na Węgrzech, Słowenii czy Czechach.

W 1991 roku zadebiutował nowy indeks ATX (Austrian Traded Index), który grupuje 20 największych i najpłynniejszych spółek Vienna Stock Exchange. Oczywiście nie jest to jedyny indeks, który był wyliczany przez wiedeńską giełdę. Najstarszym jest WBI (Wiener Börse Index), który został opracowany w 1968 roku i miał za zadanie pokazywać zachowanie “szerokiego rynku”. Obecnie w jego skład wchodzi 60 komponentów. Dominują spółki z branży bankowej, energetycznej oraz paliwowej. Te trzy sektory odpowiadają za prawie połowę indeksu. 

w 1997 roku nastąpił kolejny ważny krok w rozwoju giełdy wiedeńskiej nastąpiło połączenie Vienna Stock Exchange z Austrian Futures and Options Exchange (ÖTOB). Dzięki temu powstał jeden podmiot, który umożliwiał inwestorom handlowanie na rynku kasowym jak i terminowym. Kolejną istotną datą jest przejęcie praskiej giełdy w 2004 roku.

Inwestowanie w austriackie spółki

Należy pamiętać, że austriacki rynek akcji jest stosunkowo niewielki, co oznacza, że wielu brokerów nie daje możliwości bezpośredniego inwestowania na tym rynku. Jeśli ktoś jest zainteresowany bezpośrednim handlem na tym rynku powinien poszukać domu maklerskiego, który umożliwia tanie inwestowanie na giełdzie wiedeńskiej. Innym rozwiązaniem jest handel instrumentami pochodnymi dającymi ekspozycję na ten rynek (np. CFD na główny indeks). Innym wyjściem jest znalezienie ETF-u, który znaczną część aktywów inwestuje w czeskie spółki. Najważniejszym benchmarkiem dla austriackiego rynku jest indeks ATX. Podsumowując, można inwestować w austriackie spółki za pomocą:

  • indywidualnego doboru spółek;
  • inwestowaniu za pośrednictwem ETF-ów;
  • skorzystanie z instrumentów pochodnych dających ekspozycję na ten rynek.

ATX Indeks – podstawowe informacje

Indeks ATX grupuje 20 największych i najpłynniejszych spółek notowanych na giełdzie wiedeńskiej. W oparciu o indeks ATX tworzonych jest wiele instrumentów pochodnych takich jak kontrakty futures, warranty czy certyfikaty. Co pół roku następuje rewizja składu indeksu. Warto zaznaczyć, że w przeciwieństwie do indeksu DAX, ATX nie wlicza dywidend do indeksu. Z tego powodu jest wyliczany tak jak większość głównych indeksów rozwiniętych giełd. Aby porównać austriacki indeks z niemieckim DAX należy skorzystać z ATX Total Return (ATX TR), który wlicza wpływ reinwestowania dywidend.

00 ATX index

Wykres AUT20 (CFD na indeks ATX), interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

ATX jest indeksem ważonym kapitalizacją, “oczyszczonym” o wielkość akcji w wolnym obrocie (free float). Tak jak już zostało to wcześniej zaznaczone, ATX co pół roku dokonuje korekty składu indeksu. Kryteriami zmiany jest kapitalizacja ważona free float oraz obrót akcjami na giełdzie papierów wartościowych. Korekty indeksu mają miejsce w marcu i wrześniu. Sam indeks rozpoczął działanie od 2 stycznia 1991 roku (wartość 1000 punktów) ale był kalkulowany wstecz do grudnia 1985 roku. Najniższy poziom indeks zanotował 11 lutego 1988 roku (434,26 punktów). Z kolei historyczny rekord (intraday) miał miejsce 9 lipca 2007 roku (5010,93 punktów). W cenach zamknięcia maksimum zostało ustanowione tego samego dnia jednak wartość wyniosła 4 981,87 punktów.

Komponenty indeksu ATX

W tej części artykułu przybliżymy kilka wybranych komponentów indeksu ATX. Jest to szczególnie istotny fragment artykułu dla osób  chcących samemu uzyskać ekspozycję na austriacki rynek akcji. Z racji tego, że ekspozycja indeksu przeważa spółki z branży finansowej, wybraliśmy większość spółek działających w innych branżach (wyjątek to Erste Group). Warto zaznaczyć, że indeks ma bardzo niewielką reprezentację spółek z branży IT/telekomunikacyjnej (tylko AT&S Austria Tech).

austriacka gielda branże

Źródło: Wiener Borse

OMV AG

Historia AMV AG sięga 1956 roku, kiedy przedsiębiorstwo rozpoczęło działalność jako państwowa firma. W 1960 roku otworzyła swoją pierwszą rafinerię w Schwechat koło Wiednia. W 1968 roku firma podpisała pierwszą umowę na dostawę gazu ziemnego ze ZSRR. Pod koniec lat 80-tych nastąpiła częściowa prywatyzacja spółki. W latach 1987 – 1989 sprywatyzowano 25% udziałów w spółce. OMV to skrót od Österreichische Mineralölverwaltung Aktiengesellschaft. Jest to jedna z 500 największych spółek notowanych na giełdzie. Główną działalnością spółki jest wydobycie, przetwarzanie i sprzedaż ropy naftowej, gazu ziemnego oraz ich pochodnych. Do OMV należy m.in. Borealis AG (8 największy producent polipropylenu oraz polietylenu. Największym akcjonariuszem spółki (z ponad 30% udziałem) jest Österreichische Beteiligungs AG, czyli podmiot zajmujący się zarządzaniem inwestycjami rządu austriackiego. Warto wspomnieć, że jest to jedna z największych firm petrochemicznych w Europie Środkowej oraz Europie Środkowo-Wschodniej.

mln € 2018 2019 2020 2021
przychody 22 930 23 460 16 551 35 555
zysk operacyjny 3 233 3 331 1 255 5 582
marża operacyjna 14,10% 14,20% 7,58% 15,70%
zysk netto 1 438 1 678 1 258 2 093

Źródło: opracowanie własne

Immofinanz AG

Spółka została założona w 1990 roku w Wiedniu. Mimo, że od 1996 roku jest notowana na głównym rynku giełdy wiedeńskiej, to w 2013 roku nastąpiło notowanie równoległe na warszawskiej giełdzie. Immofinanz AG jest to firma z sektora nieruchomości, której portfel biurowców, apartamentów i innych obiektów ma wartość ponad 5 mld€. Aż 62% wartości portfela jest zainwestowane w przestrzeń biurową. Według danych zaraportowanych przez spółkę, średni poziom zajętej powierzchni wyniósł w 2021 roku 90,6%. Z kolei nieruchomości z przeznaczeniem na wynajem osobom indywidualnym i sklepom powierzchniowym mają średnie obłożenie na poziomie 98,7%. Wśród centrów handlowych wchodzących w skład portfela Immofinanz należy wymienić VIVO! oraz STOP SHOP. Nabywając akcje Immofinanz inwestor uzyskuje dostęp do portfela nieruchomości w Austrii (18%), Niemczech (12%), Polsce (19%), Rumunii (15%), Czechach (11%) oraz Węgrzech (9%). Pozostałe udziały dotyczą głównie inwestycji w Bałkanach oraz na Słowacji.

mln € 2018 2019 2020 2021
przychody 332,75 366,15 377,70 375,05
zysk operacyjny -138,91 63,97 165,68 149,36
marża operacyjna -41,74% 17,47% 43,87% 39,82%
zysk netto 217,26 358,89 -167,01 347,05

Źródło: opracowanie własne

Verbund AG

Jest to największy dostawa energii elektrycznej w Austrii. Spółka została założona w 1947 roku jako Österreichische Elektrizitätswirtschafts-AG. Spółka powstała w wyniku drugiej rundy nacjonalizacji przedsiębiorstw w Austrii. Spółka została częściowo sprywatyzowana w 1987 roku, jednak nadal większościowy pakiet akcji (51%) należy do rządu austriackiego. Po wejściu Austrii do Unii Europejskiej (1995 rok) nastąpiła częściowa deregulacja rynku energii elektrycznej. W efekcie spółka była zmuszona dokonać głębokiej restrukturyzacji działalności. Obecnie Verbund pokrywa około 40% rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną w Austrii. Co więcej, firma jest największym austriackim producentem energii elektrycznej z hydroelektrowni (90%). Dodatkowo spółka zależna Verbund AG – Austrian Power Gird – posiada największą sieć wysokiego napięcia w Austrii. Oprócz tego spółka posiada także sieć gazociągów w Austrii.

mln € 2018 2019 2020 2021
przychody 2 846,4 3 894,9 3 234,6 4 776,6
zysk operacyjny 531,7 787,4 902,9 868,8
marża operacyjna 18,68% 20,22% 27,91% 18,19%
zysk netto 433,2 554,8 631,4 873,6

Źródło: opracowanie własne

Erste Group

Jest to austriacki bank, który swoją działalność koncentruje na rynku CEE (Europy Środkowo – Wschodniej). Początki spółki sięgają 1819 roku, kiedy to założono w Leopoldstadt (wtedy przedmieścia Wiednia) Erste österreichische Spar-Casse. Pod koniec lat 90-tych bank rozpoczął ekspansję na rynku krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Powodem był duży potencjał na tych rynkach ponieważ w okresie działania ustrojów socjalistycznych w tej części świata poziom bankowości była na bardzo niskim poziomie. W 2000 roku Erste przejęło większościowy udział w największym czeskim banku – Česká spořitelna. Z kolei rok później bank przejął największy bank na Słowacji – Slovenská sporiteľňa. Obecnie Erste Group posiada ponad 15,7 mln klientów oraz ponad 2 040 placówek w 7 krajach. Bank zatrudnia prawie 45 000 pracowników. Erste Group jest notowane na giełdzie w Austrii, Czechach oraz Rumunii.

mln € 2018 2019 2020 2021
przychody 6 909,7 7 256,8 7 158,4 7 599,2
zysk netto 1 716,6 1 378,1 668,5 1 775,6

Źródło: opracowanie własne

DO & CO AG

Spółka została założona w 1981 roku, a od 1998 roku jest notowana na giełdzie wiedeńskiej. Do & CO AG początkowo działała jako firma cateringowa. W 1987 roku rozpoczęła współpracę z linią lotniczą Lauda Air, gdzie zobowiązała się na dostawę cateringu podczas lotów. Firma przez wiele lat wygrywała przetargi na usługi cateringowe podczas imprez sportowych. Od 1992 roku Do&CO zapewnia catering podczas wyścigów Formuły 1. Oprócz tego firma dostarczała catering podczas Mistrzostw Europy w piłce nożnej w 2004, 2012 i 2016 roku. Obecnie firma działa w trzech segmentach: restauracyjny (posiadają 31 restauracji na świecie), eventowy (catering – wydarzenia sportowe, biznesowe), lotniczy (catering podczas podróży). W I Q roku obrotowego 2022/2023 największe przychody generował segment lotniczy, który odpowiadał za 76,2% sprzedaży ogółem.

mln € 2019 FY 2020 FY 2021 FY 2022 FY
przychody 847,79 935,37 253,46 705,20
zysk operacyjny 50,48 3,96 -22,73 46,88
marża operacyjna 5,95% 0,42% -8,97% 6,64%
zysk netto 26,40 -24,87 -35,51 11,00

Źródło: opracowanie własne

ETF-y na rynek austriacki

Inwestować w austriackie spółki można również za pośrednictwem ETF-ów. Należy jednak pamiętać, że wiedeńska giełda ma niewielkie obroty i marginalne znaczenie dla globalnych przepływów kapitału. Z tego powodu istnieje niewiele ETF-ów oferujących ekspozycję na spółki notowane na giełdzie w Wiedniu. 

Największym ETF-em, który daje ekspozycję na austriacki rynek akcji jest iShares MSCI Austria ETF. Wspomniany fundusz powstał w 1996 roku i do tej pory zgromadził około 63 mln$ aktywów pod zarządzaniem (AUM). Pod koniec sierpnia 2022 roku ETF posiadał w swoim portfelu 28 spółek. Największymi komponentami indeksu były Erste Group Bank (15,7%), Verbund AG (15,7%) oraz OMV (12,8%). Pod względem kosztów jest to dosyć drogi ETF. Roczna opłata za zarządzanie wynosi 0,5%.

Brokerzy oferujący akcje i ETF

Broker xtb 2 saxo bank logo male plus 500 logo
Kraj Polska Dania Cypr *
Akcje w ofercie ok. 2300 – akcje
ok. 1800 – CFD na akcje
16 giełd
19 000 – akcje
8 800 – CFD na akcje
37 giełd
ok. 3 000 – CFD na akcje
23 giełdy
Min. depozyt 0 zł
(zalecane min. 2000 zł)
0 zł / 0 EUR / 0 USD 500 zł
Platforma xStation SaxoTrader Pro
Saxo Trader Go
platforma Plus500

* oferta PLUS500 CY

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.

CFD na austriacki indeks

Rozwiązaniem może być inwestowanie w austriacki rynek za pośrednictwem CFD na najważniejszy indeks w Austrii – ATX. Oczywiście przed inwestycją należy dokładnie przeanalizować koszty przetrzymywania pozycji (punkty swap). Austriacki indeks bardzo rzadko występuje w ofertach brokerów Forex ale posiada go w ofercie np. polski Dom Maklerski X-Trade Brokers S.A.. Dźwignia finansowa na tym CFD wynosi 1:10.

Broker xtb 2
Kraj Polska
Symbol ATX Index AUT20
Min. depozyt 0 zł
(zalecane min. 2000 zł)
Min. wartość lota Cena * 10 EUR
Prowizja
Platforma xStation

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.

Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny. Nie stanowi rekomendacji i nie ma na celu nikogo zachęcić do podejmowania jakichkolwiek działań inwestycyjnych. Pamiętaj, że każda inwestycja obarczona jest ryzykiem. Nie inwestuj środków, na których utratę nie możesz sobie pozwolić.
Co o tym sądzisz?
Lubię
33%
Interesujące
67%
Heh...
0%
Szok!
0%
Nie lubię
0%
Szkoda
0%
O Autorze
Forex Club
Forex Club jest jednym z największych i najstarszych polskich portali o tematyce inwestycyjnej - forex i narzędzi wykorzystywanych w tradingu. To autorski projekt zapoczątkowany w 2008 roku i rozpoznawalna marka ukierunkowana na rynek walutowy.