Akcje
Teraz czytasz
Jak inwestować w spółki paliwowe? [Poradnik]
0

Jak inwestować w spółki paliwowe? [Poradnik]

utworzył Forex Club22 października 2021

Rosnące ceny paliw na stacjach mogą szokować niektórych kierowców. W Polsce za litr benzyny płaci się około 6 zł, ale wyraźna tendencja rosnąca widoczna jest praktycznie na całym świecie. Wzrost cen paliwa jest pochodną dwóch czynników: wzrostu ceny ropy na rynkach światowych, co podnosi koszt surowcowy oraz osłabieniu polskiego złotego. Im słabszy złoty, tym import towarów jest droższy. Z racji tego, że Polska nie jest zasobna w ten surowiec (w przeciwieństwie do takich krajów jak Wenezuela, Rosja, Norwegia, czy kraje Zatoki Perskiej) to musi go importować. Ceny na światowych rynkach są ustalane w dolarach i właśnie osłabienie lub umocnienie złotego jest jednym z czynników wpływających na cenę na stacjach benzynowych. Kolejnym czynnikiem jest marża rafineryjna przetwórców ropy naftowej oraz podatki (opłata paliwowa, akcyza, VAT, opłata emisyjna). W artykule przybliżymy czym jest sektor naftowy oraz krótko opiszemy wybranych producentów oraz przetwórców ropy naftowej.


PRZECZYTAJ KONIECZNIE: Jak inwestować w ropę naftową? [Poradnik]


Rynek ropy naftowej jest nadal jednym z kluczowych sektorów w światowej gospodarce. Dzienne zapotrzebowanie na ropę naftową wynosiło w 2019 roku około 100 mln baryłek. Nawet w 2020 roku, mimo znacznego zmniejszenia aktywności gospodarczej świat potrzebował 91 milionów baryłek ropy naftowej dziennie. Dzisiaj ropa napędza logistykę, komunikację czy sektor petrochemiczny. Świat na razie jest uzależniony od ropy, ale próbuje zwalczyć ten nałóg. Prężnie rozwija się branża samochodów elektrycznych, pojawiają się także koncepcje samochodów zasilanych wodorem. Jednak w ciągu najbliższych lat nie ma alternatywy dla ropy naftowej.

00 Ropa naftowa

źródło: prezentacja ExxonMobil

Rodzaje ropy naftowej

Ropa naftowa dzielona jest na poszczególne rodzaje, które różnią się parametrami chemicznymi (np. zawartość siarki) i fizycznymi (np. gęstość). Dwa najpopularniejsze rodzaje ropy naftowej notowane na giełdzie, są to WTI i Brent. Oprócz tego są inne rodzaje ropy jak np. rosyjski Ural, ORB (OPEC REference Basket) czy Dubai Crude.

WTI (West Texas Intermediate) jest to ropa o niższej zawartości siarki oraz gęstości niż ropa typu Brent. Kontrakty terminowe na ropę WTI są notowane na giełdzie New York Mercantile Exchange (NYMEX). Wielkość kontraktu terminowego została ustalona na 1000 baryłek. Oznacza to, że wzrost ceny na giełdzie o 1$ odpowiada za zmianę wartości nominalnej kontraktu o 1000$.

01 ICEBrent to mieszanka ropy z Morza Północnego. Charakteryzuje się nieco większą gęstością oraz większą zawartością siarki (0,37%). Ropa typu Brent jest handlowana za pomocą kontraktów terminowych od lat osiemdziesiątych XX wieku. Początkowo obrót odbywał się na International Petroleum Exchange w Londynie. Jednak od 2005 roku handel ma miejsce na Intercontinental Exchange. Wartość nominalna jednego kontraktu terminowego została ustalona na 1000 baryłek.

Upstream, midstream oraz downstream

Proces od wydobycia, poprzez stworzenie gotowego produktu i jego dystrybucję do klienta końcowego jest skomplikowany. Etapy można podzielić na upstream, midstream oraz downstream. Bardzo często największe firmy w branży ropy naftowej łączą ze sobą działalność downstream i upstream.

Upstream to działanie związane z wyszukiwaniem złóż ropy naftowej oraz jej wydobyciem. Spółki, które wydobywają ropę naftową są beneficjentami wzrastających cen ropy. Powoduje to podniesienie rentowności inwestycji. Kiedy ceny ropy naftowej spadają, firmy wydobywcze mogą mieć problemy z wypłacalnością. Wynika to z tego, że mniejszy strumień dochodów może nie wystarczyć na obsługę zadłużenia. Jako przykład można podać branżę łupkową w USA w 2015 roku.

Midstream to głównie transport i magazynowanie ropy naftowej do miejsca jej faktycznego przetworzenia. Transport może odbywać się za pomocą sieci rurociągów naftowych, tankowcami lub koleją. Do tego segmentu rynku zalicza się także magazynowanie ropy naftowej. W niektórych krajach segment transportu jest zarządzany przez państwowe spółki. Przykładowo, w Polsce działa PERN S.A. (dawniej Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych Przyjaźń S.A.). PERN zajmuje się zarządzanie logistyką naftową w Polsce (m.in. polskim odcinkiem rurociągu naftowego “Przyjaźń”) oraz posiada zdolności magazynowe w wielkości 3,5 mln metrów sześciennych ropy naftowej oraz 1,8 m3 paliw płynnych. Tego typu spółki są również notowane na giełdzie. Przykładem może być Enterprise Product Partners (EPD). Wyniki przedsiębiorstw, które zajmują się midstream mają dosyć stabilne przychody. Wynika to z tego, że opłaty za przesył tylko częściowo są uzależnione od ceny surowca.

Końcowym etapem jest downstream. Firmy działające w tym sektorze przetwarzają ropę naftową w gotowe produkty ropopochodne (smary, paliwa, chemikalia czy asfalt). Przedsiębiorstwa przetwarzające ropę są beneficjentami niskich cen ropy naftowej.

Siedem sióstr

Z branżą naftową szczególnie popularne są tzw. “supermajors”, czyli BP, Chevron, Eni, ExxonMobil, Total, ConocoPhillips oraz Royal Dutch Shell. Czasami te spółki nazywane są także jako Big Oil. Wspomniany termin wraz z Big Steel oraz Big Tech zostały spopularyzowane w późnych latach sześćdziesiątych. Historia supermajors sięga lat czterdziestych XX wieku kiedy rynek ropy naftowej kontrolowały tzw. “Siedem Sióstr”. Wtedy firmy te przed kryzysem naftowym 1973 roku kontrolowały 85% światowych rezerw ropy naftowej. Jednak wraz z rozwojem rynku udział supermajors malał. W 2011 roku Financial TImes ukuł sformułowanie “Nowe siedem sióstr” do których należą:

  • China National Petroleum Corporation (CNPC),
  • National Iranian Oil Company,
  • Petrobras,
  • PDVSA,
  • Petronas,
  • Saudi Armaco,
  • Gazprom.

Inwestując w ropę naftową za pośrednictwem akcji wymaga się od inwestora zbadania wrażliwości spółki na zmiany ceny ropy. Warto prześledzić sytuację płynnościową spółki, strukturę przychodów, rentowność produktów oraz projekty inwestycyjne (np. wydobywcze). Należy pamiętać, że spółki paliwowe ponoszą ogromne nakłady inwestycyjne oraz działają na stosunkowo niskiej marży operacyjnej.

Przykładowe spółki z branży naftowej

Exxon Mobil

Jest to największa amerykańska firma z sektora naftowego. Spółka jest spadkobiercą “Standard Oil Company of New Jersey”. Wydzielenie ze struktur Standard Oil nastąpiło w 1973. W 1999 roku Exxon połączył się z Mobil tworząc ExxonMobil. Spółka działa zarówno w branży downstream oraz upstream. ExxonMobil w 2020 roku zatrudniał 72 000 pracowników. Exxon chwali się ponad 7 miliardami baryłek potwierdzonych rezerw ropy naftowej. Firma posiada także ponad 10 000 stacji paliw w Stanach Zjednoczonych oraz na rynkach zagranicznych. Największy wpływ na wyniki ma segment upstreamu. W 2020 roku segment ten wygenerował ponad 20 mld$ straty netto. Dla porównania segment downstream stracił 1 mld$. Z kolei sprzedaż chemikaliów wygenerowała około 2 mld$.

Exxon 2017 2018 2019 2020
przychody 237,162 mld$ 279,332 mld$ 255,583 mld$ 178,574 mld$
zysk operacyjny 12,074 mld$ 22,124 mld$ 12,766 mld$ -29,448 mld$
marża operacyjna 5,09% 7,92% 4,99% -16,49%
zysk netto 19,710 mld$ 20,840 mld$ 14,340 mld$ -22,440 mld$
02 Exxon

Wykres akcji spółki Exxon Mobil, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Chevron

Jest to druga pod względem wielkości firma działająca w amerykańskim sektorze naftowym. W 2020 roku Chevron był notowany na 61 miejscu w rankingu Forbes Global 2000. Firma powstała w wyniku Sherman Antitrust Act, który podzielił w 1911 roku Standard Oil. W wyniku podziału powstał Standard Oil of California. 1984 rok przyniósł kolejne zmiany, w związku z fuzją Standard Oil oraz Gulf Oil. Zmieniono także nazwę spółki na Chevron. Tak jak i w przypadku Exxona, Chevron działa narynku downstream oraz upstream. Ma także działalność midstream oraz zaczął mocniej wchodzić w rynek nowych energii. W 2020 roku Chevron wygenerował 47 mln$ zysku z downstream oraz osiągnął stratę wynoszącą 2,4 mld$ na działalności upstream.

Chevron 2017 2018 2019 2020
przychody 134,674 mld$ 158,902 mld$ 139,865 mld$ 94,471 mld$
zysk operacyjny 2,480 mld$ 14,446 mld$ 0,100 mld$ -6,097 mld$
marża operacyjna 1,84% 9,09% 0,07% -6,45%
zysk netto 9,195 mld$ 14,824 mld$ 2,924 mld$ -5,543 mld$
03 Chevron

Wykres akcji spółki Chevron, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Royal Dutch Shell plc

Jest to brytyjsko-holenderska firma petrochemiczna, która siedzibę ma w holenderskiej Hadze. RDS powstał w 1907 roku w wyniku połączenia holenderskiego Royal Dutch Petroleum Company z brytyjskim Shell Transport and Trading Limited Company. W 2020 roku Forbes Global 2000 umieścił spółkę na 21 miejscu, wśród największych publicznych spółek na świecie. Co ciekawe, w 2013 roku RDS znalazł się na pierwszym miejscu w rankingu Fortune Global 500. W 2013 roku przychody spółki przekroczyły 470 mld$, co odpowiadało 84% PKB Holandii. RDS jest zintegrowaną pionowo firmą petrochemiczną. Działa zarówno w segmencie upstream, midstream oraz downstream. Royal Dutch Shell prowadzi działalność w ponad 70 krajach. Dzienna produkcja to ekwiwalent 3,4 milionów baryłek ropy naftowej. W 2020 roku firma zatrudniała ponad 87 000 pracowników.

Royal Dutch Shell 2017 2018 2019 2020
przychody 305,179 mld$ 388,379 mld$ 344,877 mld$ 180,543 mld$
zysk operacyjny 15,481 mld$ 31,189 mld$ 22,946 mld$ -25,530 mld$
marża operacyjna 5,07% 8,03% 6,65% -14,14%
zysk netto 12,977 mld$ 23,352 mld$ 15,842 mld$ -21,680 mld$
04 RDS

Wykres akcji spółki Shell, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Petrochina

Jest to państwowa, chińska spółka, która zajmuje się poszukiwaniem, wydobyciem, transportem i przetwórstwem ropy naftowej. Tak jak i większość firm wydobywczych prowadzi również wydobycie gazu ziemnego. W 2019 roku firma była największych producentem ropy i gazu w Azji. Firma powstała w 1999 roku w ramach restrukturyzacji państwowej firmy CNPC. Warto wspomnieć, że Petrochina ma jedną z największych sieci rurociągów na świecie. Na koniec 2020 roku chińska firma posiadała 22,5 tys. kilometrów rurociągów gazowych, 7,2 tys. rurociągów naftowych oraz ponad 1,4 tys. rurociągów służących do transportu produktów rafinowanych. Petrochina jest także komponentem indeksu SSE 50 Index. Spółka jest również notowana w Stanach Zjednoczonych. Kapitalizacja Petrochina przekracza 150 mld$.

Petrochina 2017 2018 2019 2020
przychody 2 016 mld CNY 2 354 mld CNY 2 517 mld CNY 1 934 mld CNY
zysk operacyjny 62,3 mld CNY 115,3 mld CNY 116,2 mld CNY 70,8 mld CNY
marża operacyjna 3,09% 4,90% 4,62% 3,66%
zysk netto 22,8 mld CNY 52,6 mld CNY 45,7 mld CNY 19,0 mld CNY

PKN Orlen

Jest to polski koncern paliwowo-energetyczny, który notowany jest na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Jest to także jedna z największych spółek tego typu w Europie Środkowo – Wschodniej. Orlen posiada rafinerie w Polsce, Czechach oraz na Litwie. Ich łączna moc przerobowa wynosiła w 2020 roku 36 mln ton rocznie. Orlen ma niewielką działalność związaną z wydobyciem węglowodorów. W 2020 roku wydobycie wyniosło 16,2 tys. ekwiwalentów baryłki ropy naftowej dziennie. Orlen ma za to bardzo rozbudowaną sieć sprzedaży detalicznej. Posiada ponad 2500 stacji paliw na 5 rynkach. Spółka rozwija także ofertę dla posiadaczy samochodów elektrycznych. Firma ma ponad 110 stacji szybkiego ładowania samochodów elektrycznych. Orlen posiada także odnogę energetyczną, która produkuje ponad 3,9 GW energii elektrycznej. PKN przejął także sieć kiosków Ruch oraz ma odnogę medialną, w 2020 roku przejął Polska Press (właściciela m.in takich gazet jak Dziennik Bałtycki, Kurier Lubelski czy Głos Wielkopolski). Ciągle w fazie przygotowywania jest przejęcie Lotosu przez Orlen. Kapitalizacja spółki wynosi obecnie około 37 mld zł.

Orlen 2017 2018 2019 2020
przychody 95,364 mld zł 109,706 mld zł 111,203 mld zł 86,180 mld zł
zysk operacyjny 8,580 mld zł 6,441 mld zł 5,713 mld zł 0,021 mld zł
marża operacyjna 8,99% 5,87% 5,14% 0,02%
zysk netto 6,655 mld zł 5,556 mld zł 4,300 mld zł 2,755 mld zł
05 PKN Orlen

Wykres akcji spółki Orlen, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Lotos

Jest to druga największa rafineria przetwórstwa ropy naftowej w Polsce. Jej początki sięgają Polskiej Republiki Ludowej. Firma powstała w 1972 roku jako Rafineria “Gdańsk”. Pierwsza produkcja rozpoczęła się w grudniu 1975 roku (benzyna, olej napędowy). Pięć lat później rozpoczęła się produkcja asfaltu. Do dzisiaj główną działalnością spółki jest downstream i upstream. Lotos dziennie wydobywa ponad 20 tys. baryłek ekwiwalentu ropy naftowej. Obecnie większościowym akcjonariuszem spółki jest polski Skarb Państwa, który posiada ponad 53% akcji. Na początku 2018 roku rozpoczął się proces połączenia PKN Orlen z Lotosem. Komisja Europejska wyraziła zgodę na przejęcie pod warunkiem sprzedania stacji paliw należących do Lotosu oraz 30% udziałów rafinerii Lotos. Obecna kapitalizacja spółki przekracza 11 mld zł.

Lotos 2017 2018 2019 2020
przychody 24,186 mld zł 30,122 mld zł 29,493 mld zł 20,909 mld zł
zysk operacyjny 2,332 mld zł 2,614 mld zł 1,982 mld zł -0,446 mld zł
marża operacyjna 9,64% 8,68% 6,72% -2,13%
zysk netto 1,672 mld zł 1,587 mld zł 1,153 mld zł -1,146 mld zł
06 Lotos

Wykres akcji spółki Lotos, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

BP plc

British Petroleum to jeden ze słynnych “supermajors”. Jest to zintegrowany pionowo koncern naftowy. Zajmuje się poszukiwaniem, wydobyciem, transportem oraz przerobem węglowodorów. Warto zauważyć, że BP poprzez swoją spółkę zależną BO Russian Investments Limited posiada 19,75% udziałów w rosyjskim Rosnieft (największym producencie ropy naftowej w Rosji). BP jest jednym z komponentów indeksu FTSE 100. Jest także notowany na giełdzie we Frankfurcie oraz Nowym Jorku. W 2020 roku BP zajmowało 357 pozycję na liście Forbes Global 2000. Warto wspomnieć, że spółka w minionym roku produkowała 1,99 miliona baryłek ropy naftowej oraz 7,9 miliardów stóp sześciennych gazu ziemnego dziennie. Kapitalizacja spółki przekracza 97 mld$.

BP 2017 2018 2019 2020
przychody 240,208 mld$ 298,756 mld$ 278,397 mld$ 180,366 mld$
zysk operacyjny 7,919 mld$ 16,341 mld$ 16,193 mld$ -0,573 mld$
marża operacyjna 3,30% 5,47% 5,82% -0,31%
zysk netto 3,388 mld$ 9,382 mld$ 4,025 mld$ -20,306 mld$
07 BP

Wykres akcji spółki BP, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Inwestowanie w sektor paliwowy

Ekspozycję na rynek ropy naftowej można uzyskać nie tylko poprzez zakup akcji pojedynczych spółek czy kontraktów na ropę. Można to również zrobić poprzez nabycie ETF’u, który jest powiązany albo z samym surowcem, albo z szeroko rozumianą branżą naftową. Jednym z popularniejszych ETF-ów dających ekspozycję na branżę naftową jest XOP (SPDR S&P Oil & Gas Exploration & Production). ETF posiada około 4,5 mld$ aktywów pod zarządzaniem. Jego roczne koszty zarządzania wynoszą 0,35% rocznie. Benchmarkiem dla funduszu jest  S&P Oil & Gas Exploration & Production Select Industry. ETF ma w portfelu m.in takie spółki jak ConocoPhillips, Chevron czy Callon Petroleum.

Można również nabyć ETC (Exchange Traded Commodity), które mają za zadanie naśladować zachowanie ceny ropy naftowej. Przykładem może być WisdomTree WTI Crud Oil (CRUD), który ma odwzorowywać zmiany kursu ropy typu WTI. Roczny koszt zarządzania ETC-em wynosi 0,49%, do tego należy doliczyć dzienny koszt swapu 0,001233%.

Można również zainwestować w największe spółki działające na rynku przetwórstwa ropy naftowej. Przykładem jest bardzo popularny ETF o nazwie Energy Select Sector SPDR Fund, którego AUM (XLE) – aktywa pod zarządzaniem wynoszą 27,8 mld$. Benchmarkiem dla ETF-u jest S&P Energy Selected Sector Index. Roczna opłata za zarządzanie wynosi 0,12%. Największymi komponentami ETF-u jest Exxon (22,0%) oraz Chevron (19,5%).

08 Xle

Wykres CFD na ETF Energy Select Sector SPDR Fund (XLE), interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.

Spółki paliwowe – gdzie inwestować w akcje i ETF

Coraz większa liczba brokerów forexowych posiada całkiem bogatą ofertę akcyjną, ETF oraz CFD na te instrumenty. Dla przykładu na XTB znajdziemy na dzień dzisiejszy ponad 300 ETF-ów, a Saxo Bank prawie 3000.

Broker xtb 2 saxo bank logo male plus 500 logo
Kraj Polska Dania Cypr *
Ilość giełd w ofercie 16 giełd 37 giełd 24 giełdy
Ilość akcji w ofercie ok. 2300 – akcje
ok. 1800 – CFD na akcje
19 000 – akcje
8 800 – CFD na akcje
ok. 3 000 – CFD na akcje
Ilość ETF w ofercie 194 – ETF
112 – CFD na ETF
3000 – ETF
675 – CFD na ETF
ok. 100 – CFD na ETF
Min. depozyt 0 zł
(zalecane min. 2000 zł)
0 zł / 0 EUR / 0 USD 500 zł
Platforma xStation SaxoTrader Pro
Saxo Trader Go
Platforma Plus 500

* oferta PLUS500 CY

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.

Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny. Nie stanowi rekomendacji i nie ma na celu nikogo zachęcić do podejmowania jakichkolwiek działań inwestycyjnych. Pamiętaj, że każda inwestycja obarczona jest ryzykiem. Nie inwestuj środków, na których utratę nie możesz sobie pozwolić.

Co o tym sądzisz?
Lubię
0%
Interesujące
100%
Heh...
0%
Szok!
0%
Nie lubię
0%
Szkoda
0%
O Autorze
Forex Club
Forex Club jest jednym z największych i najstarszych polskich portali o tematyce inwestycyjnej - forex i narzędzi wykorzystywanych w tradingu. To autorski projekt zapoczątkowany w 2008 roku i rozpoznawalna marka ukierunkowana na rynek walutowy.