Czym jest MLM. Multilevel Marketing = scam?

Nie wszystkie wątpliwie etycznie sposoby zarobkowe są zabronione. Jednym z przykładów jest marketing wielopoziomowy zwany także jako MLM (Multilevel Marketing). MLM jest terminem znanym w marketingu. Jest to strategia, która jest używana przez niektóre przedsiębiorstwa do sprzedaży swoich produktów i usług. Marketing wielopoziomowy zachęca obecnych członków schematu do promowania i sprzedawania produktów firmy innym osobom.

Wiele ze schematów MLM jest legalnych ale zdarzają się także przypadki w których marketing wielopoziomowy działa na zasadzie piramidy finansowej, które obejmują także dziedzinę inwestycyjną, projekty kryptowalutowe i pokrewne. Powoduje to, że wiele firm działających w uczciwy legalny sposób jest traktowana jako szemrane biznesy. W dzisiejszym tekście przybliżymy czym dokładnie jest MLM i przedstawimy przykładowe przedsiębiorstwa, które działają według tej strategii marketingowej.

PRZECZYTAJ: Charles Ponzi – twórca słynnej piramidy finansowej

Na czym polega MLM (marketing wielopoziomowy)?

Marketing wielopoziomowy jest legalnym sposobem zarabiania pieniędzy i jest często stosowany przez przedsiębiorstwa, które chcą wykorzystać swoich dotychczasowych klientów jako swoich „sprzedawców”. Dzięki temu firma działa na zasadzie marketingu szeptanego, co w teorii powinno ograniczyć koszty sprzedaży i marketingu. Oczywiście poziom tych kosztów zależy od sposobu w jaki przedsiębiorstwo chce wdrażać swoje strategie marketingowe.

W jaki sposób działa MLM? Klient może być kontraktorem, dystrybutorem albo propagatorem produktów firmy. Bardzo często dotychczasowi klienci zaczynają być „misjonarzami” oferty przedsiębiorstwa. Powoduje to, że przekonują do zakupu produktów swoich znajomych, przyjaciół czy sąsiadów. Jeśli nowa osoba rozpoczyna kupowanie produktu to „dostawca leada” otrzymuje od przedsiębiorstwa prowizję od wygenerowanej sprzedaży. Oprócz tego, jeśli nowy klient przyniesie kolejnego, to również od następnego klienta pierwotny klient otrzyma ułamek wartości jego zakupów. Powoduje to, że tworzy się „piramida przychodów”, która przez niektórych jest nazywana „budowaniem pasywnego przychodu”.

Schemat MLM. Źródło: wikipedia.org

Wspomniana piramida oznacza, że im wcześniej dołączysz do MLM tym teoretycznie twoje przychody będą wyższe. Taka struktura powoduje, że osoby, które są na szczycie piramidy mogą osiągać bardzo duże przychody a osoby na dole są dostarczycielami gotówki i same nie generują z programu MLM dodatnich przepływów pieniężnych.

Z racji tego, że strategia MLM wyklucza dawanie stałej pensji jego „uczestnikom-sprzedawcom” to ten sposób na zarabianie pieniędzy jest dobry dla osób, które mają żyłkę przedsiębiorcy. Taki charakter pozwala osiągać własne cele sprzedażowe co pozwala na wygenerowanie satysfakcjonujących zarobków. Jednak jeśli osoba nieśmiała i leniwa chce osiągnąć duże zyski z tej strategii marketingowej jej szanse będą zbliżone do zera.

Dodatkowe informacje

Mimo, że działanie marketing wielopoziomowego jest legalne to często jest uważane za kontrowersyjne. Wynika to z tego, że jej działanie może przypominać piramidę finansową. Powodem jest to, że członkowie-sprzedawcy są wynagradzani z pieniędzy ludzi na dole piramidy.

Jak można odróżnić legalnie działającą firmę opierającą swoją sprzedaż o marketing wielopoziomowy od piramidy? Jednym z łatwych sposobów na odróżnienie tych dwóch modeli jest metoda przekonywania klientów do zwiększenia sprzedaży. W „zdrowym” podejściu to przedsiębiorstwo sprzedaje produkty do końcowego klienta. Podejrzane są natomiast strategie, które „faszerują” uczestników MLM produktami, co wymusza na nich szukanie nowych klientów. Podejrzane przedsiębiorstwa raczej skupiają się na rekrutowaniu nowych uczestników schematu niż na rzeczywistej sprzedaży i udoskonalaniu produktu.

Istnieje szereg sygnałów, które wskazują, że przedsiębiorstwo działa w oparciu o nielegalną piramidę finansową udającą zwykły marketing wielopoziomowy. Federal Trade Commission ostrzega przed przedsiębiorstwami, które:

• Reklamują swoim klientom metodę MLM jako bardzo szybki sposób na wygenerowanie oszałamiających zarobków
• Nachalnie zachęcają uczestników do skupienia się na poszukiwaniu nowych klientów
• Zarobki uzależnione od tego ile osób włączysz do struktury nie od wartości sprzedanych produktów
• Zachęcają do dołączania do programu nie informując szczegółowo o swoim produkcie, który zamierzają oferować klientom
• Minimalne wartości zakupionych produktów, które trzeba „odsprzedać” innym klientom
• Duże opłaty za szkolenie
• Działają na emocjach a nie na rzetelnym przedstawieniu oferty
• Dystrybutorzy produktów nadal kupują produkty, które trudno im sprzedać aby zakwalifikować się do otrzymania nagrody od przedsiębiorstwa.

Multilevel Marketing – Przykłady

Na świecie jest bardzo dużo przykładów przedsiębiorstw, które działają w oparciu o strategię marketingu wielopoziomowego. Niektóre z nich są notowane na giełdach papierów wartościowych.

Amway

Jest to przedsiębiorstwo, które korzysta ze strategii MLM do sprzedawania swoich produktów. Firma skupia się na sprzedaży produktów z segment zdrowia, urody, chemii domowej. Swoje produkty Amway sprzedaje do ponad 100 krajów na świecie. Przychody przedsiębiorstwa wynosiły w 2021 roku 8,9 miliardów dolarów. Firma jest uznawana za największą strukturę marketingu wielopoziomowego na świecie.

Herbalife Nuturition

Jest to spółka notowana na amerykańskiej giełdzie. Herbalife Nuturition była bohaterem wielkiej walki inwestorów kiedy to Bill Ackman rozpoczął krótką sprzedaż akcji spółki w 2012 roku. Wartość krótkiej pozycji wynosiła 1 miliard dolarów. Ackman uważał, że działalność spółki jest piramidą finansową a firma oszukuje swoich klientów. Mimo śledztwa przeprowadzonego przez FTC w 2016 roku spółka nadal działała. Jednak w związku z  uwagami FTC, Herbalife musiał zrestrukturyzować swoją działalność. Przeciwko Ackmanowi wystąpił Carl Icahn. Spór skończył się zwycięstwem Icahna, który zarobił na długiej pozycji na akcjach Herbalife około miliarda dolarów. Bill Ackman ogłosił wycofanie się z krótkiej pozycji w 2018 roku.

Samo Herbalife sprzedaje produkty, które mają za zadanie pomóc zrzucić wagę przez swoich klientów. Spółka tłumaczy, że oferuje swoim klientom możliwość zwrotu pieniędzy jeśli nie są zadowoleni z oferty produktowej.

Medifast

Medifast jest to kolejne przedsiębiorstwo, które działa w modelu MLM i jest notowane na giełdzie. Przychody firmy wyniosły w 2021 roku 1,5 mld$ natomiast zysk netto był na poziomie 164 mln dolarów. Przedsiębiorstwo zajmuje się sprzedażą produktów odchudzających oraz produkty zdrowotne. Firma sprzedaje m.in. smoothie, zupy, batoniki, naleśniki, puddingi itp.

Jak widać niektóre firmy działające w modelu marketingu wielopoziomowego mają bardzo dużą skalę działania. Nie są to klasyczne piramidy finansowe, które szybko rosną i jeszcze szybciej upadają.

Czy MLM jest dla Ciebie?

Przed podjęciem chęci uczestniczenia w marketingu wielopoziomowym należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania:

• Czy jestem pewny, że firma działa w sposób uczciwy? – każda „czerwona flaga” powinna być sygnałem ostrzegawczym i zniechęcić do uczestniczenia w szemranych przedsięwzięciach.
• Czy chcę być sprzedawcą? – jeśli chcesz dołączyć do MLM musisz mieć charakter sprzedawcy. Oprócz przedstawienia oferty produktowej będziesz musiał w jakiś sposób przekonać do dołączenia do schematu MLM. Jeśli nie masz daru do sprzedaży, powinieneś poszukać innego zajęcia.
• Czy masz dobry pan sprzedażowy? – upewnij się, że istnieje rynek na sprzedaż danego produktu. Porozmawiaj ze swoimi przyjaciółmi i rodziną. Możesz także poczytać opinie osób, które dołączyły do MLM (skup się na negatywnych informacjach zwrotnych).
• Czy potrafisz być systematyczny? – musisz być świadomy, że aby osiągnąć finansowe cele  będziesz musiał ciężko i systematycznie pracować, aby zbudować na tyle dużą sieć klientów. Dopiero wtedy będziesz mógł pracować mniej i nadal otrzymywać wysokie zarobki.
• Czy będziesz w stanie dobrze zarządzać czasem i pieniędzmi? – każda działalność biznesowa ma swoje ryzyka. Działalność MLM także. Mimo, że początkowe nakłady są niewielkie, to stworzenie skali wymaga poniesienia znacznych nakładów czasu i pieniędzy. Przecież nie raz trzeba będzie ponieść wysokie koszty dotarcia do klienta bez gwarancji wygenerowania dochodu. Oprócz tego będziesz musiał poświęcić dużo czasu na podnoszenie swoich umiejętności sprzedażowych oraz zarządzanie działalnością posprzedażową (pomoc klientom, motywowanie ich do szukania innych klientów).
• Czy porównałeś już produkt z konkurencją? – przed podjęciem decyzji o dołączeniu do programu MLM należy dokładnie zbadać czy sprzedawany produkt rzeczywiście daje jakąś korzyść końcowemu klientowi. Korzyścią może być albo wyższa jakość albo niższa cena. Sceptycznie podchodź do informacji o „cudownych składnikach” lub gwarantowanych rezultatów.
• Czy dokładnie przeliczyłeś koszty? – warto sprawdzić czy nie ma ukrytych kosztów takich jak wydatki na materiały szkoleniowe czy koszt samego szkolenia. Sprawdź czy część z tych kosztów nie powtarza się, co stawia ekonomiczną opłacalność działalności pod znakiem zapytania.
• Czy dokładnie przeczytałeś i zrozumiałeś wszystkie dokumenty? – przeczytaj dokładnie biznes plan firmy, dokumenty dotyczące warunków wynagradzania i kosztów. Także zwracaj uwagę na treść wszystkich dokumentów, które musisz podpisać. Zamiast działać pod wpływem emocji dokładnie i sceptycznie przeczytaj dokumenty. Jeśli nie jesteś pewien czy dobrze zrozumiałeś dokumenty skorzystaj z profesjonalisty, który uchroni Ciebie przed podpisaniem niekorzystnej dla Ciebie umowy.

Marketing wielopoziomowy – podsumowanie

Kluczowe wnioski ze strategii MLM:

• Marketing wielopoziomowy w wielu krajach jest legalną działalnością. Niektóre znane firmy budują na MLM swoje strategie sprzedażowe.
• Obecni członkowie MLM są zachęcani do promowania produktu i sprzedawania go innym osobom, przez co zwiększa się pula klientów przedsiębiorstwa.
• Firma płaci członkom, którzy „przynoszą” kolejnych klientów procent od wartości produktów zakupionych od nowego uczestnika schematu.
• Im więcej osób przyciągnie do systemu MLM jego członek, tym potencjalnie większe przychody z prowizji od sprzedaży.
• W Stanach Zjednoczonych programy marketingu wielopoziomowego są badane przez FTC (Federal Trade Commission) pod kątem prowadzenia legalnej działalności. Jeśli agencja uważa, że firma działa w modelu piramidy finansowej to może zakazać prowadzenia legalnej działalności.