China Banking and Insurance Regulatory Commission (CBIRC) – Chiński nadzór finansowy

W ostatnich latach Chiny stały się jednym z najważniejszych centrów rozwoju światowej gospodarki. Wraz z bogaceniem się społeczeństwa nastąpił dynamiczny rozwój sektora finansowego. Rozwój rynku finansowego spowodował konieczność wprowadzenia nowych regulacji oraz wyspecjalizowanych jednostek rządowych sprawujących nadzór nad określonymi obszarami chińskiego rynku finansowego. Od 2018 roku rolę „żandarma” chińskiego rynku finansowego pełni instytucja China Banking Regulatory Commission (CBRIC), która powstała z połączenia CBRC i CIRC.

China Banking Regulatory Commission

Jednym z pierwszych kroków do profesjonalizacji rynku finansowego w Chinach było powołanie China Banking Regulatory Commission (CBRC), która była jedną z rządowych agencji. Powstała w 2003 roku. Powodem powstania CBRC były problemy sektora bankowego, który zmagał się z niedokapitalizowaniem oraz nietransparentnymi praktykami biznesowymi. Pierwszym przewodniczącym CBRC był Liu Mingkandg, który sprawował tę funkcję do 2011 roku. Liu ukończył w 1987 roku Uniwersytet Londyński. Podczas jego kadencji uporządkował wiele spraw związanych z sektorem bankowym w Państwie Środka. W efekcie, podczas pęknięcia bańki na amerykańskim rynku nieruchomości, chiński sektor bankowy był w bardzo dobrej kondycji. Dzięki temu sektor finansowy przeszedł ten burzliwy czas suchą stopą. Wraz z odejściem na emeryturę, Liu Mingkandg został zastąpiony przez Shanga Fulinga, który wcześniej pełnił rolę przewodniczącego China Securities Regulatory Commission (CSRC). Po sześciu latach został zastąpiony przez ostatniego prezesa CBRC – Guo Shuqinga.  

China Insurance Regulatory Commission

Xian Junbo. Źródło: chinadaily.com.cn

Przed istnieniem CBIRC agencją, która odpowiadała za regulowanie rynku ubezpieczeniowego była CIRC, czyli China Insurance Regulatory Commission. CIRC została założona w 1998 roku i jej zadaniem było pilnowanie aby uczestnicy rynku ubezpieczeniowego spełniali regulacje rynkowe oraz najwyższe standardy rynkowe. Warto wspomnieć, że we wrześniu 2008 roku CIRC powołał China Insurance Security Fund Co., Ltd, który został zasilony kapitałem w wysokości 100 mln CNY. Założona organizacja odpowiadała za zarządzanie funduszem ochrony ubezpieczeniowej, który przekraczał 7 miliardów CNY. Wspomniany fundusz pozwala m.in. wypłacić w całości roszczenia z tytułu polis do 50 000 CNY (powyżej to do 90%) w przypadku bankructwa ubezpieczyciela. Jednym z szefów CIRC był Xiang Junbo, który pełnił funkcję od 2011 roku. W kwietniu 2017 roku Centralna Komisja ds. Kontroli Dyscypliny Komunistycznej Partii Chin rozpoczęła śledztwo w sprawie „poważnych naruszeń”. 23 września 2017 roku Xiang Junbo został wydalony z Komunistycznej Partii Chin. W 2019 roku został skazany za korupcję. 

China Banking and Insurance Regulatory Commission

W 2018 roku uznano, że nie ma sensu aby istniały dwie oddzielne agencje, ponieważ zdarza się, że dana instytucja finansowa jest regulowana zarówno przez CIRC i CBRC. Pojawił się więc pomysł połączenia tych dwóch agencji w jednego „super-regulatora”. Założono więc CBIRC, który zajmuje się regulowaniem chińskiego sektora bankowego oraz ubezpieczeniowego. Wspomniana agencja ma za zadanie także dbać o konsumentów oraz akcjonariuszy mniejszościowych regulowanych podmiotów. Poniżej podstawowe funkcje jakie spełnia CBIRC:

• Reguluje i nadzoruje sektor bankowy i ubezpieczeniowy; 
• Wprowadza nowe regulacje i zalecenia dla podmiotów z sektora bankowego i ubezpieczeniowego;
• Stara się stworzyć bezpieczne środowisko dla konsumentów;
• Pełni nadzór nad działaniem lombardów, firm leasingowych czy faktoringowych lub internetowych pożyczkodawców;
• Nadaje licencje bankom i ubezpieczycielom;
• Publikuje zakres dobrych praktyk i regulacji dotyczących zarządzania ryzykiem czy kontroli wewnętrznej;
• Opracowuje raporty rynkowe dotyczące sektora bankowego i ubezpieczeniowego;
• Kontroluje lokalnych nadzorców rynku bankowego i ubezpieczeniowego;
• Przeciwdziała nielegalnym aktywnościom na podległych rynkach;
• Wykonuje inne działania zlecone przez rząd chiński.

Struktura organizacyjna CBIRC

Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie internetowej rządowej agencji, CBIRC składa się z 27 departamentów. Ich zadania są ściśle określone, aby nie pojawiła się sytuacja, że obowiązki departamentów pokrywają się ze sobą. 

Ze względu na to, że Chiny to wielki obszar zarówno pod względem obszarowym, jak i ludnościowym wprowadzono oddziały regionalne. Dzięki temu CBIRC może szybciej reagować na nierównowagi w poszczególnych, chińskich prowincjach. W skład CBIRC wchodzi 36 regionalnych oddziałów. Swoje oddziały posiadają zarówno najbardziej rozwinięte obszary gospodarcze (m.in. Shenzen, Pekin, Kanton), jak i obszary słabiej rozwinięte (np. Mongolia Wewnętrzna). 

Władze CBIRC

Guo Shuqing źródło: CBIRC.gov

Główną postacią w rządowej agencji jest Guo Shuqing. Urodził się w 1956 roku w Mongolii Wewnętrznej. W 1982 roku ukończył studia na Uniwersytecie w Nankingu. Zdobył tytuł magistra z socjalizmu naukowego oraz został doktorem prawa na Chińskiej Akademii Nauk Społecznych.

Był to ostatni przewodniczący CBRC. Po połączeniu nadzoru bankowego i ubezpieczeniowego Guo został przewodniczącym CBIRC. Jest to osoba, która posiada bardzo duże doświadczenie zarówno w pracy w instytucjach rządowych, jak i firmach. Przed pracą w organach regulujących sektor bankowy (CBRC, CBIRC) Guo Shuqing pełnił urząd gubernatora prowincji Shandong oraz był przewodniczącym Chairman of China Securities Regulatory Commission. Pracował jako chairman w China Construction Bank. Guo Shuginq była także wice gubernatorem w prowincji Guizhou. Jest też członkiem Komunistycznej Partii Chin.

W skład managementu wyższego szczebla wchodzi jeszcze 4 wiceprezesów oraz 1 Inspektor. 

• Ca You – w 1963 roku urodził w Penglaj w prowincji Shandong. Podczas nauki uzyskał tytuł doktora nauk ekonomicznych. Mianowany na stanowisko wiceprezesa CBIRC w marcu 2018 roku. Wcześniej przez 4 lata był wiceprezesem w agencji regulującej sektor bankowy (CBRC). Przed pracą w CBRC pracował od 1985 roku w Biurze Generalnym Rady Państwa. 
• Zhou Liang – w 1971 roku urodził się w Yongzhou w prowincji Hunan. Zdobył tytuł magistra ekonomii. W 1995 roku, mając 24 lata Zhou Liang wstąpił do Komunistycznej Partii Chin. Został wybrany na delegata na XIX Kongresu Komunistycznej Partii Chin. Obecnie jest członkiem Centralnej Komisji Kontroli Dyscypliny KPCh. Od marca 2018 roku pełni funkcję wiceprezesa CBIRC. Wcześniej przez wiele lat pełnił wiele funkcji w rządzie centralnym i lokalnym.
• Liang Tao – w 1962 roku urodził się w Rongcheng w prowincji Shandong. Liang Tao zdobył tytuł magistra z zarządzania. Od marca 2018 roku został wiceprezydentem CBRIC. Przedtem w latach 2015 – 2018 pełnił funkcję wiceprezydenta CIRC. Wcześniej przez dwanaście lat pracował w tej samej agencji na stanowisku Dyrektora w Departamentu Reform i Rozwoju. Co ciekawe był w 2007 roku oddelegowany do Komitetu Organizacyjnego Igrzysk Olimpijskich w Pekinie.
• Xiao Yuanqi – urodził się w 1966 roku w prowincji Hunan. Posiada tytuł MBA przyznany przez Cranfield University w Zjednoczonym Królestwie. Posiada także tytuł magistra ekonomii. Edukował się także w People Bank of China School of Finance. Od lutego 2021 roku pracuje na stanowisku wiceprezydenta CBRIC. W latach 2003 – 2018 pracował w chińskim regulatorze rynku bankowego na różnych stanowiskach (CBRC). Wcześniej przez 13 lat pracował na różnych stanowiskach w Centralnym Banku Chin.

CBIRC a chińskie fintechy

Dynamiczny rozwój aplikacji finansowych spowodował wzrost ryzyka w chińskim sektorze finansowym. Superaplikacje takie jak WeChat czy Alipay zaczęły oferować coraz bardziej rozbudowane produkty (oszczędnościowe, pożyczkowe). Od kilku ostatnich kwartałów CBIRC zaczął coraz bardziej przyglądać się działalności operacyjnej chińskich fintechów. 2 marca 2021 roku Guo Shuqing, szef CBIRC wspomniał, że chińskie fintechy będą musiały spełnić wymagania kapitałowe w ciągu następnych dwóch lat. Jednocześnie CBIRC mocniej przygląda się internetowym platformom oferującym usługi ubezpieczeniowe, ponieważ uważa że część z nich może prowadzić działalność bez uzyskania specjalnych licencji.

W grudniu 2020 roku regulator zabronił oferowania oprocentowanych produktów depozytowych na platformach internetowych. W efekcie, takie aplikacje jak Alipay, JD Digits czy Didi Finance usunęły ten rodzaj produktów ze swoich aplikacji.