Sokyu (Munehisa) Homma – trader wszechczasów

Wykresy Świecowe (ang. Candlesticks) – nazwa zapewne brzmi bardzo dziwnie dla laika, ale dla tradera oznacza ogrom informacji rynkowych. Wykresy świecowe posiadają w sobie dozę mistycyzmu, tajemnicy czy też co najmniej tajemnych taktyk. Wykresy świecowe przywędrowały do nas z dalekiej Japonii, gdzie od ponad 250 lat wyznaczały drogę sukcesu wielu japońskim traderom.

Munehisa Homma

Najsłynniejszym japońskim traderem był i jest nadal Sokyu (Munehisa) Homma (1716 – 1803). Urodził się jako Kosaku Kato i został zaadoptowany przez rodzinę Homma. Różnica w tłumaczeniach jest spowodowana różnicą w japońskich dialektach. W dalszej części będę używał Munehisa Homma, tak jak to używa Steve Nison.

Homma jest znany z tego, iż w swoim czasie zarobił równowartość na dzisiejsze czasy około 10 miliardów dolarów. Nic dziwnego, że był nazywany Bogiem rynku – Dewa no Tengu. Mistyczny Bóg nad bogami. Nawet napisano o nim piosenkę:

„Kiedy świeci słońce w Sakata (miasto Homma), niebo jest zachmurzone w Dojima (giełda ryżu w Osaka), i leje deszcz w Kuramae (giełda w Edo), i nikt nie potrafi być taki jak Homma…”.

Co to oznaczało? Kiedy zbiory ryżu są duże w Sakata, cena maleje na giełdzie Dojima i jest krach ceny w Edo.

Homma był doskonale znany z osiągniętych zysków przy ponad 100 kolejnych pozycjach. Czy dasz radę powtórzyć ten rekord?

Wykresy świecowe powstały na początku 18. wieku. Więc Homma nie był w stanie ich stosować. Czyżby nie stosował żadnych wykresów? Jak to jest możliwe? Moment „Eureki” nastąpił, kiedy czytając literaturę na temat japońskich technik natknąłem się na notatkę o wcześniejszych wykresach. Otóż w erze Keoho (około 1716 roku) powstały wykresy poprzedzające wykresy świecowe – Wykresy kotwice (ang. Anchor Chart). Pierwsze wykresy, gdzie zostały zastosowane cztery ceny: otwarcia, zamknięcia, najwyższa i najniższa.

Jestem przekonany, iż Homma stosował te wykresy i właśnie one przyczyniły się do jego ogromnego sukcesu. Wykresy kotwice są poprzednikami wykresów świecowych i graficznie doskonale widać zależności czterech cen: najwyższej, otwarcia, zamknięcia i najniższej.

Metody i techniki Hommy były owiane ogromną tajemnicą. Po wielkim sukcesie oraz zbudowaniu ogromnej fortuny, spędził wygodnie resztę życia. Umarł mając 87 lat.

Munehisa Homma – grób

Pozostawił po sobie spisane wspaniałe i na owe czasy tajne techniki, które pozwoliły jemu osiągnąć fortunę. Wielu próbowało naśladować Homma, ale niestety bezskutecznie. Przez wiele lat podejrzewano, iż Homma spisał swoje tajemnice i schował je gdzieś głęboko przez światem.

W rezultacie ludzie zaczęli wierzyć, iż takie opisy nie istnieją i powoli zapomniano o tym. Po wielu latach ręcznie napisane manuskrypty zostały odnalezione przez dalekiego kuzyna Hommy, Kato Kosaku. Wszystkie zapiski połączył w całość i wydał je jako książkę z tytułem „Munehisa Homma Fontanna Złota”. W późniejszych czasach książka ta otrzymała wiele innych tytułów: Sanmiden, Sisesanmiden, Soubasanmiden.

Homma pisał swoją książkę od 1768 roku mając 51 lat i zajęło mu to do zakończenia jej w wieku 81 lat. Oryginalny manuskrypt nosił tytuł „Homma Munehisa Ishouyakden”. Manuskrypt Homma był przekazywany jako rodzinna tajemnica następnym pokoleniom. Z jego zapisków możemy się dowiedzieć, dlaczego ten manuskrypt był ukrywany przed światem przez tak wiele lat jako rodzinna tajemnica.

Portret Munehisa Homma

“Ten tekst nigdy nie powinien zostać pokazany nikomu bez względu jak bliska jest tobie ta osoba. Nie dlatego, że chcę być jedynym bogaczem. Ale dlatego iż ten tekst może zostać źle zrozumiany przez ludzi, którzy najprawdopodobniej popełnią wiele błędów, ale najgorsze jest to, że tekst może wywołać ogromne szkody co w rezultacie odwróci się przeciwko nam. Nie rekomenduję, aby ktokolwiek czytał ten tekst i powinien on pozostać rodzinną tajemnicą. W szczególności San-Poh (trzy metody) jest bardzo unikalną techniką i tylko kilka osób je zna na całym świecie. Jeśli będziesz sprzedawał lub kupował stosując tylko tą metodę, osiągniesz stałe zyski, zbudujesz fortunę, i nigdy nie poniesiesz strat. Powinieneś wiedzieć jaką wartość ten tekst posiada bądź ostrożny i zdecydowany co do tajemnicy jaka jest zawarta w tym tekście…” Munehisa Homma

Wznoszące i opadające

Trzy medoty

Niesamowite słowa z przed ponad 250 lat mają dzisiaj dla nas niesłychanie ogromne znaczenie. Homma w swojej książce wyjaśnia swoje tajne metody w bardzo jasnych i prostych słowach. W postaci słów jakie przychodzą w momentach olśnienia mistrza. Kiedy ta książka ujrzała światło dzienne, Japonia znalazła się w ogromnym szoku, że książka o tak ogromnym komercyjnym sukcesie, która była uznawana jako legenda, naprawdę istnieje! Szokiem również było i nadal jest, jak wnikliwe są teoretyczne opisy, analizy techniczne oraz psychologii rynku. Homma, odkrył nie tylko iż istnieje ścisły związek podaży i popytu, ale również, że na zmiany ceny rynku mają ogromne wpływy ludzkie emocje.

„U podstaw wysokich i niskich poziomów trendu rynku, są dobre i złe zbiory” Munehisa Homma.

Według słów Hommy z przed ponad 250 lat wyraźnie tworzy się nowa zasada – podaż i popyt są najważniejsze w tradingu.

„Po 60 latach pracy dniem i nocą stopniowo osiągnąłem głębokie zrozumienie zmian zachodzących na rynku ryżu…” Munehisa Homma.

Niesłychanym fenomenem jest to, że prawda z przed ponad 250 lat jest dzisiaj nadal aktualna! I jeśli się do niej dostosujemy sukces znajduje się na wyciągnięcie ręki.

Moim celem jest, abyś odkrył siebie i spojrzał na rynek innymi oczami, oczami Munehisa Homma, człowieka sukcesu i ogromnego tradera. W dalszej części tej książki postaram się wyjaśnić, jak powinieneś patrzeć na rynek, jak powinna wyglądać analiza wykresów świecowych, jak handlować według metod na bazie których Munehisa Homma zbudował ogromną fortunę.

Kilka słów wyjaśnienia

Dom Munehisa Homma. Obecnie muzeum.

Stosowane na owe czasy wykresy posiadały stałe kolory, świece sprzedających oznaczane były kolorem czarnym natomiast świece kupujących wypełnione były kolorem czerwonym. Jednym z warunków wyboru koloru były dostępne na rynku kolory tuszy. Najczęściej spotykane kolory były właśnie czarny i czerwony.  Jednocześnie zastosowanie tak kontrastowych kolorów również pomaga w wyraźnej interpretacji świec, bardziej przejrzystego odczytu wykresów.  W tekście znajdziesz również oryginalne japońskie nazwy oraz w nawiasach – odpowiedniki w j. angielskim.

Ale powróćmy do metod jakimi się kierował Homma. Składają się one z dwóch części. Są to:

1. Samni No Den rynku – subiektywna część;
2. Strategie Sakata – obiektywna część.

Rynkowe “Sanmi no den” lub inaczej “Konstytucja Sakata”

1. Pozostaw chciwość, koncentruj się na stosunku czasu do ceny przez obserwację poprzednich zmian cen (kontrola emocji i analiza ceny z interwałem czasowym).
2. Celuj sprzedaż pod sufitem, a kupno na samym dole (punkty kupna i sprzedaży).
3. Zwiększaj wielkość pozycji po zwiększeniu ilości ryżu na rynku o 100 worków, kiedy rynek jest na szczycie lub na samym dole. W tamtych czasach cena ryżu była sztywna, natomiast zmieniała się tylko ilość ryżu na rynku (decyzja – rozmiar pozycji).
4. Jeśli prognoza rynku jest błędna, musisz jak najszybciej znaleźć błąd. Natychmiast po odnalezieniu błędu zamknij pozycję, wstrzymaj się od handlu przez okres 40 do 50 dni (decyzja o złej pozycji).
5. Zamknij 70 do 80 procent zyskownej pozycji, pozostałą część likwiduj po zmianie kierunku, kiedy cena osiągnie sufit lub jest na samym dole (kierowanie zyskowną pozycją).

Pierwsza zasada

Pierwsza zasada mówi nam o wyzbyciu się emocji chciwości oraz co jest tak bardzo istotne o kierowaniu analizą czasu i ceny. Isaac Newton powiedział: „Mogę obliczyć ruch ciał niebieskich, ale nie szaleństwo ludzi”. Każdym rynkiem żądzą emocje strachu i chciwości. To one dominują decyzjami traderów. Kiedy reagujemy na zmiany ceny rynku na bazie naszych emocji – możesz być pewny, iż nic dobrego z tego nie wyniknie. Jakiekolwiek emocje, nie powinny mieć wpływu na naszą analizę. Nie jest dla nas istotne czy osiągniemy maksymalny zysk, ale czy w ogóle jest on osiągalny. Oczekiwanie z otwartą pozycją w stanie chciwości czy też strachu, bardzo często kończy się albo małym zyskiem albo dużą stratą.
Odpowiedni czas otwarcia/zamknięcia pozycji oraz poprawny poziom ceny są kluczem do sukcesu.

“Nigdy nie powinieneś spieszyć się z otwarciem pozycji dlatego, że pośpiech jest tym samym co zły początek. Kiedy kupujesz lub sprzedajesz, zaczekaj 3 dni od momentu, kiedy uważasz, że możesz uzyskać zyski z danej sytuacji rynkowej.” Munehisa Homma

Wielu traderów mówi o istotnym znaczeniu wyczucia czasu, mówimy o złotych okazjach.

Kiedy Munehisa Homma doradza abyś zaczekał trzy dni. Mówi, iż powinieneś kontrolować swój umysł, swoją podświadomość, która wytwarza chciwość i podpowiada: „pożałujesz, jeśli przepuścisz tą szansę, tę złotą szansę”. Zaczekaj chwilę, zastanów się i uspokojony zacznij handel.

Druga zasada

Jak kierować ustawianiem pozycji kupna i sprzedaży.

Wielu nowicjuszy popełnia ogromny błąd próbując kupować tylko na samych szczytach i sprzedawać na samych dołach. Tutaj kłania się podstawowa wiedza na temat wykresów świecowych. Chciałbym ostrzec traderów, którzy zaczynają swoją przygodę z handlem na rynkach finansowych wykorzystując tylko zmiany ceny (ang. Price Action).

Zapamiętaj: Wykresy świecowe nigdy nie mogą zostać wykorzystane do ustalenia targetu ceny.

Błędna interpretacja słów Homma właśnie do tego może doprowadzić. Nie chodzi tutaj abyś tylko sprzedawał na samym szczycie lub kupował na samym dole. Istotnym tutaj element jest wykorzystanie odpowiedniego czas na otwarcie pozycji.

Bardzo częstym błędem jest „pogoń” za uciekającą ceną. Moment, kiedy cena zaczyna szybki ruch, emocje biorą górę nad naszym rozsądkiem. Do takich sytuacji podchodzimy emocjonalnie, a wtedy nasze decyzje nie są podparte techniczną analizą, ale bierze górę nad nami chciwość. Brak cierpliwości i niepokój, popycha nas do tak złych decyzji. Naucz się cierpliwie oczekiwać na odpowiedni moment. Nie jest ważna ilość transakcji, ale ich jakość. Innymi słowy, nie próbuj uzyskać 5 – 10 pipsów zysku, ale ich dziesiątki. W dalszej części poznasz techniki, które pomogą w otwieraniu pozycji w trakcie już trwającego trendu.

Przeczytaj koniecznie: Linie trendu w formacji LT-4C i ich zastosowanie na zniesieniu ceny

Trzecia zasada

Jak decydować o wielkości pozycji jaką podejmujesz się otworzyć. Są to uwagi na temat kierowania naszym funduszem inwestycyjnym. Wielkość pozycji jest zależna od wielkości konta. Mówimy tutaj o rynku Forex z możliwością użycia dużej dźwigni. Ale również tutaj istotnym elementem jest nasz stan emocjonalny. Otwarcie pozycji i jej monitorowanie jest ważnym elementem. Przy każdym występującej szansie powinniśmy zwiększać ilość otwartych pozycji. Każdy wybity kolejny punkt pivot jest dla nas szansą na otwarcie kolejnej pozycji w tym samym kierunku. Rozproszenie pozycji pozwala nam na zwiększenie zysków oraz zniwelowanie jakichkolwiek strat. Tutaj może być przykładem zastosowanie fraktali i aligatora. Na każdym fraktalu powyżej/poniżej aligatora dodajemy pozycję na każdym fraktalu ale tylko do czwartego fraktala. Na mojej stronie znajduje się nagranie systemu „New Dimension”.

Czwarta zasada

Jak powinno wyglądać nasze zachowanie, kiedy popełnimy błąd? Co powinniśmy robić w sytuacji, kiedy zauważymy, iż popełniliśmy błąd? Przede wszystkim po rozpoznaniu błędu należy natychmiast zamknąć pozycję. Przeanalizować nasze podejście do handlu. Dlaczego i gdzie nastąpił błąd i dlaczego taką a nie inną podjęliśmy decyzję. Ten proces jest niesłychanie ważny. Jeśli wiesz, gdzie i dlaczego popełniłeś błąd opisz go. Istotnym elementem jest prowadzenie dziennika. Większość (90% traderów) nie prowadzi jakichkolwiek notatek na temat prowadzonych transakcji. Taka notatka pomoże tobie po pewnym czasie przypomnieć niepoprawne postępowanie i w przyszłości, jeśli taka sytuacja nastąpi, będziesz wiedział doskonale jak nie powtórzyć błędu.

Homma mówi, że jeśli popełniłeś błąd, natychmiast zamknij pozycję, i zostaw rynek przez następne 40 do 50 dni. Ta rada jest kwintesencją mądrości. Skrywa w sobie sekret i jednocześnie tajemnicę samą w sobie. Pozostawienie rynku na pewien okres czasu pozwala nam na uspokojenie umysłu, inne spojrzenie na rynek. Nie tylko uzyskamy „oczyszczenie” i uspokojenie umysłu, ale również nasza podświadomość będzie miała możliwość zintegrowania i osiągnięcia perfekcyjności twojej strategii, „czystego” spojrzenia. Po raz kolejny słyszymy o cierpliwości i kontroli chciwości. Staraj się to wszystko zapamiętać. Jest to niesłychanie ważny element poprawnego tradingu.

Piąta zasada

Kierowanie zyskowną już otwartą pozycją.

„Zamknij 70% do 80% wszystkich pozycji jak tylko osiągniesz spodziewany zysk. Zaczekaj do zakończenia ruchu i zamknij resztę otwartych pozycji.”

Monitorowanie już otwartych pozycji, analiza trendu, kierunku otwierania i zamykania świec, wskaże nam, kiedy powinniśmy zamknąć każdą z otwartych uprzednio pozycji. Znowu, ta zasada mówi nam o uzbrojeniu się w cierpliwość i ostrzega nas, aby chciwość utrzymywać pod kontrolą. Wielu traderów zamyka pozycje przy bardzo niskich zyskach. Konsekwencją tego są straty lub mały zysk. Powinniśmy uzbroić się w cierpliwość oraz odwagę, pozwolić rozwinąć się naszej pozycji według naszego precyzyjnego planu, który powinniśmy stosować od samego początku.

Szczególnym znaczeniem jest tutaj wzięcie pod uwagę stosunku ryzyka do zysku. Ta zasada posiada ukrytą potężną tajemnicę, którą teraz i ty znasz!

„Konsultuj się z rynkiem na temat rynku”

Metoda pierwsza i druga wymagają korzystania z wykresów oraz z technik zatrudniających realne metody tradingu. Metody czwarta i piąta są podstawowymi zasadami kierowania jak powinieneś na stałe stosować w tradingu przy limitowaniu strat oraz zwiększaniu zysków.

Tak naprawdę powyższy zbiór taktyk handlu, przede wszystkim mówi nam o psychologii i emocjonalnej stronie podejścia do codziennego handlu. Poznane pięć zasad są subiektywną stroną tradingu. Wszystkie pięć zasad posiada to samo przesłanie – Wezwanie o cierpliwość i kontrolę chciwości.

Jest to mistrzostwo same w sobie, gdzie rezultatem jest poprawne otwieranie i zamykanie pozycji w poprawnym czasie, odpowiednim momencie, na odpowiedniej cenie. Wszystkie pięć reguł jest ściśle powiązanych ze sobą. Pierwszą fundamentalną zasadą rynku jest jego płynność czasu i ceny. Mówi nam o tym, że należy je mierzyć, mierzyć obiektywnie naturalne zmiany rynku, oscylacje swingów.

Kiedy znana jest wielkość tych ruchów, druga regułą mówi nam, kiedy i gdzie powinniśmy podjąć decyzje w trakcie ich trwania. Musimy czekać na odpowiedni moment. Jest takie japońskie powiedzenie, “konsultuj się z rynkiem na temat rynku”. Oznacza to iż przy obserwacji rynku powinniśmy zwracać szczególną uwagę na zachodzące zmiany ceny na wykresie, a nie polegać na opiniach analityków rynkowych czy też obserwować globalne sytuacje międzynarodowe, lub politykę ekonomiczną, które mogą lub też nie, wpłynąć na rynek. Wykres jest graficzną formą reprezentującą zachodzące zmiany ceny rynku. Jest czysta i nie jest skażona opiniami innych indywidualnych osób. Poprzez obserwację rynku każdy może zidentyfikować drogę jaką obrała cena w przeszłości i drogę jaką cena może obrać w przyszłości.

Seiki Shimizu w swojej książce “The Japanese Chart of Charts”, ujawnia prawo naturalnych zmian ceny rynku, które charakteryzują się „Trzema Poziomami Fluktuacji”. Rynek dokonuje ruchów w trzech poziomach, kieruje się do góry lub do dołu lub też czasowo utrzymuje się w środku, tworząc formację zyg-zag. Należy zwrócić tutaj uwagą na fakt, iż mówimy o zmianach cen na danym interwale czasowym. Ponieważ trend boczny na jednym interwale czasowym może być zbiorem zmian górnych i dolnych ceny.

GBPUSD na wykresie dziennym. Żółtym prostokątem został zaznaczony trend boczny.

Poniższy wykres wskazuje nam, iż jedno-godzinny interwał czasowy pokazuje nam całkiem inną sytuację. Mamy tutaj do czynienia ze zmianami trendu górnym i dolnym.

GBPUSD na wykresie jednogodzinnym.

W tym samym obszarze GBPUSD posiada zarówno trendy górne jaki i dolne.

Koniec części pierwszej…