Sektor tekstylny – Jak inwestować w spółki odzieżowe? [Poradnik]
Początki nowoczesnego przemysłu tekstylnego sięgają rewolucji przemysłowej w XIX wieku. Wtedy Europa zdominowała światowy rynek odzieżowy. To właśnie w europejskich miastach powstały wielkie fabryki, których produkcja zalewała rynki światowe. Wiele miast zawdzięcza swój rozwój dzięki prężnemu sektorowi włókienniczemu. Przykładem jest Łódź, która przez dziesiątki lat była sercem Łódzkiego Okręgu Przemysłowego. Początki rozwoju Łodzi sięgają 1820 roku, kiedy na mocy dekretu Józefa Zajączka osada została wybrana jako ośrodek przemysłu tkackiego i sukienniczego. W ciągu niespełna 100 lat liczba mieszkańców wzrosła z poziomu 800 do 500 000 (1914 rok). Łódzkie wyroby odzieżowe trafiały m.in na rynek rosyjski czy chiński.
Innym przykładem jest Manchester, który w czasie rewolucji przemysłowej w Anglii był jednym z centrów rozwoju przemysłu włókienniczego. W tym okresie miasto stało się największym rynkiem obrotu dobrami bawełnianymi na świecie. Z tego powodu dostało przydomki “Cottonpolis” oraz “Warehouse City”. W byłych koloniach brytyjskich (Republice Południowej Afryki, Australii oraz Nowej Zelandii) nadal używa się określenia manchester na pościel domową.
Warunki pracy w fabrykach w XIX i XX wieku w Europie oraz Stanach Zjednoczonych nie były najlepsze. Często dochodziło do tragedii. Jedną z najbardziej znanych był pożar Triangle Shirtwaist Factory w Nowym Jorku w 1911 roku. Zginęło tam 146 osób. Najmłodsza ofiara miała 14 lat (Kate Leone). Tragedie były jednym z katalizatorów zmian w “zachodnim” przemyśle odzieżowym. Przez następne dziesięciolecia warunki pracy w Europie oraz USA poprawiły się.
Obecnie czasy dominacji europejskiego oraz amerykańskiego przemysłu odzieżowego dobiegły końca. Zwyciężyła globalizacja. To “fabryki świata” ulokowane w Azji zaopatrują w odzież większość rozwiniętych rynków. Przez wiele lat warunki pracy w takich fabrykach były bardzo złe. Często mieściły się w miejscach, które nie były do tego właściwie przygotowane. Takie miejsca nazywa się “sweatshop”. W takich warunkach robotnicy pracowali po kilkanaście godzin dziennie, za głodowe stawki oraz w skandalicznych warunkach (np. zatłoczone, nie wentylowane pomieszczenie). Szerokim echem odbiła się katastrofa budowlana w Szabharze (Bangladesz), która miała miejsce 24 kwietnia 2013 roku. Zawalił się wtedy 8-kondygnacyjny budynek, w wyniku czego zginęło 1127 osób. W budynku mieściły się fabryki odzieży, placówki bankowe oraz sklepy. Większością ofiar były kobiety, które pracowały jako szwaczki. Katastrofa spowodowała także protesty w Europie, a jednym “z celów” protestujących była firma Primark. Tragedia odbiła się także na wizerunku polskiej firmy odzieżowej LPP. Powodem były odnalezione na miejscu tragedii metki takich marek jak Reserved, Cropp, House czy Mohito.
Jak już wspomniano, obecnie dominuje produkcja azjatycka. Jednak przeważa tam zwykły outsourcing, gdzie “zachodni” właściciele marek wysyłają zamówienia na produkcję odzieży i obuwia do azjatyckich producentów. Wynika to z mniejszych kosztów pracy. Oszczędność na “robociźnie” z nawiązką pokrywa większe koszty transportu. Z tego powodu tania odzież przepływa w kontenerach tysiące kilometrów, aby znaleźć nabywcę w sklepach umieszczonych w Nowym Jorku, Londynie, Warszawie czy Sydney. W branży tekstylnej dominują takie kraje jak Chiny, Bangladesz, Wietnam oraz Indie.
Sektor tekstylny w Chinach
W tym kraju produkuje się najwięcej odzieży. Początki włączenia Chin w globalny łańcuch dostaw sięga końca lat siedemdziesiątych, wraz z nastaniem reform gospodarczych w Państwie Środka. Na początku główną przewagą konkurencyjną były bardzo niskie ceny pracownicze. Jednak na skutek rozwoju przemysłu tekstylnego nastąpiła konkurencja o pracownika. Doprowadziło to do wzrostu płac. Jednocześnie rząd Chin rozwijał infrastrukturę transportową oraz wspierał rozwijanie parków maszynowych. Dzięki temu, mimo utraty konkurencyjności płacowej Chiny wypracowały sobie przewagę pod względem produktywności oraz bardziej efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw. Na początku przemysł był skoncentrowany w regionach przybrzeżnych. Z czasem wraz z rozwojem infrastruktury część fabryk przeniosła się do wewnątrz Chin. Jednym z największych producentów odzieży w Chinach jest Esquel Group, który produkuje ponad 100 mln koszulek rocznie. W firmie jest zatrudnionych ponad 50 000 pracowników.
Sektor tekstylny w Bangladeszu
Jest to drugi największy producent ubrań w Azji. Ponad 80% eksportu tego kraju to produkty dla przemysłu odzieżowego (m.in. ubrania). Bangladesz jest również drugim największym producentem ubrań dla “zachodnich” marek odzieżowych. Co ciekawe, tylko 5% fabryk w tym kraju jest w posiadaniu przez zagranicznych inwestorów. Sektor odzieżowy w Bangladeszu przez wiele lat nie miał dobrej opinii. Główną przewagą konkurencyjną bangladeskich fabryk były niskie koszty pracy. Warunki w wielu fabrykach były bardzo złe. Efektem były liczne pożary. Najgłośniejszymi z nic były pożary w fabrykach “That’s It Sportswear Ltd”, Tazreen oraz katastrofa budowlana w Rana Plaza. Większość pracowników fabryk ubrań w Bangladeszu to kobiety. W 2014 roku ponad 29% kobiet nie potrafiło pisać. Dla takich kobiet praca w fabryce za kilkadziesiąt dolarów miesięcznie to jedyna szansa na stałą pracę.
Sektor tekstylny w Indiach
Tradycyjnie jest to jeden z najważniejszych sektorów w gospodarce. Rynek tekstylny odpowiada za około 7% produkcji przemysłowej w Indiach oraz odpowiada za około 15% eksportu Indii. Największymi ośrodkami przemysłu odzieżowego w Indiach są Gurgaon, Tirupur oraz Bangalore. Z tych regionów pochodzi około 60% eksportu z Indii. Głównym kierunkiem eksportu indyjskiej odzieży jest Europa Zachodnia oraz Stany Zjednoczone.
Przeczytaj koniecznie: Jak inwestować w bawełnę? [Poradnik]
Zarządzanie zapasami
W polskiej branży odzieżowej najbardziej liczą się sezony “wiosenny” oraz “jesienny”. W sierpniu do sklepów wchodzi nowa kolekcja jesienno-zimowa. Natomiast w lutym wprowadzana jest kolekcja wiosna-lato. W przypadku rynku amerykańskiego sezon wiosna – lato trwa od stycznia do czerwca natomiast jesień-zima od czerwca do grudnia.
Ze względu na odległe miejsca produkcji odzieży, sprzedawcy przygotowują się do sezonu znacznie wcześniej. Właściciele marek zajmują się projektowaniem nowych kolekcji. Nowe wzory powstają na bazie przeprowadzonej identyfikacji potrzeb klientów i trendów danego sezonu. Po zaprojektowaniu nowej kolekcji, produkcja jest zlecana najczęściej zewnętrznym podmiotom. Z reguły produkcja trafia do azjatyckich krajów (m.in Chiny, Bangladesz, Indie, Wietnam). Najczęściej zleceniodawcy produkcji kontrolują producentów pod względem zastosowanych materiałów, wzornictwem, kolorystyką oraz jakością wyrobów gotowych. Po wyprodukowaniu wyrobów, są one transportowane do magazynów znajdujących się blisko miejsca finalnej sprzedaży. Dalsza dystrybucja zależy od modelu sprzedaży (m.in hurtowego, detalicznego).
Cykl produkcyjny jest długi, z tego powodu firmy muszą odpowiednio zarządzać kapitałem obrotowym. Właściciel marki musi sfinansować zapasy, ponosić koszty magazynowania zapasów oraz ściągać należności od klientów. Zapotrzebowanie widać po cyklu konwersji gotówki (CCC). W uproszczeniu im niższy wskaźnik CCC, tym szybciej gotówka wraca do spółki. Poniżej cykl konwersji gotówki w wybranych spółkach odzieżowych:
cykl konwersji gotówki | 2018 | 2019 | 2020 |
Ralph Lauren | 114,8 | 100,5 | 136,0 |
VF Corporation | 126,3 | 107,7 | 113,5 |
PVH | 90,5 | 90,2 | 91,2 |
źródło: opracowanie własne
Zarządzanie zapasami jest istotne, ponieważ wyprodukowanie nieudanej kolekcji powoduje, że kapitał jest zamrożony i trudno będzie go odzyskać. Aby nie zostać z magazynami pełnymi niesprzedanych towarów często przeprowadza się duże przeceny. Jednak takie działanie powoduje, że klienci przyzwyczajają się do “sezonu obniżek”, co “psuje” postrzeganie marki. Z tego powodu wiele marek luksusowych woli zniszczyć niesprzedaną kolekcję niż doprowadzić do obniżki cen.
Wpływ Covid-19 na branżę odzieżową
Branżę odzieżową bardzo mocno doświadczyła pandemia koronawirusa. Wiele rządów ogłosiło zamknięcie sklepów wielkopowierzchniowych. Odbiło się to na stacjonarnej sprzedaży odzieży. Wiele firm nie było przygotowanych na zamknięcie tego kanału. W efekcie, wiele przedsiębiorstw miało “przyspieszony kurs e-commerce”. Przedsiębiorstwa zaczęły otwierać sklepy internetowe albo sprzedawać na platformach e-commerce. Przykładowo, luksusowe marki zaczęły sprzedawać swoje ubrania przez takie platformy jak np. Farfetch czy Net-a-Porter. Mimo to sprzedaż internetowa nie pozwoliła na “zasypanie” dziury wywołanej przez zamknięte sklepy stacjonarne. Kolejnym ciosem dla branży modowej było zatrzymanie ruchu turystycznego, co spowodowało, że Chińczycy nie mogli dokonać zakupów odzieży luksusowej albo z półki średnio-wyższej (tzw. affordable luxury). Przykładowo przychody PVH w I i II Q roku obrotowego 2020 spadły o 43% r/r oraz 33% r/r. Spadły również marże operacyjne. W “normalnych” kwartałach marża operacyjna wynosiła 9-11%. W I kwartale spadła do -18,2%. W kolejnym kwartale marża wyniosła 1,3%. W kolejnych kwartałach PHV odbudowała swoją marżę.
Wybrane spółki z branży odzieżowej
Na giełdzie jest notowanych bardzo dużo spółek z branży odzieżowej. Są to zarówno spółki działające w segmencie “fast fashion”, jak i właściciele marek luksusowych. Poniżej krótko opisane zostaną przykładowe spółki z branży odzieżowej.
PVH
Spółka została założona w 1881 roku. Jest to jedna z największych firm odzieżowych na świecie. “Perłami w koronie” są dwie marki: Tommy Hilfiger oraz Calvin Klein, które generują większość przychodów. Posiada również marki zaliczane do Heritage Brand (Olga, True, Warners). PVH sprzedaje głównie ubrania, obuwie oraz akcesoria (okulary, paski). Warto również wspomnieć, że marki, które posiada spółka mogą być licencjonowane innym firmom (np. perfumy Calvin Klein). Spółka sprzedaje swoje produkty poprzez własną sieć sprzedaży (stacjonarna i online) oraz przez pośredników (tzw. wholesale). Do pośredników należą m.in domy towarowe czy supermarkety. Spółka zatrudnia ponad 26 000 pracowników.
PVH | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
Przychody | 8 915 mln$ | 9 657 mln$ | 9 909 mln$ | 7 133 mln$ |
Zysk operacyjny | 727 mln$ | 911 mln$ | 812 mln$ | -37 mln$ |
Marża operacyjna | 8,15% | 9,43% | 9,01% | -0,51% |
Zysk netto | 538 mln$ | 746 mln$ | 417 mln$ | -1 136 mln$ |
źródło: opracowanie własne
H&M
Jest to jedna z największych firm odzieżowych na świecie. Powstała w 1947 roku a siedzibą spółki jest Sztokholm. Firma jest najbardziej znana z marek H&M, Monki, Weekday czy Sellpy. H&M oferuje swoim klientom możliwość kupienia ubrań, obuwia, akcesoriów, kosmetyków. Firma sprzedaje swoje produkty poprzez sieć stacjonarnych sklepów (5000 sklepów w 74 krajach). Hennes & Mauritz sprzedaje swoje produkty również przez swoje sklepy internetowe, które działają w 51 krajach. Kapitalizacja spółki przekracza 270 mld koron szwedzkich (SEK).
H&M | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
Przychody | 200 mld SEK | 210 mld SEK | 233 mld SEK | 187 mld SEK |
Zysk operacyjny | 20,6 mld SEK | 15,5 mld SEK | 17,3 mld SEK | 3,10 mld SEK |
Marża operacyjna | 10,30% | 7,38% | 7,42% | 1,65% |
Zysk netto | 16,2 mld SEK | 12,7 mld SEK | 13,4 mld SEK | 1,2 mld SEK |
źródło: opracowanie własne
Inditex
Przedsiębiorstwo zostało założone w 1963 roku jako firma rodzinna. Twórcą firmy był Amancio Ortega, który obecnie jest jednym z najbogatszych ludzi na świecie, z majątkiem przekraczającym 71 mld$. Industria de Diseno Textil jest to największy pod względem przychodów sprzedawca ubrań na świecie (w segmencie Fat Fashion). Ta hiszpańska spółka jest właścicielem takich marek jak Zara, Pull&Bear, Massimo Dutti, Bereshka, Stradivarius czy Oysho. Firma sprzedaje swoje produkty na 216 rynkach za pomocą stacjonarnej sieci sklepów (niespełna 7000) oraz przy pomocy sprzedaży online. Najważniejszą marką pod względem generowanej sprzedaży jest Zara. Razem z Zara Home generuje niespełna 70% sprzedaży spółki (dane za 2019 rok). W „covidowym” 2020 roku Zara wygenerowała 69% przychodów Textil. Kolejna marka z największą sprzedażą była Bereshka (8,4% przychodów). Warto wspomnieć, że spółka generuje ponad 61% przychodów w Europie.
Textil | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
Przychody | 25 336 mln€ | 26 145 mln€ | 28 285 mln€ | 20 402 mln€ |
Zysk operacyjny | 4 315 mln€ | 4 357 mln€ | 4 770 mln€ | 1 507 mln€ |
Marża operacyjna | 17,03% | 16,64% | 16,86% | 7,39% |
Zysk netto | 3 368 mln€ | 3 444 mln€ | 3 639 mln€ | 1 106 mln€ |
źródło: opracowanie własne
Ralph Lauren
Spółka została założona w 1967 roku. Oferta RL dotyczy ubrań, obuwia, akcesoriów, zegarków, biżuterii oraz produktów do domu. Najbardziej znanymi markami spółki jest Ralph Lauren i Pink Pony. Ralph Lauren sprzedaje swoje produkty za pośrednictwem własnej sieci sklepów (548), sklepów koncesjonowanych (650) oraz przy pomocy pośredników. Spółka stara się także zwiększyć sprzedaż online, ale ten kanał nie odgrywa zbyt dużej roli w sprzedaży produktów. Obecna kapitalizacja spółki przekracza 8 mld$.
Ralph Lauren | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
Przychody | 6 182 mln$ | 6 313 mln$ | 6 160 mln$ | 4 401 mln$ |
Zysk operacyjny | 664 mln$ | 707 mln$ | 602 mln$ | 199 mln$ |
Marża operacyjna | 10,74% | 11,20% | 9,77% | 4,52% |
Zysk netto | 163 mln$ | 431 mln$ | 384 mln$ | -121 mln$ |
źródło: opracowanie własne
VF Corp
Spółka została założona w 1899 roku. Zajmuje się projektowaniem, produkcją, marketingiem oraz sprzedażą ubrań, obuwia oraz akcesoriów. VF Corporation posiada prawa do takich marek jak North Face, Timberland, Smartwool, Altra, Vans, Supreme, Dickies czy Kipling. Produkty spółki są sprzedawane zarówno poprzez sieć własnych sklepów (1400), pośredników jak i własne strony internetowe. VF sprzedaje swoje produkty do ponad 170 krajów na świecie. Firma zatrudnia ponad 40 000 pracowników. Kapitalizacja spółki wynosi około 29 mld$.
VF Corp. | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
Przychody | 11 492 mln$ | 10 267 mln$ | 10 489 mln$ | 9 239 mln$ |
Zysk operacyjny | 1 378 mln$ | 1 248 mln$ | 1 288 mln$ | 711 mln$ |
Marża operacyjna | 11,99% | 12,16% | 12,28% | 7,70% |
Zysk netto | 637 mln$ | 870 mln$ | 629 mln$ | 355 mln$ |
źródło: opracowanie własne
LVMH
LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton, jest największym komponentem indeksu CAC 40. Jest to międzynarodowa korporacja, która specjalizuje się w produkcji i sprzedaży luksusowych dóbr. Siedziba spółki mieści się w Paryżu. Spółka powstała w 1987 roku, w wyniku połączenia Louis Vuitton (założona w 1854) oraz Moët Hennessy (powstały w wyniku fuzji producenta szampana Moët & Chandon oraz producenta koniaku Hennessy). LVMH posiada wiele ciekawych marek w swoim portfelu. Są to m.in. Louis Vuitton, Christian Dior, Bulgari, Tiffany, Zenith czy Emillio Pucci. Spółkę kontroluje Bernard Jean Étienne Arnault, który jest jednym z najbogatszych ludzi na świecie. Obecna kapitalizacja spółki przekracza 317 mld€.
LVMH | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
Przychody | 42 636 mln€ | 46 826 mln€ | 53 670 mln€ | 44 650 mln€ |
Zysk operacyjny | 8 299 mln€ | 9 985 mln€ | 11 372 mln€ | 8 311 mln€ |
Marża operacyjna | 19,46% | 21,32% | 21,19% | 18,61% |
Zysk netto | 5 129 mln€ | 6 354 mln€ | 7 171 mln€ | 4 702 mln€ |
źródło: opracowanie własne
Sektor tekstylny – gdzie inwestować w akcje
Coraz większa liczba brokerów forexowych posiada całkiem bogatą ofertę akcyjną, ETF oraz CFD na te instrumenty.
Dla przykładu na XTB znajdziemy na dzień dzisiejszy ponad 3500 instrumentów akcyjnych i 400 ETF-ów, a Saxo Bank ponad 19 000 spółek i 3000 funduszy ETF.
Broker | |||
Kraj | Polska | Dania | Cypr * |
Ilość giełd w ofercie | 16 giełd | 37 giełd | 24 giełdy |
Ilość akcji w ofercie | ok. 3500 - akcje ok. 2000 - CFD na akcje |
19 000 - akcje 8 800 - CFD na akcje |
ok. 3 000 - CFD na akcje |
Ilość ETF w ofercie | ok. 400 - ETF ok. 170 - CFD na ETF |
3000 - ETF 675 - CFD na ETF |
ok. 100 - CFD na ETF |
Prowizja | 0% prowizji do 100 000 EUR obrotu / miesiąc | wg cennika | Spread zależny od instrumentu |
Min. depozyt | 0 zł (zalecane min. 2000 zł lub 500 USD, EUR) |
0 zł / 0 EUR / 0 USD | 500 zł |
Platforma | xStation | SaxoTrader Pro Saxo Trader Go |
Platforma Plus500 |
* oferta PLUS500 CY
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.
Podsumowanie
Branża odzieżowa ma bardzo dużo swoich przedstawicieli na giełdach. Spółki posiadające znane marki potrafią osiągać dosyć wysokie marże i dostarczać swoim klientom bardzo wysoki zwrot z inwestycji. Branża nie jest jednorodna, część spółek skupia się na produktach masowych, które często są przecenianie. Inne skupiają się na dostarczaniu produktów wysokiej jakości i dbają o swoją markę nie dopuszczając do „erozji marży”. Niektóre firmy specjalizują się w poszczególnych segmentach jak np. producenci odzieży i ubrań sportowych (Nike, Adidas). Wszystkie spółki odzieżowe czeka zmiana kanałów sprzedaży. Coraz większe znaczenie będzie miał kanał online. Część spółek wierzy, że przyszłość ma omnichannel, który oferuje klientom doświadczenia zakupowe online i offline (np. akcja New Retail tworzona przez koncern Alibaba). Analizując firmy działające w tej branży należy szczególną uwagę poświęcić na tempo wzrostu przychodów, jakość zarządzania kapitałem obrotowym oraz wysokość zwrotu z zainwestowanego kapitału (ROIC).