Strategia Price Action według Niala Fullera

“Czym jest Price Action?” – pytanie zadawane przez wielu początkujących traderów. Jeśli udzielimy na nie odpowiedzi, iż „jest to ruch ceny w czasie” (czyt. price action) lub podobnej, to wciąż mogą oni posiadać sporo wątpliwości. Czy to odnośnie zrozumienia samej definicji, czy też prowadzenia tradingu według Price Action (PA). W tym poradniku podamy przykłady wykresów, które zobrazują strategię oraz najskuteczniejsze sposoby jej wykorzystania.

Price Action w praktyce

Na początek podstawy. Na poniższym wykresie mamy przykłady dla kilku głównych terminów używanych w opisach strategii Price Action:

Słupek wzrostowy (Up bar) lub „byczy”

Słupek, który ma wyższy szczyt oraz wyższe minimum niż słupek bezpośrednio go poprzedzający. Słupki wzrostowe zaznaczone na powyższym wykresie tworzą trend wzrostowy. Ogólnie przyjmuje się, że dany słupek jest wzrostowy, gdy zamyka się powyżej swego otwarcia. Powyższy przykład pokazuje jednak, że w zaznaczonym polu jest również słupek koloru czarnego. W naszym przypadku oznacza to, że zamknął się poniżej swego otwarcia. W takim układzie należy uznać, że czarny słupek również jest wzrostowy. Jego szczyt i minimum są powyżej szczytu i minimum poprzedniego słupka. Jest to oznaka silnego trendu i wtedy kupujący (lub „byki”) wciąż są dominujący.

Słupek spadkowy (Down bar) lub „niedźwiedzi”

Słupek, który ma niższy szczyt oraz niższe minimum od słupka bezpośrednio go poprzedzającego. Zwróć uwagę, że w powyższym przykładzie zamknięcia słupków są poniżej ich otwarć. Jest to typowe dla słupków spadkowych, jednak nie zawsze konieczne. Podobnie jak było to dla słupków wzrostowych. Słupki spadkowe to oznaka, że sprzedający (lub „niedźwiedzie) wciąż są dominujący.

Inside Bar („wewnętrzny” lub „przykryty”)

Słupek czasami nazywany słupkiem o mniejszym zakresie. Jego szczyt znajduje się niżej niż szczyt poprzedniego słupka, a jego minimum jest powyżej najniższej wartości z poprzedniego słupka. Niektórzy sztywno trzymają się tej definicji i jeśli choćby jedne z ekstremów sąsiednich słupków były sobie równe, szczyt ze szczytem lub oba minima, to już nie uważają danego słupka za Inside Bar, dla innych natomiast nie robi to różnicy. Wystąpienie Inside Bar na ogół sygnalizuje brak zdecydowania na rynku. Tak jak w przypadku każdego innego słupka, odległość pomiędzy jego zamknięciem a otwarciem pokazuje stopień niezdecydowania. Inaczej mówiąc żadna ze stron, kupujący ani sprzedający, nie posiada wyraźnej dominacji.

Outside Bar („zewnętrzny”)

Słupek obejmujący, czasami nazywany również „matczynym” lub po angielsku Engulfing Bar, posiada duży zakres. Jego szczyt znajduje się wyżej niż szczyt słupka poprzedniego lub następnego. Natomiast jego minimum jest poniżej najniższej wartości na słupku poprzednim lub kolejnym, dzięki czemu „przykrywa” lub „obejmuje” ten sąsiedni słupek. W przykładzie pokazanym na wykresie, zamknięcie słupka obejmującego było nieznacznie powyżej jego otwarcia, co oznacza, że dominację posiadali kupujący.

Jeśli otwarcie jest w dolnej 1/3 lub nawet 1/4 części całego słupka, a zamknięcie w jego górnej 1/3 lub 1/4 części, to taki słupek jest nazywany obejmującym wzrostowym i wtedy kupujący posiadają dominację. Gdy natomiast zachodzi sytuacja odwrotna i otwarcie znajduje się w górnej 1/3 lub 1/4 części słupka, a jego zamknięcie w dolnej 1/3 lub 1/4 części, to taki słupek jest nazywany obejmującym spadkowym. Wtedy sprzedający posiadają dominację.

Używana jest również inna definicja słupka obejmującego, zwłaszcza w przypadku wykresów świecowych. Jego otwarcie i zamknięcie muszą „obejmować” otwarcie i zamknięcie poprzedniego słupka. Stosując takie podejście można znaleźć przykłady, gdy dany słupek jest obejmujący. I to mimo że jego szczyt i minimum nie obejmują ekstremów sąsiedniego słupka. Pierwsza definicja, wcześniej przedstawiona, zapewne powstała podczas obserwacji wykresów słupkowych, na których trudniej jest zauważyć zamknięcia i otwarcia.

Co można uznać za sygnał?

Gdy rynki znajdują się w ruchu, zostawiają ślady lub „odciski”. Te ślady to właśnie Price Action, ruchy ceny widoczne na wykresie, i czasami dzięki nim możemy otrzymać wskazówkę odnośnie tego, gdzie pójdzie rynek w następnych krokach. Są to sygnały, układy lub setupy Price Action, albo po prostu strategie Price Action.

Dla nas kluczowe jest znalezienie takiego sygnału Price Acion, który będzie mógł zostać uznany za „potwierdzenie wejścia na rynek, poprzez zawarcie nowej transakcji. Za chwilę dowiemy się jak połączyć ruch ceny Price Action z pewnymi zależnościami rynkowymi. Pokażemy też jak zgrać to z współgrającymi sygnałami potwierdzającymi się nawzajem, aby znaleźć wejścia z wysokim prawdopodobieństwem sukcesu. Na razie jednak skupmy się na samym PA i momencie wejścia w transakcję na jego zasadach.

Na poniższym wykresie widać przykłady jednej z moich ulubionych strategii Price Action. Jest to setup z „Pin Barem na odwrócenie” (Pin Bar to „nos Pinokia”, świeca z długim knotem i małym korpusem w dolnej albo górnej części, która „oszukuje” i wygląda jak wydłużony nos kłamiącego Pinokia. Najpierw idzie dosyć daleko w jedną stronę, aby ostatecznie zawrócić i zamknąć się przy przeciwnym ekstremum. Blisko punktu otwarcia, zostawiając ślad w postaci długiego knota, który właśnie jest „nosem Pinokia”). Zwróć uwagę, że w jednym z pokazanych przykładów setup ten zwiódł. Ale tak też dzieje się w rzeczywistości, nie każdy setup będzie udany i nie każdy przyniesie zysk.

Price Action i konwergencja

Konwergencja jest konkretnym punktem lub układem na rynku, w którym dwa lub więcej poziomów nachodzi na siebie, tworząc istotne miejsce. Słowo w definicji słownikowej oznacza:„zbieżność lub powstawanie zbieżności”. Dlatego, gdy szukamy na rynku zbiegających się miejsc, chodzi nam o takie punkty, w których pokrywają się co najmniej dwa odrębne poziomy.

Na poniższym wykresie widać wyraźnie przykład analizy wykresu cenowego na podstawie Price Action z konwergencją. Punkt lub poziom konwergencji sprawia, że dany układ staje się bardziej istotny. W tym przykładzie Pin Bar pokazuje odbicie od wyraźnie widocznej na wykresie poziomej prostej linii oporu oraz od dynamicznego oporu między liniami średnich kroczących (EMA) 8-okresowej i 21-okresowej (czerwona i niebieska linia). Kolejnym składnikiem konwergencji na tym wykresie jest sam trend spadkowy. Jeśli pojawia się setup PA zgodny z trendem, taki jak Pin Bar, to jest to również miejsce konwergencji.

Mamy zatem 3 czynniki, które są ze sobą zgodne i wzmacniają sygnał otwarcia pozycji krótkiej w setupie z Pin Barem:

1. trend spadkowy,
2. odbicie od poziomej linii oporu,
3. odbicie od dynamicznego oporu.

Price Action a określanie trendu rynkowego

Kolejny wykres pokazuje występujące przemiennie szczyty (Swing High) i dołki (Swing Low) w obu trendach, rosnącym i spadkowym. Trend jest spadkowy, jeśli są to przemiennie corazniższe szczyty – LH (Lower High), oraz coraz niższe dołki – LL (Lower Low). Cena na wykresie jest w trendzie rosnącym, jeśli tworzy na przemian coraz wyższe szczyty – HH (Higher High), oraz coraz wyższe dołki – HL (Higher Low). Jeśli natomiast cena robi cokolwiek innego, to znajduje się w konsolidacji. Czyli porusza się w pewnym określonym zakresie, w trójkącie, fladze, prostokącie nie wykazując tendencji do wzrostów lub spadków.

Przyjmuje się, że trend istnieje dopóty, dopóki cena tworzy następne coraz wyższe szczyty i dołki (trend wzrostowy) albo coraz niższe dołki i szczyty (trend spadkowy). Gdy trend załamie się, na ogół następuje wtedy okres konsolidacji, który można łatwo zauważyć na wykresie z mniejszym interwałem. Wraz z nabywaniem doświadczenia na pewno zdołasz już na pierwszy rzut rozpoznać co się dzieje na wykresie. I to bez konieczności podpierania się innymi przedziałami czasowymi (TF – time frame).

Jeśli cena znajduje się w tzw. konsolidacji wąskiej, to mówi się o ruchach „w bok”. Jeśli ten obszar konsolidacji jest szerszy, to wtedy jest to ruch w obrębie ograniczonego zakresu (Trading Range), bez wyraźnej sekwencji dołków i szczytów, która mogłaby sygnalizować trwały trend. Na poniższym wykresie mamy przykład wąskiej konsolidacji i Price Action w bok oraz szerokiego obszaru, ograniczonego od góry i dołu.

Price Action w konsolidacji i przy podążaniu za trendem

„Podążanie za trendem” to dosyć ogólne stwierdzenie, często sprawiające wiele kłopotów początkującym sympatykom rynku Forex, którzy jeszcze nie wypracowali własnej, efektywnej strategii. Mój sposób na grę z trendem polega po prostu na wyszukaniu odpowiedniego setupu Price Action na wykresie dziennym (interwał D1), który da korzystną proporcję zysku do ryzyka i najlepiej gdy ten setup będzie dodatkowo w zgodzie z widocznym na wykresie trendem, tworząc konwergencję.

Trading na rynku znajdującym się w konsolidacji zaleca się prowadzić, gdy konsolidacja posiada widoczne i długoterminowe zakresy – ograniczenia – od których cena odbiła się już kilkukrotnie. O wiele lepiej gdy jest to większa konsolidacja niż boczny ruch cen. Okres wąskiej konsolidacji również można wykorzystać do zarabiania. Wtedy najbardziej pomocne są wykresy z mniejszym interwałem. Jednak w przypadku początkowych traderów zalecane jest zdobycie doświadczenia w używaniu Price Action na wykresie dziennym, ewentualnie czterogodzinnym.

Poniższy wykres zawiera doskonałe przykłady użycia strategii PA do podążania za trendem oraz na rynku będącym w konsolidacji.

Podsumowanie

Mam nadzieję, że dzięki poradnikowi zdobyłeś solidne podstawy, które pozwolą Ci zdobywać pierwsze szlify tradingowe przy wykorzystaniu strategii Price Action. Na sam koniec chciałbym jedynie przypomnieć, że swoją przygodę z PA najlepiej zacząć od wykresów dzienny. Jaki jest powód? Niezwykle prosty:

Dzienny wykres zapewnia czysty – jeżeli nie najczyściejszy – oraz precyzyjny pogląd na ruchy cenowe. W przypadku mniejszych interwałów obraz staje się bardziej zawiły. Natomiast ruchy mocno losowe oraz zakłócane szumami (dla porównania przeanalizuj sytuację na wykresie M5 i D1).

Każda budowla potrzebuje solidnych fundamentów. Tak samo każdy trader potrzebuje wartościowych podstaw skutecznego handlu. W tym celu strategia Price Action na wykresach dziennych sprawdza się najlepiej. Proste założenia, jasne w zrozumieniu formacje i „czysty” wykres bez zbędnych wskaźników, indykatorów i elementów zaburzających przejrzystość.

Autor: Comparic.pl